Χριστούγεννα

«Χριστός» και «γέννα» είναι τα δυο συνθετικά της λέξης για να ορίσουν το γεγονός ότι είναι ετήσια χριστιανική γιορτή για το συμβάν της γέννησης του Ιησού Χριστού, στις 25 Δεκεμβρίου, έως και τα Θεοφάνεια.

Μάλιστα, σύμφωνα με την παράδοση η πιο αρχαία αναφορά για την εν λόγω γιορτή εκφωνήθηκε από το Μέγα Βασίλειο στην Καισάρεια της Καππαδοκίας τον 4ο αιώνα μ.Χ. και φέρει χριστουγεννιάτικη θεματολογία.

► Σημείο σταθμός αποτελεί η παπική περίοδος του Ιουλίου Α’, όπου δεν γιορτάζονταν πλέον μαζί με τα Θεοφάνεια και αυτό διότι η γέννηση του Χριστού ορίσθηκε κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο όπου και αρχίζει η αύξηση των ημερών.

Επιπλέον, ο χριστιανισμός επήλθε σε μια ακράδαντα παγανιστική κοινωνία και σύντομα έγινε η νέα επίσημη θρησκεία της αυτοκρατορίας, όπου αποπειράθηκε να απορροφήσει τα πανάρχαια λατρευτικά έθιμα και τις λατρευτικές συνήθειες αιώνων προσδίδοντάς τους νέα διάσταση και σημασία.

► Σημείο σταθμός αποτελεί επίσης το γεγονός ότι τον 6^ο αιώνα ο Ιουστινιανός ανακηρύσσει τα Χριστούγεννα ως δημόσια αργία, ενώ ακόμη απαγόρευσε την εργασία και τα δημόσια έργα κατά τη διάρκειά τους.

Η σημερινή Χριστουγεννιάτικη κουλτούρα διαμορφώθηκε μετά τον 19^ο αιώνα στην Δυτική Ευρώπη και την Αμερική. Δεν απουσιάζει, βέβαια, το ότι υπάρχουν αρκετές εισηγήσεις για χαρακτηριστικά εμπορευματοποίησης και υλισμού.

Η εορτή των Χριστουγέννων είναι η σημαντικότερη από τις ακίνητες εορτές της Ορθοδόξου Εκκλησίας και γι’ αυτό έχει προεόρτια και μεθέορτη περίοδο. Οι χριστιανοί θεωρούν ότι η γέννηση του Χριστού εκπληρώνει τις προφητείες των Εβραϊκών Γραφών και ότι ως Μεσσίας ήλθε για να λυτρώσει τους ανθρώπους από τις αμαρτίες τους.

Τα έθιμα προέρχονται από ένα συνδυασμό θρησκευτικών και λαϊκών παραδόσεων που εορτάζονται κυρίως από τους χριστιανούς της Ευρώπης και Αμερικής αλλά και από άλλους λαούς μη χριστιανικούς.

Στην Ελλάδα συνδυάζονται διεθνή έθιμα όπως ο Άϊ Βασίλης και η υποδοχή του νέου έτους με ελληνικά έθιμα όπως το πρωτοχρονιάτικο ρόδι και ιστορίες με καλικάντζαρους. Επίσης, καταναλώνονται φαγητά όπως γαλοπούλα, χριστόψωμο, βασιλόπιτα, μελομακάρονα, κουραμπιέδες.

«Ἡ Γέννησίς σου Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν
ἀνέτειλε τῷ κόσμῳ τὸ φῶς τὸ τῆς γνώσεως
ἐν αυτῇ γὰρ οἱ τοῖς ἄστροις λατρεύοντες
ὑπὸ ἀστέρος ἐδιδάσκοντο
Σὲ προσκυνεῖν τὸν ἥλιον τῆς δικαιοσύνης
καὶ Σὲ γινώσκειν ἐξ ὕψους ἀνατολήν
Κύριε δόξα Σοι.»

Απολυτίκιο Χριστουγέννων

Κατερίνα Συμφέρη
Εκπαιδευτικός & Προπτυχιακή Ιταλικής Φιλολογίας ΑΠΘ