Διπολική Διαταραχή: Τι είναι;

Η Διπολική Διαταραχή είναι μια σοβαρή και χρόνια ψυχική νόσος. Οι ασθενείς χρειάζονται συνεχή ιατρική και ψυχοθεραπευτική παρακολούθηση, συμμόρφωση στη λήψη της καθορισμένης φαρμακευτικής θεραπείας και ψυχοκοινωνική θεραπεία για στήριξη, αποδοχή και ομαλή επανένταξη στην κοινωνία.

Η διπολική διαταραχή, γνωστή κι ως μανιοκατάθλιψη, ονομάζεται έτσι γιατί στον ένα πόλο της ασθένειας βρίσκεται η κατάθλιψη και στον άλλο η μανία. Κατά τη διάρκεια της ζωής τους οι ασθενείς περνούν από τον ένα πόλο στον άλλο.

Για να διαγνωστεί κάποιος με διπολική διαταραχή πρέπει να εμφανίσει τουλάχιστον ένα μανιακό επεισόδιο (τα συμπτώματα διαρκούν τουλάχιστον μια βδομάδα) ή υπομανιακό (τα συμπτώματα της μανίας εμφανίζονται σε ηπιότερη μορφή και διαρκούν για τουλάχιστον 4 ημέρες) και ένα μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο (τα συμπτώματα της κατάθλιψης διαρκούν για τουλάχιστον 2 εβδομάδες). Ακόμα κι αν κάποιος βιώσει μανιακό ή υπομανιακό επεισόδιο μόνο μια φορά στη ζωή του, η διάγνωση της διαταραχής παραμένει.

Όταν κάποιος βιώνει μανιακό επεισόδιο παρουσιάζει 3 ή περισσότερα από τα εξής συμπτώματα: η διάθεσή του είναι επίμονα ανεβασμένη, διάχυτη, ευερέθιστη και ευφορική. Το συναίσθημά του είναι έντονο και αλλάζει από τη μια στιγμή στην άλλη, μεταβαίνοντας από τον ενθουσιασμό σε εκρήξεις θυμού και άγχος. Μιλάει με μεγάλη ένταση, ασυνάρτητα, υπερβολικά, γρήγορα σαν να βιάζονται ή να πιέζονται να μιλήσουν με έντονο, δραματικό τόνο.

Οι σκέψεις του δεν ακολουθούν κάποιο λογικό ειρμό, εναλλάσσονται πολύ γρήγορα, πηδώντας από το ένα θέμα στο άλλο χωρίς συνοχή και το άτομο μοιάζει να βομβαρδίζεται με πολλές ιδέες. Υπάρχει διάσπαση προσοχής, δυσκολία συγκέντρωσης, παρορμητική λήψη αποφάσεων, μειωμένη κριτική ικανότητα και ψυχοκινητική διέγερση (σαν να βρίσκεται «στην τσίτα» συνεχώς). Εμφανισιακά μπορεί να παρατηρήσει κάποιος παράδοξους συνδυασμούς ρούχων, με έντονο βάψιμο κι εκδήλωση σαγηνευτικής συμπεριφοράς, συχνά συνοδευόμενη από αχαλίνωτη σεξουαλικότητα.

Ένα άτομο που περνάει μανιακό επεισόδιο μπορεί να προβεί σε άσκοπες αγορές δαπανώντας υπέρογκα χρηματικά ποσά, να αναλάβει πολύ περισσότερες ευθύνες από αυτές που μπορεί αντικειμενικά να φέρει εις πέρας, να καταπιάνεται με πάρα πολλές δραστηριότητες ταυτόχρονα, ενώ τα επίπεδα ενέργειάς του χτυπούν κόκκινο.

Λόγω αυτής της έντονης ενεργητικότητας και υπερενασχόλησης με διάφορα πράγματα, έχει μειωμένη ανάγκη για ύπνο. Αναφορικά με την εαυτό του, το άτομο έχει παραληρητικές ιδέες μεγαλείου. Πιστεύει πως έχει ιδιαίτερα χαρίσματα και ταλέντα, που τον διαφοροποιούν από όλους τους άλλους ανθρώπους και θα τα αξιοποιήσει για να υλοποιήσει το «σκοπό» του σ’ αυτή τη γη (π.χ. να σώσει τον κόσμο).

Σε ένα καταθλιπτικό επεισόδιο, το άτομο χαρακτηρίζεται από έντονα μελαγχολική διάθεση, απουσία κινήτρων και διάθεσης για εμπλοκή σε δραστηριότητες, μειωμένη λίμπιντο, αδυναμία λήψης ευχαρίστησης, ιδίως από ασχολίες που μέχρι πρότινος ήταν πηγές ευχαρίστησης για το άτομο. Υπάρχει απομόνωση και κοινωνική απόσυρση, με φτωχή βλεμματική επαφή, αίσθημα κόπωσης, ξηροστομία, δυσκοιλιότητα, πονοκεφάλους και ψυχοκινητική επιβράδυνση.

Ενδεχομένως να παρουσιάσει απώλεια όρεξης και βάρους ή αυξημένη όρεξη και αύξηση βάρους. Ο ύπνος διαταράσσεται. Μπορεί να έχει πρόωρες αφυπνίσεις ή να κοιμάται περισσότερο από το φυσιολογικό και να εκδηλώνει αδυναμία να σηκωθεί το πρωΐ από το κρεβάτι. Μιλάει σε χαμηλή ένταση, μηχανικά, μονότονα, με παύσεις και μονοσύλλαβες απαντήσεις.

Παρουσιάζει δυσκολία συγκέντρωσης, απόσπαση προσοχής, κακή μνήμη, απώλεια προσανατολισμού και φτωχό περιεχόμενο σκέψης, το οποίο χαρακτηρίζεται κυρίως από αίσθηση αναξιότητας, ενοχές, απελπισία και ενίοτε αυτοκαταστροφικό ή αυτοκτονικό ιδεασμό. Σε κάποιες περιπτώσεις ενδεχομένως εμφανιστούν και παραληρητικές ιδέες και ψευδαισθήσεις ή παραισθήσεις (στις ψευδαισθήσεις το άτομο αντιλαμβάνεται -βλέπει, ακούει, νιώθει- κάτι το οποίο δεν υπάρχει ως ερέθισμα στην πραγματικότητα, ενώ στην παραίσθηση το ερέθισμα είναι υπαρκτό, αλλά το άτομο έχει μια διαστρεβλωμένη, λανθασμένη αντίληψή του).

Άτομα με κατάθλιψη παρουσιάζουν συχνά αδυναμία εκτέλεσης των καθημερινών τους υποχρεώσεων και εργασιών (π.χ. να καθαρίσουν το σπίτι, να πάνε μέχρι το σουπερμάρκετ), κακή υγιεινή και σωματικές ενοχλήσεις ως απόρροια των υπόλοιπων συμπτωμάτων (προβλήματα ύπνου, διατροφής, απώλεια ενέργειας, απόσυρση, ψυχοκινητική επιβράδυνση κ.λ.π.).

Ακολούθως παραθέτω αυτούσια λόγια ατόμων με διπολική διαταραχή στην προσπάθειά τους να περιγράψουν ή να αποδώσουν το τι τους συμβαίνει και πώς νιώθουν.

Νιώθω σαν να είμαι μια σφαίρα χιονιού και κάποιος με κούνησε μέχρι και τώρα κάθε μικρό κομμάτι του εαυτού μου πέφτει κάτω τυχαία και τίποτα δεν καταλήγει εκεί που έπρεπε να είναι.

Amy Reed, Crazy

Λυπάμαι για κάθε Θεραπευτή, Ψυχολόγο και Ψυχίατρο που έχω γνωρίσει ποτέ. Ξέρω ότι έχω βάλει σκέψεις στο μυαλό τους που δεν θα ξεχάσουν ποτέ. Μια ζωηρή φαντασία είναι φοβερή. Μια μανιακή φαντασία είναι κατάρα

Stanley Victor Paskavich

Η ψύχωση μπορεί να συμβεί από το πουθενά, σε οποιονδήποτε και κανείς δεν γνωρίζει γιατί. Ούτε καν οι καλύτεροι γιατροί στον πλανήτη. Και γι ‘αυτό η μαμά μου είναι πάντα τόσο φοβισμένη. Αν δεν ξέρουμε τι με έκανε άρρωστη αρχικά, πώς μπορεί κανείς να εγγυηθεί ότι δεν θα τρελαθώ πάλι;

Jeannine Garsee

Πηγή