Η «Σχεδία στην πόλη», η Μη Κυβερνητική Οργάνωση που εδραιώνεται στην Θεσσαλονίκη ήδη από το 1999, στα πλαίσια της εθελοντικής της δράσης διοργανώνει την πρωτότυπη ιδέα του YOUTH & THE CITY PROJECT! Το Σάββατο 17 Οκτωβρίου 2020 και μεταξύ 12:00-14:00 δημιουργεί μια εκδήλωση, με ονομασία «Unwasted Art», όπου αποσκοπεί στην ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τα ανακυκλώσιμα και πως αυτά δύνανται να σταθούν έργο τέχνης.

Παρόλο που αρχικά προτάθηκε να πραγματοποιηθεί σε σημείο αναφοράς για τη νεολαία, λόγω των έκτακτων μέτρων και της επικρατούσας κατάστασης του Covid–19 λαμβάνει χώρα στις εγκαταστάσεις της ΜΚΟ «Σχεδία στην πόλη», Παπαμάρκου 8, στον πεζόδρομο της Πλατείας Άθωνος, στο στενό πίσω από την Οδό Ερμού και στο ύψος του γνωστού vegan εστιατορίου της πόλης Roots.

Μότο: Recycle, reuse, reduce!

Βασίζεται στην ιδέα της επαναχρησιμοποίησης υλικών και πως μπορούμε όλοι εμείς να περάσουμε το μήνυμα με δημιουργικό τρόπο! «Unwasted art», λοιπόν, και πώς φανταζόμαστε, αλλά και δημιουργούμε με ανακυκλώσιμα υλικά. Ένα καλλιτεχνικό εργαστήρι από νέους για νέους! Επικρατεί, δηλαδή, ο πειραματισμός με άχρηστα και ανακυκλώσιμα υλικά, προκειμένου να αναδιαμορφώσουμε από κοινού ένα πρωτότυπο «έργο τέχνης», και πιο συγκεκριμένα, ένα τοτέμ από οτιδήποτε ανακυκλώσιμο εθελοντές και προσκεκλημένοι παραχωρούν στα πλαίσια της εκδήλωσης αυτής.

Απαραίτητες προϋποθέσεις: η θετική διάθεση και η ελεύθερη δημιουργικότητα. Περιλαμβάνονται, επίσης, καφεδάκι και κεράσματα, πολλά υλικά, ποδιές, γάντια, μουσική!

Με ασφάλεια, με τις μάσκες μας και τηρώντας αποστάσεις, όπως επιβάλλουν τα προληπτικά μέτρα για τον Covid-19!

Οι πρώτες ύλες που χρησιμοποιήθηκαν:

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης:

Η εθελοντική ομάδα της «Σχεδία στην πόλη»:

Τα έργα τέχνης:

Η εκδήλωση και η ομάδα:

Τη δράση συντονίζουν οι αγαπημένες εθελόντριες Andrea Amado & Carmín Marmor, μέσω του προγράμματος #ΕυρωπαϊκόΣώμαΑλληλεγγύης #EuropeanSolidarityCorps, και φυσικά όλες οι εθελόντριες της #sxediastinpoli που συμμετάσχουν στο εν λόγω project και τη διοργάνωση αυτού.

Η έκβαση:
Η απόρροια της όλης διοργάνωσης στάθηκε πηγή θαυμασμού και έμπνευσης όχι μόνο ως προς επόμενες θεματικές κοινοτικές δράσεις, αλλά και σημείο αναφοράς, καθώς εθελοντές/τριες και παρευρισκόμενοι/ες αποκόμισαν καινές εμπειρίες, λειτουργώντας προτρεπτικά για την συμμετοχή τους σε επόμενες εθελοντικές δραστηριότητες.

Πληροφορίες MKO:
Φτιαγμένη από νέους ανήσυχους ανθρώπους. Ξεκίνησε το δικό της ταξίδι με σκοπό να ξεπεράσει τα εμπόδια στην επικοινωνία και να ανακαλύψει δημιουργικούς τρόπους έκφρασης και συνεργασίας. Με αφετηρία της το 1999 στη Θεσσαλονίκη, όταν μια μικρή ομάδα νέων παιδαγωγών, εμψυχωτών και καλλιτεχνών βρέθηκε και μοιράστηκε την ανάγκη για δημιουργικές δράσεις και παρεμβάσεις στην πόλη, με το Μάρτιο του 2007, χρονιά – σταθμός, απέκτησε τη νομική μορφή της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας.

Κάθε χρόνο η ομάδα σχεδιάζει και υλοποιεί δημιουργικές εθελοντικές δράσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα και καλλιτεχνικά δρώμενα για παιδιά και νέους. Με ανταλλαγή ιδεών και εμπειριών, αναζήτηση νέων ερεθισμάτων, πειραματισμό, με κινητήρια δύναμη το όραμα μιας «άλλης» εκπαίδευσης, που θα αλλάξει την κοινωνία μας. Όχημά της ο πολιτισμός και οι τέχνες, η δημιουργική κοινωνική προσφορά, η βιωματική μάθηση και το εκπαιδευτικό παιχνίδι, αποσκοπώντας να δώσει το στίγμα της σε τοπικό, περιφερειακό κι ευρωπαϊκό επίπεδο.

Σχεδία στην πόλη – Ποιοι είμαστε:
Συμμετέχουν ενεργά και προσφέρουν πάνω από 50 μέλη – εθελοντές κάθε χρόνο. Τα μέλη της ομάδας είναι παιδαγωγοί, καλλιτέχνες, κοινωνικοί επιστήμονες, φοιτητές και εμψυχωτές.

Τα θέματα που ενδιαφέρουν την ομάδα:
Ο εθελοντισμός, τα ανθρώπινα δικαιώματα και των παιδιών, ο ρατσισμός, η διαφορετικότητα, οι ίσες ευκαιρίες, η περιβαλλοντική και διαπολιτισμική εκπαίδευση.

Τα εθελοντικά προγράμματα στοχεύουν:

• στην υποστήριξη παιδιών και νέων που βιώνουν ιδιαίτερες δυσκολίες: αναπηρίες ή μαθησιακές, Ρομά, μετανάστες, πρόσφυγες, με προέλευση από ευάλωτα οικογενειακά περιβάλλοντα.
• στην ευαισθητοποίηση της σχολικής και της ευρύτερης κοινότητας.

Συνεργασίες:
Η ομάδα συνεργάζεται σταθερά με φορείς και μη κυβερνητικές οργανώσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό. Από το 1999 έως σήμερα έχει ταξιδέψει σε σχολεία, σε πόλεις και χωριά, σε πλατείες και γειτονιές, στην Ελλάδα και σε πολλές χώρες του κόσμου. Έχει συνεργαστεί με οργανώσεις σε: Αγγλία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Βραζιλία, Γερμανία, Ζάμπια, Ιταλία, Ισπανία, Κύπρο, Μάλτα, Μεξικό, Ουγγαρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβενία, Ταϊλάνδη, Τουρκία, Τσεχία.

Είναι ιδρυτικό μέλος του Δικτύου Εθελοντικών Οργανώσεων Θεσσαλονίκης «Thess Δίκτυο».

Πόροι:
Η ομάδα δεν στηρίζεται σε καμιά κρατική ή άλλη σταθερή επιχορήγηση. Τα έσοδα προέρχονται αποκλειστικά μέσα από την κινητοποίηση και στήριξη των μελών και φίλων της ομάδας και έχουν περιοδικό χαρακτήρα.

Συγκεκριμένα προέρχονται από: συνδρομές μελών και φίλων, εκπαιδευτικά εργαστήρια, σεμινάρια, επιλεγμένες εκδηλώσεις, χορηγίες, δωρεές και περιοδικές επιδοτήσεις από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους φορέων όπως το Ίδρυμα  Νεολαίας και Δια Βίου Μάθησης, τα ευρωπαϊκά προγράμματα «Νέα Γενιά σε δράση» και  ERASMUS+.

Σε ποιους απευθύνεται:
Κυρίως σε νέους ανθρώπους, σε φοιτητές/τριες, σε εργαζόμενους/ες, στον κοινωνικό-παιδαγωγικό τομέα, οι οποίοι/ες ενδιαφέρονται για κοινωνική προσφορά και για δημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου τους μέσα από τις προτεινόμενες εθελοντικές δράσεις. Επιπρόσθετα, σε παιδιά, γονείς και εκπαιδευτικούς, μέσα από τα εκπαιδευτικά προγράμματα, τις εκδηλώσεις ευαισθητοποίησης, τα καλλιτεχνικά εργαστήρια και τα επιμορφωτικά σεμινάρια που διοργανώνονται.

Θα μας βρείτε εκεί κάθε απόγευμα 17:00 – 20:00 και Σάββατο πρωί 11:00 – 14:00

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την ιστοσελίδα: https://www.sxediastinpoli.gr/

Πηγή: Sxedia stin poli

Ρεπορτάζ – Μοντάζ βίντεο: Δήμητρα Ειρήνη Καραμβακάλη

Εικονοληψία: Δήμητρα Ειρήνη Καραμβακάλη, Φωτεινή Καλαϊτζίδου

Επιμέλεια κειμένου: Αικατερίνη Συμφέρη Θεολόγος-Εκπαιδευτικός- Προπτυχιακή Ιταλικής Φιλολογίας ΑΠΘ

Μία καλλιτεχνική δημιουργία έχει τοποθετηθεί εδώ και λίγο καιρό στο Λονδίνο από τον Βρετανό καλλιτέχνη και υποβρύχιο γλύπτη Jason deCaires Taylor: Οι τέσσερις καβαλάρηδες της βιομηχανικής αποκάλυψης.

Ο Taylor είχε την ιδέα να τοποθετηθούν με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να είναι ορατοί έως και δύο ώρες από κάθε πλευρά του ποταμού Τάμεση όταν έχει παλίρροια.

Ήθελε οι άνθρωποι να σκεφτούν για την κλιματική αλλαγή όταν αντικρίζουν τα έργα και ίσως κάτι να γίνει για την αντιμετώπισή της. Τα γλυπτά περιλαμβάνουν δύο ευτραφείς  επιχειρηματίες και δύο παιδιά, τα οποία συμβολίζουν την μελλοντική γενιά που θα έρθει αντιμέτωπη με την οικολογική καταστροφή. Όλοι κάθονται πάνω σε άλογα που τα κεφάλια τους μοιάζουν με αντλίες πετρελαίου.

Όταν κοιτάμε αυτό το εντυπωσιακό, ελαφρώς ανατριχιαστικό θέαμα δεν μπορούμε παρά να κατανοήσουμε το μήνυμα του καλλιτέχνη αμέσως – ότι όλοι μπορούμε να κάνουμε κάτι για να γίνει ο κόσμος ένα καλύτερο μέρος για τα παιδιά μας.

Πηγή

Κάτι που πολλές φορές δεν μας απασχολεί συνειδητά αλλά μας δημιουργεί πολλά, θα μπορούσε κανείς να πει, προβλήματα είναι τα συναισθήματα μας και πως ακριβώς τα εκφράζουμε. Η ψυχική υγεία συνδέεται άμεσα με το πως ένας άνθρωπος μπορεί να εξωτερικεύει τον εσωτερικό του κόσμο και τις σκέψεις του, γιατί όμως πολλοί μπορεί να νιώθουν πως πνίγονται στην ίδια τους τη ζωή;

Πολύ πιθανόν κάτι που λείπει είναι το μέσο με το οποίο μπορεί ο καθένας να αποβάλει το βάρος των δυνατών συναισθημάτων του. Ένα από αυτά τα μέσα είναι και η τέχνη, τέχνη με όποιο από τα διάφορα πρόσωπα της, είτε αυτό είναι ζωγραφική, μουσική, χορός ή κάτι άλλο. Μέσω αυτών των μέσων είναι δυνατό το άτομο να αποτυπώσει αυτό που νιώθει σε ένα χαρτί, σε μία ενέργεια, σε έναν ρυθμό. Είναι δυνατό να ξεφύγει αλλά και να σκεφτεί λίγο διαφορετικά αν αυτό είναι που χρειάζεται. Ποια είναι όμως η σχέση μας με αυτό το τομέα;

Δεν γνωρίζω το ποσοστό των νέων που ασχολούνται με κάποια τέχνη, είτε αυτό είναι χόμπι είτε κάτι πιο επαγγελματικό. Δεν θα έκανε εντύπωση όμως, πιστεύω, τα νούμερα να μην ήταν τόσο μεγάλα. Στην σύγχρονη αυτή καθημερινότητα όλοι τρέχουν με τέτοια ταχύτητα που δεν προλαβαίνουν να δουν και να απολαύσουν τα μικρά πράγματα καθώς κυνηγούν το μεγάλο όνειρο. Θα μπορούσε όμως η χαρά να κρύβεται στα πιο απλά πράγματα και όχι στην πολυτέλεια. Θα μπορούσε ,για παράδειγμα, ο χορός την κατάλληλη στιγμή και με το κατάλληλο τραγούδι να προσφέρει μια αξέχαστη εμπειρία που θα έδινε στον καθένα μια ανάμνηση που θα τον στήριζε για καιρό. Δεν είναι κακό να χορεύεις μόνος στο σπίτι σου αν αυτό είναι που σε κάνει να νιώθεις καλά.

Βέβαια ο χορός είναι ένα πολύ συγκεκριμένο παράδειγμα, αλλά ένα πολύ κοινό ενώ σύμφωνα με τον A. Einstein “Οι χορευτές είναι οι αθλητές του Θεού”. Όλοι θα μπορούσαμε να ανήκουμε σε αυτή την ομάδα και πολύ πιθανόν να απορροφούσε κάποιο στρες από τη ζωή μας.

Αν είχες ελεύθερο χρόνο θα έκανες κάτι για να εξωτερικεύσεις τα συναισθήματα σου; Τι θα ήταν αυτό και γιατί δεν ξεκινάς;

Μπούτης Ηλίας

Πηγή

Τι κάνει  έναν καλλιτέχνη ; σε τι διαφέρει από όποιους αποτυγχάνουν να κερδίσουν απ’ το κοινό αυτό το αξίωμα ; γιατί δεν μπορούμε να χαρακτηρίσουμε με ευκολία ως καλλιτέχνη έναν σημερινό τραγουδιστή για παράδειγμα, σε σχέση με έναν προγενέστερο ;
Γιατί ο Καζαντζίδης ήταν «καλλιτέχνης», ενώ ο ένας νέος τραγουδιστής του 2020 θεωρείται (συνήθως) απλά «τραγουδιστής».
Δύσκολη η διάκριση. Ίσως έχει να κάνει με τον σκοπό. Με το κίνητρο. Ίσως έχει να κάνει με το μήνυμα.
 

Ήταν 21^η Ιουλίου του 1928, όταν ο Καρυωτάκης βρέθηκε νεκρός, με το πιστόλι στο στήθος, κάτω από έναν ευκάλυπτο.  Στην τσέπη του κουστουμιού του, μια επιστολή του στην οποία γράφει όσο τον ταλαιπώρησαν και τον οδήγησαν στην αυτοχειρία.
Ήταν 8^η Απρίλη του 1994, όταν ο Kurt Cobain βρέθηκε, ήδη 3 μέρες νεκρός, στο σπίτι του στη λίμνη Ουάσιγκτον, με το όπλο στραμμένο στο κεφάλι του. Κι ένα σημείωμα πιο πέρα που έλεγε :
   

    “Δεν έχω νιώσει τη διέγερση που μου προκαλούσε το να ακούω και να δημιουργώ μουσική, μαζί με το πραγματικό γράψιμο εδώ και πάρα πολλά χρόνια”.

Στο σώμα του, ηρωίνη και ηρεμιστικά.

 

Όχι, καλλιτέχνης δεν είναι όποιος αυτοκτονεί. Προφανώς κι όχι.
Ένα απ’ τα διασημότερα τραγούδια των Nirvana, το “Smells Like Teen Spirit”, ίσως το πιο μισητό του Combain, του ανθρώπου που το έγραψε, το προσέφερε στον κόσμο και το μίσησε γιατί το θεώρησε υπερτιμημένο. Υπερτιμημένη, μια απ’ τις γνωστότερες και ωραιότερες μελωδίες στην ιστορία της (ροκ) μουσικής, υπερτιμημένη απ’ τον ίδιο τον δημιουργό της. Την ίδια χρονιά, γράφει σε ίδια μουσική, μισό τόνο κάτω απλώς, το «Rape me”, ένα τραγούδι που ενδεχομένως πολλοί να θεώρησαν ότι είναι «υπέρ» του βιασμού. Στην πραγματικότητα, ο πάντοτε αδιάφορος Cobain, εξηγεί πως ο κόσμος προσπαθεί να βγάλει νόημα απ’ όσα γράφει, χωρίς πάντα να υπάρχει, ενώ αναφέρει πως το κομμάτι είναι αντι-raping, δηλαδή τίθεται έναντι του φαινομένου του βιασμού.
Ένας άνθρωπος που στο απόγειο της δόξας του «βαρέθηκε» τη δημοσιότητα κι ετοιμαζόταν να τα παρατήσει όλα. Με έναν αβάσταχτο πόνο στην ψυχή που κουβαλούσε το εθισμένο στην ηρωίνη σώμα του.
 

Ίσως και να μην είναι τυχαία η κατάθλιψη στον καλλιτέχνη. Στο καλλιτέχνη που έμαθε να εισπράττει πόνο και να τον επεξεργάζεται πάνω σε χαρτί, πάνω σε κιθάρα και να τον παραδίδει στον κόσμο. Στον καλλιτέχνη που έμαθε να πονάει «επίτηδες» για να πονούν «ομαλότερα» οι υπόλοιποι. Αυτή είναι η πραγματική προσφορά του καλλιτέχνη.
 Πάντοτε θεωρούσα κατάρα το να είναι κάποιος καλλιτέχνης. Όσο ήμουν αθλητής, ένιωθα μια ανακούφιση που απέφευγα την αλήθεια της τέχνης με το να μην τη συναντώ και να μην τη γνωρίζω ποτέ. Είναι το πιο επίπονο επάγγελμα, γιατί σε αναγκάζει, πριν ετοιμάσεις το γλυπτό, να «σκαλίσεις» μέσα σου.  Και ίσως γι’ αυτό να εκτιμάμε περισσότερο τον «αληθινό» καλλιτέχνη απ’ τον «παρουσιαστή» του έργου.
Γιατί στο έργο του αντανακλά ο πόνος του και στο πρόσωπό του ο δικός μας.   

Για τη βασιλεία των ουρανών, πάντα πίστευα πρώτους στη σειρά τους ποιητές, τους συγγραφείς , όσοι από αυτούς αγάπησαν βαθιά με ανιδιοτέλεια την ανθρώπινη φύση, ακούραστοι σκαπανείς της ψυχής.

Έχουν προσφέρει στην ανθρωπότητα όλη την ομορφιά και σμίλεψαν χαρακτήρες, όπως ο γλύπτης τη πέτρα.

Μέσα σ’ αυτούς θα προσθέσω και τους ζωγράφους, που κι αυτοί “γράφουν” με το πινέλο τόνους ιστορίας, ματώνουν ως το αποτέλεσμα και ξέρουν να αφοσιώνονται απόλυτα με κάθε ανάσα στο έργο τους.

Με ευλάβεια παρατηρούμε και μελετάμε  πίνακες, που ακόμη και αιώνες μετά, δεν μας αποκάλυψαν όλα τους τα μυστικά..

Ο κόσμος θα ήταν ανούσιος δίχως τα έργα τους.

Από πού αντλεί ο ζωγράφος έμπνευση είναι κάτι που μπορεί να μας εκπλήξει και σοκάρει!

Υπάρχουν βέβαια πίνακες που απεικονίζουν ένα ιστορικό γεγονός γνωστό ή ένα θρησκευτικό θέμα της Παλαιάς και Καινής διαθήκης, σε αυτές τις περιπτώσεις η έμπνευση είναι το ίδιο το θέμα! 

Ακόμη βέβαια κι έτσι πολλοί πίνακες έχουν δημιουργήσει ατέλειωτες ιστορίες γύρω από το θέμα τους , έως και φανταστικά σενάρια ! Όπως ο Μυστικός Δείπνος του Ντα Βίντσι, που έγινε έμπνευση για βιβλίο και ταινία με τίτλο “ο κώδικας ντα Βίντσι”.

Στο μυαλό μου έρχεται ο πίνακας του Ελ Γκρέκο ” η ταφή του κόμη Οργκάθ”,  όπου  στην παρουσίαση του πίνακα, στον χώρο της εκκλησίας, υπήρξε μαζική συρροή θεατών για να τον δουν, γεγονός το οποίο οφείλονταν κυρίως στις ρεαλιστικές προσωπογραφίες  ευγενών του Τολέδο της εποχής και όλοι είχαν τη περιέργεια να δουν ποια πρόσωπα διάλεξε ο Ελ Γκρέκο! 

Ο πίνακας όμως που ξεπερνάει τα παραπάνω, όσων αφορά στη πηγή έμπνευσης και εκπλήσσει δυνατά με την ιστορία πίσω από το πρόσωπο, είναι αυτός, του Χριστού με το ακάνθινο στεφάνι, του Γαβριήλ Φον Μαξ! 

-Ας πάρουμε όμως την ιστορία από την αρχή:

Το 1870 πραγματοποιήθηκε η γνωστή ληστεία που έμεινε στην ιστορία ως  «Η Σφαγή του Δήλεσι» με τη δολοφονία των ομήρων, Άγγλων περιηγητών, από συμμορία ληστών! 

Το γεγονός αυτό προκάλεσε σοβαρό διπλωματικό επεισόδιο μεταξύ Ελλάδας και Αγγλίας. Η τότε κυβέρνηση αποφάσισε  να κοπούν τα κεφάλια των ληστών και να εκτεθούν «προς παραδειγματισμόν» στο Πολύγωνο, δηλαδή στο Πεδίον του Άρεως. Ένας από τους γνωστούς φωτογράφους των Αθηνών, ο Ξενοφών Βάθης, έσπευσε να φωτογραφίσει τα κομμένα κεφάλια και να παραδώσει τις εικόνες στην αιωνιότητα.

Μία από αυτές τις φωτογραφίες δώρισε ο μεγάλος Έλληνας ζωγράφος, Νικηφόρος Λύτρας, στον Γερμανό ζωγράφο και συμφοιτητή του στη σχολή, Γαβριήλ Φον Μαξ!

Ο Μαξ με τη σειρά του σε μία από τις εικόνες βρήκε στο πρόσωπο ενός ληστή, τα χαρακτηριστικά που του ενέπνευσαν τη δημιουργία κεφαλής του Σωτήρος που προκαλεί ως σήμερα μεγάλο θαυμασμό και έχει μελετηθεί πολύ!

Το έργο αυτό έχει και τα ιδιαίτερα στοιχεία του.. οι μισοί ισχυρίζονται ότι βλέπουν τον Ιησού με μάτια κλειστά κι οι άλλοι μισοί βλέπουν τα μάτια του ανοιχτά και σκοτεινά! 

Μη προβληματίζεστε! 

Ανοιχτά είναι τα μάτια του, με ένα βαθύ σκοτεινό βλέμμα που δεν αντέχεις να κοιτάξεις πάνω από λίγα δευτερόλεπτα!

Ήταν τυχαία η έμπνευση του ζωγράφου; Κρύβει κάποιο συμβολισμό, μια θεωρία εξιλέωσης των αμαρτιών του ληστή, μέσω του Χριστού , με το ακάνθινο στεφάνι και το μαρτύριο της Σταύρωσης..;

Γεγονός παραμένει ότι ο πίνακας αυτός προκαλεί δέος , έχει εκτυπωθεί ακόμη και σε μπλουζάκια και χρησιμοποιήθηκε και σαν φωτογραφία εξωφύλλου σε δίσκο ροκ μπάντας!

Σοφία Άγγελος

Σπουδαία γλύπτρια, ασυμβίβαστη γυναίκα, ανήσυχο πνεύμα, καλλιτεχνική ιδιοφυΐα. Παρόλο που ποτέ δεν κατάφερε να ξεφύγει από την σκιά του Ροντέν, το έργο της εμπνέει ακόμα και σήμερα. Και, πιθανότατα, να είχε δώσει ακόμα περισσότερα, αν η αμείλικτη απόφαση της οικογένειας της να την κλείσει σε ψυχιατρικό άσυλο δεν «σκότωνε» αυτό το ταλέντο. 

Όπως πολλές από τις μεγαλύτερες καλλιτεχνικές ιδιοφυΐες της ιστορίας έτσι και η Κλοντέλ επαλήθευσε το μοιραίο σενάριο που θέλει να αναγνωρίζονται μετά το θάνατό τους. Ποια ήταν όμως η Καμίλ Κλοντέλ και γιατί δικαιώθηκε σχεδόν 7 δεκαετίες μετά το θάνατό της;

Γεννημένη το 1864 σε μια αγροτική περιοχή της Γαλλίας μεγάλωσε με μια μητέρα που δεν υπήρξε ποτέ ιδιαίτερα στοργική μαζί της. Η απόμακρη της στάση οφείλονταν τόσο στο γεγονός ότι δεν ήταν αγόρι, όσο και για την ανήσυχη και επαναστατική της φύση που δεν συμφωνούσε με το πνεύμα του καθωσπρεπισμού της εποχής. Από την άλλη, ο πατέρας της, για τους ίδιους ακριβώς λόγους, τη λάτρευε και, τελικά, ήταν ο μόνος από την οικογένεια της που τη στήριξε. Από πολύ μικρή έδειξε το ταλέντο της στη γλυπτική και όταν ο πατέρας της Louise Prosper το διαπίστωσε, της έδωσε το καλύτερο δωμάτιο στο σπίτι για να το χρησιμοποιήσει ως στούντιο. 

Λίγο μετά την εφηβεία, η έμφυτη κλίση της στα γλυπτά, αναγνωρίστηκε από τον γλύπτη Alfred Boucher ο οποίος και έπεισε την οικογένεια της να την αφήσουν να ακολουθήσει μια ακαδημαϊκή εκπαίδευση. Κάπως έτσι, το 1881, και αφού εγκαταστάθηκε στο Παρίσι με τη μητέρα και τον κατά 4 χρόνια νεότερο της αδερφό, ξεκίνησε σπουδές σχεδίου, ανατομίας και γλυπτικής στην ιδιωτική Ακαδημία Colarossi, (αφού μέχρι και το 1897 η Ακαδημία Καλών Τεχνών δε δεχόταν γυναίκες σπουδάστριες) με τον Μπουσέ να παραμένει μέντορας της. 

Στο πλευρό του Μπουσέ έμαθε τα μυστικά της γλυπτικής, ενώ ένα χρόνο αργότερα, όταν εκείνος θα έφευγε για Ιταλία, τη σύστησε και «παρέδωσε» στον Ογκίστ Ροντέν, τον άντρα που θα έπαιζε καθοριστικό ρόλο τόσο στην επαγγελματική, όσο και στην προσωπική της πορεία λόγω της θυελλώδους σχέσης που αναπτύχθηκε μεταξύ τους.

Ξεκίνησε ως μαθήτρια του, έγινε μοντέλο του, ύστερα ερωμένη του και τελικά παντοτινή του μούσα. Εκείνος 43 ετών και γνωστός όχι μόνο για τα έργα του, αλλά και για την ακόρεστη επιθυμία του για τις γυναίκες, παρόλο που, επί χρόνια, συζούσε με τη σύντροφό του, Ρόουζ Μπιουρέτ.  Εκείνη, κατειλημμένη από τον διακαή της πόθο για δημιουργία, εξέλιξη και φυσικά για τον εραστή της που τής έριχνε τουλάχιστον 20 χρόνια.

«Μια εξέγερση ενάντια στη φύση: μια γυναικεία μεγαλοφυία», περιέγραφε την Κλοντέλ ο συγγραφέας και κριτικός τέχνης, Οκτάβ Μιμπρό. Στα πρώιμα έργα τηςείναι φανερή η επιρροή της από το στιλ του Ροντέν, αλλά η φαντασία, ο λυρισμός, οι στάσεις που δείχνουν κίνηση και το έντονο αφηγηματικό και συναισθηματικό στοιχείο είναι προσωπικά της στοιχεία και τα οποία είναι έντονα στο γλυπτό The Waltz και φυσικά στο περίφημο Shakuntala.

Εν τω μεταξύ η σχέση της με τον Ροντέν κράτησε σχεδόν δεκαπέντε χρόνια, αλλά δεν έμειναν ποτέ μαζί. Εκείνη, δημοσίως, τον αποκαλούσε πάντα, «κύριο Ροντέν» κι εκείνος «δεσποινίδα Κλοντέλ». Παρόλα αυτά στις ερωτικές επιστολές που αντάλλασαν και στις οποίες μπορούσε να εκφράζεται όπως πραγματικά ένιωθε του έγραφε: «Κοιμάμαι γυμνή για να μπορώ να φανταστώ καλύτερα ότι είσαι εδώ μαζί μου. Τελείως γυμνή. Αλλά όταν ξυπνάω, όλα είναι διαφορετικά».

Χώρισαν οριστικά το 1898 με εκείνη να ζει την πιο παραγωγική περίοδο της ζωής της. Όσο συμμετείχε σε εκθέσεις σε σαλόν της εποχής, τόσο οι κριτικοί την αποθέωναν, χαρακτηρίζοντας τα έργα της ως «γλυπτά που αψηφούν τη βαρύτητα». 

Παρόλα αυτά, ενώ ο Ροντέν γινόταν όλο και πιο σπουδαίος και πλούσιος, εκείνη δεν κατάφερνε να βγάζει ούτε τα προς το ζην. Οπότε ζούσε με την ευγενική χορηγία του Ροντέν, μέχρι που το 1905 αρχίζει να παρουσιάζει τα πρώτα σημάδια ψυχολογικής αστάθειας. Καταστρέφει πολλά από τα αγάλματα της και εξαφανίζεται για μεγάλες χρονικές περιόδους ενώ παρουσιάζει και σημάδια παράνοιας. Ένα από αυτά ήταν οι θεωρίες συνωμοσίας που πίστευε ότι είχε οργανώσει ο Ροντέν για να την σκοτώσει.

Από το 1906 και μετά απομονώθηκε στο εργαστήριο της όπου δούλευε ακατάπαυστα και παράλληλα ζούσε εκεί με τα σημάδια της σχιζοφρένειας, με την οποία τελικά διεγνώσθη αργότερα, να γίνονται όλο και πιο συχνά. Οι γείτονές της τής έκαναν παράπονα για το πόσο βρώμικο διατηρούσε το διαμέρισμα της στο οποίο συζούσε με αρκετές γάτες. Τα βράδια έβγαινε στην πόλη και περιφερόταν στους κάδους για να βρει φαγητό. Σταμάτησε να έχει επαφές με τους φίλους της γιατί όπως έλεγε, δεν είχε χρήματα να αγοράσει καινούρια ρούχα και παπούτσια και αυτά που ήδη είχε ήταν φθαρμένα. Όταν, τελικά, έπαιρνε κάποια χρήματα στα χέρια της από την πώληση κάποιου έργου της, μάζευε άστεγους από το δρόμο και τους καλούσε στο σπίτι για δείπνο.

Περνούσε ολόκληρες μέρες κάνοντας σκίτσα ανθρώπων από τους δρόμους και, ύστερα, τους μετέτρεπε σε ειδώλια τα οποία φορούσαν ρούχα ως αντίδραση στη μανία που είχε ο Ροντέν με το γυμνό. Τα συρτάρια και τα ντουλάπια της ήταν γεμάτα από αυτές τις μικρές φιγούρες, οι οποίες πρέπει να αποτελούσαν μια ρεαλιστική αναπαράσταση της ζωής στο Παρίσι της δεκαετίας του 10’. Δεν θα μάθουμε ποτέ πως έμοιαζαν, γιατί τα κατέστρεψε όλα.

Το 1913, ο άνθρωπος που την είχε λατρέψει άδολα και αυθεντικά για το ταλέντο και το χαρακτήρα της, ο πατέρας της, πέθανε.

Μόλις τρεις μέρες αργότερα, ο αδερφός της Πολ Κλοντέλ, ζήτησε ιατρικό πιστοποιητικό το οποίο θα επέτρεπε τον εγκλεισμό της Καμίλ σε φρενοκομείο. Πέντε μέρες μετά, δύο νοσοκομειακοί υπάλληλοι εισέβαλαν στο διαμέρισμά της στην Quai de Bourbon όπου την βρήκαν να κάθεται βρώμικη, ανάμεσα στις γάτες της και την έβαλαν σε ένα ασθενοφόρο το οποίο την πήγε στο άσυλο Ville-Evrard κοντά στο Παρίσι.

«Δεν αντέχω άλλο να ακούω τις κραυγές αυτών των ανθρώπων».

Οταν, τον επόμενο χρόνο, ξέσπασε πόλεμος και ο γερμανικός στρατός πλησίαζε στο Παρίσι, το άσυλο εκκενώθηκε και οι ασθενείς, και μαζί με αυτούς και η Κλοντέλ, μεταφέρθηκαν στο άσυλο του Montdevergues, κοντά στην πόλη Αβινιόν.Κι ενώ, μετά από ένα χρόνο, οι ασθενείς είχαν τη δυνατότητα να επιστρέψουν στο Ville-Evrard, η μητέρα της χρησιμοποίησε τις γνωριμίες που είχε για να κρατήσει την κόρη της εκεί, προκειμένου να βρίσκεται όσο πιο μακριά της γίνεται.

Στο Montdevergues θα περνούσε τα επόμενα 29 χρόνια της ζωής της με τον Τύπο να ωρύεται ενάντια στην οικογένεια της η οποία είχε καταδικάσει ένα από τα μεγαλύτερα καλλιτεχνικά πνεύματα και ταλέντα της εποχής.

«Τρελοκομεία», έγραψε μια φορά στον αδελφό της ο οποίος μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια την επισκέφτηκε 7 φορές, «είναι σπίτια που έχουν σκοπό να σου προκαλέσουν πόνο.Δεν αντέχω άλλο να ακούω τις κραυγές αυτών των ανθρώπων».

Στο μεταξύ, ο Ροντέν έστελνε χρήματα για την κάλυψη της νοσηλείας της ενώ διατηρούσε και ένα δωμάτιο στο ξενοδοχείο Biron όπου έμενε για να φυλάει τα έργα της. Ο ίδιος πέθανε το 1917.

Παρά τις κρίσεις που εκδήλωνε, οι γιατροί κάποια στιγμή διέγνωσαν ότι η κατάσταση της βελτιώνονταν. Επιπλέον, δεν είχε βλάψει ποτέ κανέναν και δεν αποτελούσε δημόσιο κίνδυνο. Έτσι, θέλησαν να της δώσουν εξιτήριο. Προκειμένου να εξασφαλίσει τη διαβίωση της, έγραψε ένα γράμμα στη μητέρα της στο οποίο την παρακαλούσε να τη δεχτεί στο σπίτι, έστω σε ένα μικρό δωματιάκι. Η μητέρα της ήταν κάθετη. Δεν ήθελε για κανένα λόγο πίσω μια κόρη που μόνο θλίψη και προβλήματα τής είχε προκαλέσει.

Εγκαταλελειμμένη από όλους, προσπάθησε να κρατηθεί μόνο από αναμνήσεις της οικογένειας της, πολλές φορές κατασκευασμένες. Το 1939, 75 χρονών πια, έγραψε στον αδερφό της: «Μερικές φορές σκέφτομαι την αγαπημένη μας μητέρα. Δεν την έχω δει ποτέ από την ημέρα που πήρατε τη μοιραία απόφαση να με κλείσετε σε ένα τρελάδικο. Σκέφτομαι το όμορφο πορτρέτο που της είχα φτιάξει με φόντο τον υπέροχο κήπο μας. Τα μεγάλα μάτια στα οποία μπορούσες να διαβάσεις τον πόνο, το πνεύμα παραίτησης που υπήρχε σε όλο της το πρόσωπο, τα χέρια διπλωμένα στα γόνατά της. Κάθε της κίνηση ήταν δείγμα μετριοφροσύνης ενώ η μόνιμη αίσθηση του χρέους την ώθησε να γίνει υπερβολική, Αυτή ήταν η φτωχή μας μητέρα. Δεν έχω ξαναδεί ποτέ αυτό το πορτραίτο (περισσότερο απ’ όσο έχω δει εκείνη δηλαδή)».

Η Καμίλ Κλοντέλ πέθανε, το 1943, ύστερα από 30 χρόνια εγκλεισμού. Στην κηδεία της δεν παρευρέθηκε κανένα μέλος της οικογένειας, ενώ η ίδια ενταφιάστηκε σε έναν κοινόχρηστο τάφο του ασύλου. Στην τελευταία επίσκεψη που της έκανε ο αδερφός της, ένα μήνα πριν το θάνατό, η μόνη φράση που του είπε ήταν «Mon petit Paul» («Μικρέ μου Πολ»). 

Ο ίδιος έκανε οργάνωσε μια έκθεση των έργων της το 1951, η οποία δεν γνώρισε ιδιαίτερη επιτυχία. Το 1984, τα γλυπτά της εκτέθηκαν στο μουσείο Ροντέν και το όνομά της έγινε παγκοσμίως γνωστό.

Η ταινία Camille Claudel (1988) περιγράφει τη ζωή της σπουδαίας και άτυχης γλύπτριας με πρωταγωνίστρια την Ιζαμπέλ Αντζανί και τον Ζεράρ Ντεπαρντιέ στο ρόλο του Ροντέν.

Το Μάρτιο του 2017, στο πολιτιστικό αρχείο της Γαλλίας προστέθηκε το μουσείο Καμίλ Κλοντέλ. Βρίσκεται στο Νοζάν συρ Σεν (Nogent-sur-Seine), μια κοινότητα δυο ώρες μακριά από το Παρίσι, όπου έζησε η Κλοντέλ από το 1876-1879 και θα φιλοξενεί όλα τα διασωθέντα έργα της.

Πηγή

Ένα παιδί που δε γεννήθηκε ποτέ.

Ένα δύσκολο θέμα.

Που δυστυχώς με κάποιο τρόπο αγγίζει τις περισσότερες οικογένειες.

Μια πληγή που δεν κλείνει ποτέ.

Που δεν μπορείς να την περιγράψεις.

Που μερικές φορές δεν θέλεις καν να μιλήσεις γι’ αυτήν.

Και κάποτε πέφτει το βλέμμα σου σε αυτήν εδώ τη φωτογραφία, σε ένα γλυπτό. Ένα γλυπτό που απεικονίζει μια γυναίκα που θρηνεί κι ένα παιδάκι να την παρηγορεί. Δύο φιγούρες φτιαγμένες από διαφορετικά υλικά, με το παιδάκι να εμφανίζεται διαφανές. Και το μυαλό σου πάει κάπου.

Οφείλω να ομολογήσω πως η εικόνα αυτού του γλυπτού μου προκάλεσε συναισθήματα και μου κίνησε το ενδιαφέρον κι έτσι έψαξα να βρω πληροφορίες για την ιστορία πίσω από το γλυπτό. Εντόπισα λοιπόν μία συνέντευξη του ίδιου του δημιουργού στο evenifministries.

Πρόκειται για τον Martin Hudáček, έναν Σλοβάκο γλύπτη, ο οποίος εμπνέεται τις δημιουργίες του από το Θεό, όπως λέει ο ίδιος, και απεικονίζει στα γλυπτά του θέματα που έχουν να κάνουν με το Θεό.

Το συγκεκριμένο γλυπτό, που φέρει το όνομα «Στο παιδί που δεν γεννήθηκε ποτέ» απεικονίζει, σύμφωνα πάντα με τον γλύπτη, μια γυναίκα που θρηνεί την έκτρωση της και το αγέννητο παιδί της σε νηπιακή ηλικία να την παρηγορεί, αγγίζοντας την απαλά στο κεφάλι και να της προσφέρει συγχώρεση.

Ο λόγος που έφτιαξα το συγκεκριμένο γλυπτό ήταν για να δείξω την αξία και την αξιοπρέπεια του κάθε ανθρώπου, ακόμα και πριν τη γέννηση του. Ήθελα να τονίσω τη σημασία της προστασίας της ανθρώπινης ζωής από τη στιγμή της σύλληψης μέχρι τη στιγμή του φυσιολογικού θανάτου.

Με αυτό το γλυπτό ο καλλιτέχνης θέλει να προσφέρει βοήθεια στις γυναίκες που πάσχουν από μετατραυματικό στρες μετά από μια έκτρωση, μια διαταραχή που μπορεί να παρουσιαστεί ακόμα και χρόνια μετά από την έκτρωση και συνοδεύεται από συμπτώματα κατάθλιψης.

Η γυναίκα και το παιδί του γλυπτού ήταν αληθινά μοντέλα. Η γυναίκα είναι φτιαγμένη από πολυεποξείδιο, ενώ το παιδί από πολυεστέρα.

ο άγαλμα κατασκεύασε ο γλύπτης στα πλαίσια της μεταπτυχιακής του εργασίας στην Ακαδημία Τέχνης της Σλοβακίας στο Τμήμα Γλυπτικής και η αλήθεια είναι πως τον έχει κάνει διάσημο με ανθρώπους από όλον τον κόσμο να παραγγέλνουν αντίγραφα του πρωτότυπου γλυπτού που βρίσκεται στη Σλοβακία. Μάλιστα σε δύο μήνες πρόκειται να παραδώσει στην Πολωνία ένα δεύτερο άγαλμα με τίτλο «Στο παιδί που δεν γεννήθηκε ποτέ 2», με την διαφορά ότι το νέο αυτό δημιούργημα θα απεικονίζει και μια αντρική φιγούρα μαζί με τη γυναίκα και το παιδί.

Το παράδοξο είναι πως τα περισσότερα σχόλια στο evenifministries που φιλοξενεί τη συνέντευξη του Martin Hudáček, αλλά και οπουδήποτε αλλού συνάντησα φωτογραφίες από “Το παιδί που δεν γεννήθηκε ποτέ”, δεν προέρχονται από μαμάδες που έκαναν έκτρωση, αλλά γενικότερα από γονείς που έζησαν τη νεογνική απώλεια. 

Εξάλλου όταν έρχεσαι σε επαφή με ένα έργο τέχνης δεν έχει καμία απολύτως σημασία η σκέψη και το συναίσθημα του δημιουργού του. Σημασία έχει αυτό που σκέφτεσαι και αυτό που νιώθεις εσύ. Διαφορετικά κάθε ποίημα, κάθε τραγούδι, κάθε πίνακας ζωγραφικής θα συνοδεύονταν από την ερμηνεία του δημιουργού. Κάτι τέτοιο όμως δεν συμβαίνει. Αυτή άλλωστε είναι και η ομορφιά της τέχνης. Ξαναγεννιέται κάθε φορά που «αγγίζει» κάποιον.

Πηγή

Ένας κάτοικος του Μαυροβουνίου αποφάσισε να καθαρίσει μια ακτή κοντά στο σπίτι του από πλαστικά. Με την κίνηση αυτή όχι μόνο απάλλαξε τη θάλασσα από τα σκουπίδια αλλά τα μετέτρεψε σε πόλεις μινιατούρες, με τις οποίες προμηθεύει τοπικά μαγαζιά με σουβενίρ.

Τις κατασκευές του τις ολοκληρώνει με κομμάτια από ξύλο ή πέτρες που έχει βρει στη θάλασσα ενώ χρωματίζει τα σκουπίδια δίνοντάς τους μια διαφορετική όψη.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Πηγή

Αυτός ο πανέμορφος χάρτης που απεικονίζει τα πιο εμβληματικά έργα τέχνης για κάθε μια από τις χώρες της Ευρώπης ξεχωριστά, αποτελεί τον καλύτερο συνδυασμό τέχνης, ιστορίας και πολιτισμού.

Ο χάρτης, που καταχωρήθηκε στο subreddit r/mapporn, προκάλεσε έκτος από τα διθυραμβικά σχόλια και μερικά επικριτικά, με ορισμένους σχολιαστές να υποστηρίζουν ότι λείπουν μερικά από τα πιο σημαντικά έργα τέχνης του έθνους τους.

Ηνωμένο Βασίλειο
Η Ναυμαχία, J. Μ. W. Turner, 1838

Νορβηγία
Η Κραυγή, Edvard Munch, 1893

Ιταλία
Μόνα Λίζα, Leonardo Da Vinci, 1503-06

Γερμανία
Οδοιπόρος επάνω από τη θάλασσα της ομίχλης, Caspar David Friedrich, 1818

Πολωνία
Rejtan, ή Η πτώση της Πολωνίας, Jan Matejko, 1866

Ισπανία
Γκουέρνικα , Pablo Picasso, 1937

Γαλλία
Εντύπωση, ανατέλλων ήλιος, Claude Monet, 1872

Ρωσία
Χρυσό Φθινόπωρο, Isaac Levitan, 1895

Και Ελλάδα
Για την οποία επιλέχθηκε γλυπτό αντί για πίνακας.Αφροδίτη της Μήλου. Δημιουργός: Αγήσανδρος ή Αλέξανδρος από την Αντιόχεια, 130-100 π.χ

Πηγή