Είδαμε το Closer του Πάτρικ Μάρμπερ και το συστήνουμε ανεπιφύλακτα !
Written by Αριάδνη Εμμανουηλίδου on 09/04/2024

Η Άννα, ο Λάρι, ο Νταν και η Άλις δείχνουν ανοιχτοί να έρθουν κοντά, πλησιάζοντας ο ένας τον άλλον ασφυκτικά, αχόρταγα, χωρίς καμία αναστολή. Μοιραία, μέσω του πλησιάσματος της σάρκας, θα ενσαρκωθεί και το αιώνιο παράδοξο του έρωτα: όσο πιο κοντά θα πλησιάζουν ο ένας τον άλλον, τόσο πιο έντονα θα βιώνουν τις παγίδες, τα ρίσκα, τα συναισθηματικά κενά, τα αδιέξοδα, τις ματαιώσεις και το βαθύ ανικανοποίητο τού μαζί. Ο πόθος, η έλξη, η σεξουαλική ορμή, ο εθισμός, τα σκοτεινά πάθη, οι ανασφάλειες, η περηφάνεια, η ζήλια, η απόγνωση, η προδοσία, η προσποίηση, η εκδίκηση – τίποτα δεν θα μείνει ανέγγιχτο σε αυτό το αιχμηρό ερωτικό τετράγωνο, που παραμένει διαρκώς και με τις τέσσερις πλευρές ανοιχτές.
Το πολυβραβευμένο έργο του Μάρμπερ παίρνει σάρκα και οστά , επάνω στο σανίδι και καθηλώνει τον θεατή , βρισκόμενος σε μια μάχη αέναου έρωτα και προδοσίας . Τι είναι άραγε προδοσία ; Είναι να γνωρίζεις πως το έτερον ήμισυ σου πολιορκείται από κάποιον δικό σου , παραδιδόμενο σε μια πύρινη κόλαση αλήθειας ; Ή μήπως δεν είναι στα αλήθεια , το άλλο μας μισό , είναι μια φράση που ολότελα μισοτελειωμένη , σε αφήνει απροσάρμοστο στην εκδοχή της θλίψης ; Το Closer είναι ένα δραματικό έργο του Βρετανού θεατρικού συγγραφέα Πάτρικ Μάρμπερ. Έκανε την πρεμιέρα του στο Cottesloe Theatre του Βασιλικού Εθνικού Θεάτρου στο Λονδίνο το 1997 και έκανε το ντεμπούτο του στη Βόρεια Αμερική στο Music Box Theatre στο Μπρόντγουεϊ στις 25 Ιανουαρίου 1999. Γνώρισε τεράστια επιτυχία και κέρδισε σημαντικά βραβεία του αγγλόφωνου θεάτρου, όπως Laurence Olivier Award for Best New Play (1998), New York Drama Critics’ Circle Award for Best Foreign Play (1999) και άλλα. Το 2004 , το κείμενο γίνεται ευρέως γνωστό , μέσα από την τηλεοπτική ενσάρκωση των χαρακτήρων του , με τους Τζούλια Ρόμπερτς, Τζουντ Λο, Νάταλι Πόρτμαν και Κλάιβ Όουεν , σε σκηνοθεσία Μάικ Νίκολς . Στο ελληνικό θέατρο , ο δικός μας Δημήτρης Αγιοπετρίτης–Μπογδάνος σκηνοθετεί ένα sold out αριστούργημα της σύγχρονης τέχνης , μεταφέροντας στο ακροατήριο , τον συναισθηματικό διχασμό των πρωταγωνιστών . Η ερμηνεία των διαλόγων απογειώνεται από τους καταξιωμένους ηθοποιούς που συμμετέχουν στην παράσταση και προσδίδουν την αίσθηση της απόλυτης κυριαρχίας στα βλέμματα των θεατών . Ο θεατής παρακολουθεί τα ζευγάρια να εναλλάσσονται , επί σκηνής και βιώνει φανερά τον πόνο που αποτυπώνεται στα πρόσωπά τους , ζει μέσα από το φοβισμένο χαμόγελο τους , ανίκανοι να αντιμετωπίσουν την ευτυχία που τους αρμόζει και γνωρίζει ξανά την κοινωνική κατασκευή του , καθώς και τα θεμέλια από τα οποία αποτελείται η σημερινή καθημερινότητα. Ο σκηνοθέτης Δημήτρης Αγιοπετρίτης-Μπογδάνος λέει για την παράσταση: «Η αναζήτησή της ευτυχίας είναι εναγώνια, η υπέρβαση της μοναξιάς καθίσταται αδύνατη και η ανθρώπινη προσέγγιση, ζωώδης. Απομένει μόνο η ευθραυστότητα της επαφής. Ήρωες νησίδες που ταξιδεύουν ανερμάτιστοι και εν πολλοίς ορφανοί. Ανικανοποίητοι και λαίμαργοι. Το Closer του Πάτρικ Μάρμπερ παραμένει ένα διαχρονικά επίκαιρο close-up στην ανθρώπινη αγωνία για σύνδεση. Στην θεατρική του εκδοχή οι ηλεκτρισμένοι, καταιγιστικοί διάλογοι, η έντονη χημεία, και οι περισσότερες από μία κορυφώσεις, αφήνουν να αιωρείται η υπόνοια ότι οι πρωταγωνιστές ενεργούν με κίνητρο τον συναισθηματικό πόνο και την αυτοκαταστροφή, παρά τη γνήσια σύνδεση. Αν “closer” σημαίνει πλησίασμα, τελικά ερχόμαστε πιο κοντά στις απαντήσεις ή πιο στην απομάκρυνση;» Η κάθαρσις της απόλυτης διαστρέβλωσης του έρωτα , ρέει άφθονη μέσα από τις φράσεις που επιλέγουν οι ηθοποιοί για να περιγράψουν , αυτό που πραγματικά τους συμβαίνει .

Σχέσεις αναλώσιμες , σχέσεις φθηνές και τιποτένιες . Μέσω της θεατρικής γλώσσας , το ακροατήριο παρατηρεί εξόφθαλμα τέσσερις ανθρώπους , μπλεγμένους σε έναν σχηματισμό πολύπλοκων ερωτικών σχέσεων . Η τρυφερότητα των συναισθημάτων καταρρίπτεται από την ωμή απεικόνιση των σεξουαλικών διεργέσεων , χρησιμοποιώντας ένα έντονα ακατάλληλο φραστικό περιεχόμενο . Ερχόμαστε σε αυτήν την ζωή μόνοι , ακάθαρτοι χωρίς φιλοδοξίες . Αποχωρούμε από αυτήν την ζωή , με τιμές και δόξα , χωρίς κανείς να μας κρατά το χέρι . Το βαθύ αίσθημα της μοναχικότητας διατρέχει όλο το έργο , οραματίζεσαι την απόλυτη εξαθλίωση της ζωής σου , σε απαριθμημένα δευτερόλεπτα και ας σε κοιτούν κατάματα , πρωταγωνιστές ερωτευμένοι . Το έργο αυτό , με τους εξαιρετικούς Μιχάλη Λεβεντογιάννη , Βίκυ Παπαδοπούλου , Σπύρο Σταμούλη και Ναταλία Swift ταράζει συθέμελα τα γλυκά νερά της ψυχής μας και ταυτόχρονα γαληνεύει τις αναταραχές των σκέψεων μας . Η σκηνοθετική μαεστρία και οι εκρηκτικές σχέσεις που αντανακλώνται στην παράσταση , μας κάνει να απορούμε τελικά , πόσο κοντά μπορούν να βρεθούν δυο ανθρώπινα σώματα ; Οι ήρωες θα μπορέσουν να συναντηθούν ή δεν μπορούν να έρθουν κοντά ούτε με τον εαυτό τους; Τελικά «Closer» σημαίνει «πιο κοντά μεταξύ μας» ή «πιο κλεισμένα μέσα μας»; Επηρεασμένη βαθύτατα από τα χρόνια της πανδημίας και τον εσωτερικό εγκλεισμό μας , η παράσταση επιδίδεται σε μια εναλλαγή μεταξύ αυταπάτης και πραγματικότητας , ένα φιάσκο ανάμεσα στην αληθινή αγάπη και στην καπήλευση της . Τι είναι αγάπη ; Τι είναι αυτό που μας κάνει να αισθανόμαστε αγάπη στα σωθικά μας και γιατί τα πυρπολούμε , ευθύς μόλις το αντιληφθούμε ; Πως νιώθουμε όταν κάποιος μας αγαπά ; Πως νιώθουμε όταν εμείς τον αγαπάμε ; Γιατί ενώ αγαπούμε κάποιον , αναζητούμε πρόχειρες λύσεις των συμπεριφορών μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ; Γιατί ερεθιζόμαστε από την εικόνα και όχι από την πραγματική υφή που μας προσφέρει ο άνθρωπος μας ; Καθώς απολαμβάνουμε την παράσταση , εφαρμόζεται μια πάλη , μέσα μας , μεταξύ ενοχής και τρόμου . Τι είναι αυτό που πραγματικά επιθυμούμε από τους άλλους ; Γιατί τους πλησιάζουμε , γιατί επιδιώκουμε να έρθουμε κοντά τους ; Ποια αρχέγονα ένστικτα ξυπνούν , όταν συνάπτουμε σχέσεις με το πεπρωμένο μας ; Το Closer είναι ένα έργο που θα σε κάνει να αναρωτηθείς την πραγματική αιτία των ανθρώπινων σχέσεων , γιατί φεύγουμε , γιατί τρέχουμε , γιατί καταδικάζουμε τις ψυχές μας , σε ισόβια δεσμά , ελεύθεροι πολιορκημένοι των αναγκών μας , δεσμώτες των τραυμάτων μας και είλωτες των πράξεων μας . Αυτό το αέναο κυνήγι αυτοπροσδιορισμού , μέσα από τα μάτια του άλλου , φθείρει την κακοτράχηλη υπομονή που διαθέτουμε και μας μετατρέπει σε πολιτικά παίγνια , στα χέρια στρατηλατών – μη έχοντας επιλογή να αντισταθούμε . Το τραγούδι που συνοδεύει την αλλαγή των σκηνικών αποτελεί ένα σπαρακτικό δείγμα αφοσίωσης της καλλιτεχνικής διεύθυνσης ακόμα και στις πιο ασήμαντες λεπτομέρειες!
Μέσα στο ερωτικό σχήμα που διαφαίνεται καθόλη την διάρκεια της παράστασης , οι πρωταγωνιστές εκδικούνται ο ένας τον άλλον , ή έτσι περισσότερο νομίζουν , μπλέκοντας ακόμα περισσότερο τις ερωτικές τους έλξεις . Η αποτύπωση των ενδεχόμενων σεξουαλικών πράξεων γίνεται με απόλυτη πειστικότητα . Το σεξ , η βία , ο έρωτας , η θλίψης , είναι θέματα που διαπερνά σταθερά το έργο , βάζοντας κάποιες φορές τον θεατή στην θέση του αμερόληπτου δικαστή . Ποιος έχει δίκιο σε αυτές τις περιπτώσεις που δεν καλύπτεσαι πια από σου έχει προσφέρει ως τώρα , ο ερωτικός σου παρτενέρ ; Κατά πόσο έχουμε αποδομημοποιήσει την έννοια των σεξουαλικών ορμών και πως αυτές δικαιολογούνται στο πλαίσιο της κοινωνίας ; Σε τι διαφέρουμε τελικά από το ζωικό βασίλειο , τι μας κάνει ανώτερα όντα , αν καταρρίψουμε τον αστικό μύθο των συνευρέσεων ; Με ένα ανατρεπτικό τέλος , η συγκεκριμένη παράσταση βυθίζει το ακροατήριο στην απόλυτη σιωπή και συνιστά τροφή για σκέψη , αφήνοντας πίσω σου τις κλειστές πόρτες του θεάτρου . Ο χώρος των σκηνικών και κοστουμιών , που έχει επιμεληθεί με ιδιαίτερη προσοχή η παραγωγή , δημιουργεί ένα κλίμα κορύφωσης που αναδεικνύει ακόμα περισσότερο την λυρικότητα του έργου . Φυσικά , οι ερμηνείες μιλούν από μόνες τους . Ο υπέροχος Μιχάλης Λεβεντογιάννης , ο αγαπημένος μας εισαγγελέας από την σειρά Παγιδευμένοι , που προβάλλεται στον ΑΝΤ1 , υποδύεται έναν από τους τέσσερις εκρηκτικούς χαρακτήρες που συμμετέχουν στο ερωτικό τετράγωνο που εξελίσσεται και ομορφαίνει ακόμα περισσότερο την σκηνική παρουσία του έργου , με το υποκριτικό του ταλέντο . Η πολυτάλαντη Βίκυ Παπαδοπούλου , που γνωρίσαμε καλύτερα μέσα από την επιτυχημένη σειρά – Έτερος Εγώ -, σε σκηνοθεσία Σωτήρη Τσαφούλια , δεν αργεί παρά να μπλεχθεί στα δίχτυα του έρωτα , προσπαθώντας να στοιβάξει τα ερωτικά συναισθήματα με το αστείρευτο ταλέντο της , ενώ η φοβερή Ναταλία Σουίφτ ,το αστέρι της σειράς Milky Way , που ολοκλήρωσε τα γυρίσματα του στο κανάλι MEGA , ενσαρκώνοντας έναν πολύπαθο γυναικείο χαρακτήρα στην παράσταση , μας έχει ότι τονίσει ότι «Κάθε φορά που παίζω αυτόν τον ρόλο, συνειδητοποιώ πόσο ανεξερεύνητο παραμένει το σύμπαν του έρωτα. Σαν ένα άλυτο μυστήριο, που ο καθένας το προσεγγίζει με τον δικό του τρόπο». Τέλος , μια ξεχωριστή μνεία στον γοητευτικό Σπύρο Σταμούλη , τον εισαγγελέας μας από την σειρά Άγριες Μέλισσες , που κατακτά την ερμηνεία του ρόλου του , με μεγάλη άνεση , χαρίζοντας μας , έναν κρυφό πόθο αμαρτίας για τον χαρακτήρα που υποδύεται .Οι 4 ήρωες , βαθιά πληγωμένοι από τις εγωιστικές συμπεριφορές τους δεν διστάζουν να τολμήσουν το άπιαστο – να αγγίξουν την ευτυχία με κάθε κόστος . Παρακολουθώντας με αμείωτο ενδιαφέρον την παράσταση , χωρίς πραγματικά να κλείσω βλέφαρα , θα ήθελα να ευχαριστήσω προσωπικά τους ηθοποιούς και τους συντελεστές της παράστασης , για αυτήν την φαντασμαγορική εμπειρία !

Το Closer είναι μια παράσταση – μπέρδεμα . Σου γεννά απορίες , σου αποκαλύπτει τους πιο ευφάνταστους προβληματισμούς σου , ανακατεύει αρκετά χρώματα της εικαστικής παλέτας , ώστε να βγει ένα αριστούργημα . Είναι η παράσταση που οφείλεις να κλείσεις εισιτήριο γιατί τα sold out πέφτουν βροχή ! Αν ψάχνεις μια εναλλαγή των δραστηριοτήτων σου , μη έχοντας λύσεις , τότε το Closer σε περιμένει να εξερευνήσεις τους πολυδιάστατους χαρακτήρες που παρουσιάζει και ένα τέλος που σίγουρα …. δεν είναι αυτό που έχεις στο μυαλό σου ! Αν θέλεις να ακολουθήσεις τα χνάρια τεσσάρων ανθρώπων , που μοιάζουν ολότερα διασκορπισμένοι στην λήθη των προβλημάτων τους , αν θέλεις απολαυστικό χιούμορ που πάντα πλαισιώνει τις σκηνές και μια δόση ειρωνείας για την ανθρώπινη εξιλέωση , τότε σου προτείνουμε να παρακολουθήσεις την συγκεκριμένη παράσταση , απολαμβάνοντας τους πρωταγωνιστές σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη . Ένα ιδιαίτερο καλοδουλεμένο θέαμα , με μια αξιόλογη διανομή ρόλων , κερδίζει ακόμα και τον πιο αυστηρό κριτή ! Μια παράσταση με ιδιαίτερα βωμολοχικό περιεχόμενο , κατάλληλο για άνω των 18 ετών . Ποιοι είμαστε και πως βαδίζουμε προς το άγνωστο ; Ποιες ανώτερες δυνάμεις καταστρέφουν την πηγή των δυνατοτήτων μας και ποιος τελικά μας στερεί τον έρωτα ; Πως είναι να αγαπάς βαθιά και ανεπηρέαστα κάποιον ; Πως νιώθεις τον παλμό του , κάτω από τα ιδρωμένα χέρια σου και πόσο το αξίζεις ; Πόσο αξίζουν οι ζωές μας , με τίμημα την προδοσία ; Και τελικά , τι είναι προδοσία ; Γιατί εκδικούμαστε αυτόν , που στην πραγματικότητα μισούμε ; Πως βιώνουμε το αίσθημα της προδοσίας από τον σύντροφο μας ; Είναι το σεξ , η πλήρης διαύγεια των ανθρώπινων επιλογών μας ; Τι είναι αυτό που μας τραβάει πίσω , απομακρύνοντας την σκέψη μας από την εκάστοτε πτυχή του έρωτα ; Πόσο πονάει τελικά , η ατίμωση από το ζευγάρι μας ; Τι είναι αυτό που τελικά μας φέρνει κοντά με την αγάπη ;Πως νιώθεις , όταν διαβάζεις στα χείλη μου , την λέξη έρωτας και πόσο θα με τιμωρήσεις που την είπα ; Υπάρχει αυτό που αισθανόμαστε και αν ναι , γιατί δεν το ανακαλύπτουν όλοι ; Ερωτήματα που παρακολουθώντας την παράσταση , καλύπτονται διαδοχικά , αφήνοντας μια επίγευση οικειότητας στα χείλη του θεατή . Και να θυμάσαι πάντα κάτι . Το θέατρο δεν σε προδίδει ποτέ . Όσο και αν έχεις συνηθίσει . Το θέατρο είναι πάντα εκεί , για να καλύψει τις πιο βαθιές πληγές !
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Κείμενο Πάτρικ Μάρμπερ
Σκηνοθεσία Δημήτρης Αγιοπετρίτης–Μπογδάνος
Δραματουργική επεξεργασία Δημήτρης Αγιοπετρίτης–Μπογδάνος
Μετάφραση Θωμάς Μοσχόπουλος
Σκηνογράφος Λίνα Πηγαδιώτη
Σχεδιασμός Φωτισμών Σάκης Μπιρμπίλης
Ενδυματολόγος Βασιλική Σύρμα
Μουσική Δανάη Νίλσεν
Βοηθός ενδυματολόγου Λίλη Ζωγραφάκη
Βοηθός σκηνοθέτη Νάλια Ζήκου
Φωτογραφίες Πάτροκλος Σκαφίδας
Ερμηνεία Μιχάλης Λεβεντογιάννης, Βίκυ Παπαδοπούλου, Ναταλία Σουίφτ, Σπύρος Σταμούλης
Μακιγιάζ Διονυσία Κωνσταντίνου
Επιμέλεια κομμώσεων/περούκες Διονυσία Κωνσταντίνου
Σύμβουλος δραματουργίας Τζιάνα Τσαϊλακοπούλου