Το ημερολόγιο μίας εγκυμονούσας, μία βιωματική αφήγηση
Written by Μιχάλης Ιωαννίδης on 12/11/2024
Το Cityvibes.gr «φιλοξενεί» το βιβλίο της Ψυχολόγου – Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπεύτριας, Στέλλας Κολυβοπούλου, που συνδυάζει την επιστημονική γνώση με την προσωπική βιωματική εμπειρία. Σε αυτό το έργο, η συγγραφέας μοιράζεται τη δική της πορεία μέσα από τη μοναδική και πολυδιάστατη εμπειρία της μητρότητας, εξετάζοντας πώς οι αλλαγές στη ζωή μιας γυναίκας ως μητέρα επηρεάζουν την ψυχική της κατάσταση, την ταυτότητά της και τις σχέσεις της. Μέσα από προσωπικές ιστορίες, βαθιά συναισθηματικές αναλύσεις και επιστημονικές προσεγγίσεις, το βιβλίο ανοίγει έναν διάλογο για την ψυχολογία της μητρότητας, την εσωτερική αναζήτηση και τις προκλήσεις που προκύπτουν όταν μια γυναίκα καλείται να συνδυάσει τις πολλαπλές της ταυτότητες. Ένα έργο γεμάτο ευαισθησία και αυτογνωσία, που θα μιλήσει σε κάθε γυναίκα που βιώνει την μητρότητα με συνειδητότητα και αναζητά να κατανοήσει καλύτερα τον εαυτό της και τις αλλαγές που αυτή φέρνει.
Η Στέλλα Κολυβοπούλου, είναι Ψυχολόγος- Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεύτρια, με MA στις Ψυχαναλυτικές Σπουδές (UK), MA στην Χοροθεραπεία (UK). Συνεχίζει τις σπουδές της στην
Βορειοελλαδική Ψυχαναλυτική Εταιρεία. Ξεκίνησε να δουλεύει στη γενική και
ειδική αγωγή της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και σε ψυχιατρική κλινική του
Λονδίνου. Από το 2007 μέχρι το 2016 δούλευε στο κέντρο εργοθεραπείας “Πράξη”
στη Βέροια. Το 2009 συμμετείχε στη Διεπιστημονική Ομάδα της Μονάδας Εφήβων,
του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ μέσω επιδοτούμενου προγράμματος
του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και μέχρι το 2016 ήταν Επιστημονικός Συνεργάτης
της συγκεκριμένης Μονάδας. Δίδασκε στην Εταιρεία “Ψυχολογία – Τέχνη” και ως
συνεργάτης της εταιρείας δίδασκε στο πανεπιστήμιο Αιγαίου. Είναι Διοργανώτρια
/Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Φεστιβάλ «Ψυχοθεραπευτής, Καλλιτέχνης και
Θεατής: μία συνάντηση αμοιβαίων μεταμορφώσεων». Ζει και εργάζεται ιδιωτικά
στην Θεσσαλονίκη.
«Θα ήθελα να ξεκινήσω με ένα μεγάλο ευχαριστώ για τον χώρο που μου δίνετε να
μιλήσω για την μητρότητα και πώς η ψυχανάλυση μπορεί να μας στηρίξει και να
γίνει ένα χρήσιμο εργαλείο που μπορεί να έχει κανείς πριν ή κατά τη διάρκεια της
εγκυμοσύνης αλλά και μετά την γέννηση του παιδιού. Έχει ενδιαφέρον πως την ίδια
περίοδο με την πρόταση σας έρχεται και η βιβλιοπαρουσίαση του βιβλίου μου “Το
ημερολόγιο μίας εγκυμονούσας. Μία βιωματική αφήγηση”, από τις Εκδόσεις
ΕΠΕΚΕΙΝΑ.
Μιλώντας για τον χώρο αλλά και τον χρόνο που μου προσφέρεται για να μιλήσω,
σκέφτομαι και τον χώρο και χρόνο που προσφέρει μία θηλυκότητα μέσω του
σώματος της αλλά και των σκέψεων και των ασυνείδητων φαντασιώσεων της να
δημιουργήσει ένα έμβρυο, βρέφος, το δικό της παιδί. Τι μωρό φαντασιώνεται
άραγε; Πώς φαντασιώνεται τη ζωή της; Θέλει ή δεν θέλει ένα μωρό; Μπορεί να
κάνει και με ποιόν τρόπο; Πολλές σκέψεις και ερωτήματα υπάρχουν πάνω σε αυτό
το μεγάλο και πολύ σημαντικό θέμα σχετικά με την μητρότητα. Θα μπορούσαμε να
μιλάμε με τις ώρες για αυτό το θέμα, που τα τελευταία χρόνια μοιάζει να ακούγεται
όλο και περισσότερο αλλά και να αγκαλιάζεται και να φροντίζεται από πολλές
επιστήμες.
Η εγκυμοσύνη μεταμορφώνει την γυναίκα με την γέννηση ενός παιδιού αλλά θα
μπορούσα να πω ουσιαστικά αλλά και συμβολικά τον κόσμο ολόκληρο. Μία
γέννηση, είναι ένα δημιούργημα, μία ζωή που μαζί με τις άλλες ζωές και με όλα
αυτά που γεννιούνται καθημερινά έχουμε αυτόν τον κόσμο, καλό ή/και κακό, είναι
αυτός ο κόσμος μας, ολόκληρος. Η μητρότητα λοιπόν, θα μπορούσα να προσθέσω
εδώ δεν βρίσκεται μόνο στην γέννηση ενός μωρού αλλά μία γυναίκα μπορεί να
γεννήσει μία έρευνα, να δημιουργήσει μία υπέροχη τάξη σε ένα σχολείο, να
διευθύνει μία εταιρεία και γενικότερα μία γυναίκα μπορεί να μετουσιώσει την
μητρότητα σε κάτι ευρύτερα πνευματικό μέσω της φροντίδας της για τον κόσμο
γύρω της. Αυτό γιατί μία γυναίκα επιθυμεί να δώσει ζωή σε κάτι νέο, σε κάτι
που θα την βοηθήσει να εξελιχθεί και η ίδια, να δώσει νόημα στη ζωή, να αλλάξει ο
κόσμος και να μεταμορφωθεί. Έτσι λοιπόν, μία γυναίκα νιώθει την μητρότητα είτε
φέρνοντας στον κόσμο το μωρό της, με δικά της ωάρια ή και με δότριας ωάρια, ή
υιοθετώντας ένα βρέφος, είτε φέρνοντας στον κόσμο κάτι καινούργιο που θα τον
βοηθήσει τον τελευταίο να παραμείνει και να εξελιχθεί. Άλλωστε αυτό το
παρατηρούμε και στην υπόλοιπη φύση, ενώ καίγονται δάση και ζώα, βλέπουμε
μετά από χρόνια να φυτρώνουν πάλι νέα δέντρα, να γεννιούνται ζωάκια και αυτό
είναι η φύση μας, να γεννιόμαστε.
Εδώ λοιπόν, σε αυτό το “γεννιόμαστε” χρειάζεται να αναφερθούμε και στο ιστορικό
που υπάρχει στον καθένα μας, με ποια ιστορία ήδη χαραγμένη ψυχικά πάνω μας
ερχόμαστε σε αυτόν τον κόσμο; Κουβαλάμε την ιστορία των γονιών μας, των
παππούδων μας, την ιστορία της χώρας μας, φτώχειας, πολέμου και πολλά άλλα
για να φτάσουμε στην ιστορία της δικής μας γέννησης και των παιδιών μας.
Φορτωμένοι λοιπόν με τις ιστορίες των προηγούμενων γενεών, δημιουργούνται και
οι ανάλογες ασυνείδητες φαντασιώσεις για το πώς θα θέλει μία γυναίκα να
μεγαλώσει το παιδί της. Σε ποιον θα θέλει να μοιάσει; Tι χαρακτηριστικά θα ήθελε
να έχει το παιδί της; Σε τι περιβάλλον; Με ποιους ανθρώπους γύρω της; Η γυναίκα αρχίζει να φαντάζεται τι μητέρα θα ήθελε να γίνει, καλύτερη από την μητέρα της,
όπως η μητέρα της καλύτερη από την προηγούμενη γενιά και πάει λέγοντας. Ποιον
άνθρωπο θα ήθελε να έχει δίπλα της για να δημιουργήσουνε μία οικογένεια ή η
απόφαση της να μεγαλώσει ένα παιδί μόνη της και πολλά άλλα ερωτήματα και
σκέψεις αναδύονται πριν πάρει την απόφαση να γίνει γονιός και αυτό με γνώμονα
το δικό της ασυνείδητο παιδικό βίωμα. Άρα ήδη κουβαλάμε τους γονείς μέσα μας
και τον τρόπο με το οποίο μεγαλώσαμε. Ευτυχισμένος ίσως τρόπος, χαρούμενος,
φροντιστικός, ίσως όμως και βίαιος τρόπος, επιθετικός, κακοποιητικός, που κάποιοι
άνθρωποι βιώσανε μέσα στην οικογένεια. Οι άνθρωποι λοιπόν ερχόμαστε και
μεγαλώνουμε είτε με λιγότερες δυσκολίες και κάποιοι άλλοι με περισσότερες
δυσκολίες και ψυχικά τραύματα. Αυτό το βίωμα ενσωματώνεται, καταγράφεται η
εμπειρία που ζήσαμε και κρατώντας ένα τέτοιο υλικό μέσα μας, προχωράμε στη
ζωή, επιλέγοντας σχέσεις και καταστάσεις που μοιάζουν οικείες στον καθένα μας
αναλόγως το βίωμα που είχαμε. Με αυτό το υλικό βλέπουμε και το μωρό που θα
γεννηθεί. Φανταστείτε έναν άσπρο καμβά που πάνω του πετάτε μπογιές, του δίνετε
χρώμα, ζωγραφίζεται σύμβολα ή τον σκίζετε, τον καίτε ή τον τσαλακώνετε ή τον
πετάτε. Ένα έμβρυο, ένα βρέφος, ένα παιδί είναι σαν τον καμβά, που πάνω του
“πετάει”, προβάλλει ο κάθε γονιός τον ψυχικό του κόσμο. Εδώ λοιπόν έρχεται η
ψυχανάλυση, που μπορεί να βοηθήσει τον γονιό να βουτήξει στο δικό του
παρελθόν, στα δικά του φαντάσματα, να τα βγάλει από τα σκοτάδια, να τα
εντοπίσει, να τα επεξεργαστεί και να προσπαθήσει να δει καθαρά τι κουβαλάει από
την δική του ιστορία, τα δικά του τραύματα, τις δικές του επιθέσεις, αγωνίες, άγχη,
φοβίες ώστε να μπορέσει να δει εκεί στο βλέμμα του παιδιού του, στο σώμα του,
αυτόν τον άσπρο καμβά δίνοντας του χρόνο με το χρόνο τη μορφή και το χρώμα
που έχει ανάγκη το ίδιο το βρέφος.
Φανταστείτε τι συμβαίνει λοιπόν στο κόσμο μίας εγκυμονούσας, το προσωπικό
βίωμα της, το οικογενειακό πλαίσιο, το κοινωνικό της πλαίσιο, οι ορμόνες που
απορρυθμίζονται, το σώμα της που αλλάζει, οι καθημερινές συνήθειες της που
μειώνονται, ολόκληρη η ταυτότητα της κλονίζεται. Δεν είναι πλέον μία γυναίκα
μόνο επαγγελματίας, φίλη, σύντροφος, ερωμένη, αλλά θα προστεθεί και ο ρόλος
της ως μητέρα και εδώ οι αγωνίες ξεκινάνε, πέρα από την ομορφιά που μπορεί να
προσφέρει ο ερχομός του παιδιού της. Μία γυναίκα μπορεί να είναι μόνη επίσης σε
αυτό το μεγάλο “έργο” που έχει αποφασίσει να δημιουργήσει, χωρίς ίσως γονείς
δίπλα της, χωρίς σύντροφο, με ελάχιστους φίλους, με δυσκολίες οικονομικές. Μέσα
σε όλα αυτά έρχεται και η κοινωνία και πλέον και τα media που δημιουργούν μία
ψευδαίσθηση πολλές φορές πάνω στο θέμα εγκυμοσύνη και μητρότητα. Πολλές
γυναίκες μπορεί να νιώσουν ενοχή, ντροπή μπροστά σε αυτό που προβάλλεται, αν
η ίδια έχει μεικτά συναισθήματα για την μητρότητα. Ας μην ξεχνάμε και την
κυρίαρχη αφήγηση όπου παρουσιάζεται η εγκυμοσύνη ως η πιο ευτυχισμένη
περίοδος στη ζωή μιας γυναίκας και η μητρότητα ως αυτοσκοπός της γυναικείας
ύπαρξης. Θέλει χρόνο λοιπόν για να συνειδητοποιήσει η γυναίκα όλη αυτήν την
αλλαγή ψυχικά και σωματικά. Θέλει χρόνο για να δημιουργηθεί αυτή η καινούργια
σχέση μεταξύ του βρέφους και της ίδιας και ο χρόνος δίνεται σε όλο αυτό το
διάστημα που κυοφορεί αλλά και μετέπειτα όταν πια αυτό το πλάσμα που έχει
φανταστεί βρίσκεται στην αγκαλιά της. Τι συμβαίνει όμως όταν υπάρχει απώλεια
του βρέφους, είτε ενδομήτρια είτε κατά την γέννα είτε μετά! Θρήνος για όλα αυτά που φαντάστηκε, για όλα αυτά που βίωσε μέσα στο σώμα της, για ένα κομμάτι της
που πια δεν υπάρχει.
Μιλώντας για όλα τα παραπάνω, έρχομαι εδώ να μιλήσω και για το βιβλίο μου, το
οποίο το έγραφα κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης μου, από την στιγμή που
ξεκίνησα τις εξωσωματικές μέχρι και τους πρώτους μήνες που πήρα τον γιό μου στο
σπίτι. Στην αρχή δεν είχα καταλάβει για ποιον λόγο ήθελα να κρατάω ένα
ημερολόγιο, λίγο αργότερα σκέφτηκα ότι θα ήθελα να έχουν ένα δώρο τα παιδιά
μου, φέρνοντας την αλήθεια μου, να έχουν την ιστορία τους από την αρχή της
σύλληψης τους. Μετέπειτα και πολύ αργότερα συνειδητοποίησα ότι ήθελα να
επεξεργαστώ και όλες αυτές τις αλλαγές που είχανε συμβεί στη ζωή μου,
εξωσωματικές, σωματικές αλλαγές, σκέψεις, φαντασιώσεις, δυσκολίες, χαρές,
πένθη και γέννα μέσα σε λίγους μήνες, σε μία εγκυμοσύνη που δεν ήρθε εύκολα,
ούτε και ήταν εύκολη. Θεώρησα ότι ως ψυχοθεραπεύτρια και ως μητέρα πια, αυτό
το βιβλίο θα μπορούσε να βοηθήσει και άλλες γυναίκες και άντρες να
συνειδητοποιήσουν ότι όλοι κάπως περνάμε κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης
είτε πιο ανώδυνες καταστάσεις είτε επώδυνες και τραυματικές καταστάσεις. Όπως
και να έχει, ο πόνος και η χαρά δεν μετριέται, όταν πονάς, πονάς και όταν χαίρεσαι,
χαίρεσαι.
Το βιβλίο αυτό “Το ημερολόγιο μίας εγκυμονούσας. Μία βιωματική
αφήγηση”, μιλάει για την δική μου εμπειρία, για το δικό μου προσωπικό ταξίδι της
δικής μου ζωής και πως μέσα από την δική μου προσωπική ψυχανάλυση με την
ψυχαναλύτρια μου μπόρεσα να φέρω στο φως όλα τα δικά μου σκοτεινά σημεία
που με δυσκόλευαν να δω καθαρά αλλά και να αποφασίσω να δώσω ζωή σε κάτι
νέο. Αυτό το βιβλίο έχει όλες τις σκέψεις μου, τις αγωνίες μου, τις ονειροπολήσεις
μου, τις φαντασιώσεις μου, τις επιθέσεις μου, τα πένθη μου, τις χαρές μου, την
καθημερινότητα μου με τις δυσκολίες μου και τις ευτυχισμένες στιγμές με την
οικογένεια μου και τους φίλους μου. Αυτό το βιβλίο μιλάει λοιπόν για το ταξίδι της
δικής μου εγκυμοσύνης και της μητρότητας μέσα από το δικό μου βίωμα ως νέα
μητέρα αλλά και μέσα από την ψυχαναλυτική μου ματιά ως ψυχοθεραπεύτρια.
Πηγαίνοντας πίσω, μπορώ να πω ότι δεν ήτανε μία εύκολη διαδικασία το να γράψω
όλα αυτά που βίωνα, ήταν σαν να τα περνούσα για δεύτερη φορά γράφοντας τα.
Μου θύμιζε από την μία στιγμές άσχημες, δύσκολες, τραγικές που με αναστάτωνε
όλο αυτό. Υπήρχανε όμως από την άλλη πλευρά τόσες πολλές γλυκές στιγμές,
χαρούμενες και ευτυχισμένες που κάπως με κρατούσανε για να αντέξω και να
γράψω αυτό το βιβλίο, να αντέξω στην ουσία να μείνω ψυχικά ζωντανή για να
μεγαλώσω τον γιο μου όσο πιο όμορφα γίνεται. Εδώ λοιπόν, η προσωπική μου
ανάλυση από την θέση της θεραπευόμενης αλλά και από την θέση της
επαγγελματίας ψυχοθεραπεύτριας βοήθησε στο να μην “σκεπάσω” όλα τα
συναισθήματα μου αλλά να έρθω αντιμέτωπη με την πραγματικότητα, να μείνω
εκεί ολόκληρη, να μπορώ να χαρώ αλλά και να μπορώ να πενθήσω ταυτόχρονα.
Θέλω να πιστεύω ότι αυτό το βιβλίο θα μπορέσει να αγγίξει, αλλά και να
ευαισθητοποιήσει αρκετές γυναίκες και άντρες που προσπαθούν να γίνουν γονείς
είτε με από φυσικό τρόπο, είτε με την διαδικασία της εξωσωματικής είτε με ωάρια
δότριας ή δότη σπέρματος, είτε υιοθετώντας . Ελπίζω με έναν τρόπο να μπορέσω να
βοηθήσω τους νέους γονείς να νιώσουν ότι δεν είναι μόνοι τους σε όλα αυτά που
νιώθουν και ότι ένας ειδικός θα μπορέσει να τους δώσει αυτό το κράτημα σε αυτό το νέο τους εγχείρημα να γίνουνε γονείς. Όπως το βρέφος έχει ανάγκη τον
φροντιστή του για να μεγαλώσει και να εξελιχθεί, έτσι και ο φροντιστής έχει ανάγκη
έναν άλλον “γονιό”/ψυχοθεραπευτή για να μεγαλώσει και να εξελιχθεί ψυχικά.
Μόνο μέσα από τον Άλλον, θα μάθουμε να διαχειριζόμαστε μετέπειτα τις
προκλήσεις της ζωής μας και μέσα σε αυτές τις προκλήσεις είναι και η μητρότητα,
πατρότητα.
Η βιβλιοπαρουσίαση θα γίνει στις 7 Δεκεμβρίου του 2024 στο Arcade_skg, στις
17:30 και για όποια/όποιον ενδιαφέρεται να έρθει η διεύθυνση είναι Βηλαρά 2, στη
Θεσσαλονίκη. Το βιβλίο όπως ανέφερα στην αρχή θα εκδοθεί από τις Εκδόσεις
ΕΠΕΚΕΙΝΑ και στην βιβλιοπαρουσίαση θα με πλαισιώσουν οι ψυχαναλυτές Μάνος
Μανάκας, εκπ.μέλος της Βορειοελλαδικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας(Β.Ψ.Ε), η Σόνια
Λαζαρίδη, τακτικό μέλος της Β.Ψ.Ε. και η παιδοψυχίατρος Παρασκευή
Τατσιοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Παιδιού και Εφήβου Α.Π.Θ., εκπ. μέλος της
Β.Ψ.Ε., η οποία έχει γράψει και τον πρόλογο στο βιβλίο. Την φωτογραφία στο
εξώφυλλο την επιμελήθηκε η φωτογράφος Δέσποινα Τσάκωνα.»
Στέλλα Κολυβοπούλου
Ψυχολόγος-Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεύτρια
Εκπ. μελος της Βορειοελλαδικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας
Διοργανώτρια /Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Φεστιβάλ «Ψυχοθεραπευτής,
Καλλιτέχνης και Θεατής: μία συνάντηση αμοιβαίων μεταμορφώσεων»