Με αφορμή την παράσταση «Η σημαία των Αθηνών», του Ανδρέα Κεντζού (λεπτομέρειες της παράστασης εδώ), η ηθοποιός Μαρία Μαυροματάκη, στη συνέντευξη, που παραχώρησε στο portal μας και στον Γιώργο Μαλέκα, ξεδιπλώνει το χαρακτήρα της «Σοφίας» και τι ρόλο διαδραματίζει στη φιλοσοφία του κειμένου.

Ε: Η σημαία στο έργο συμβολίζει μια σημαντική παρελθοντική πράξη αντίστασης. Πώς
πιστεύετε ότι οι πράξεις και οι επιλογές του χαρακτήρα σας αντανακλούν ή αψηφούν την
κληρονομιά ενός τέτοιου συμβόλου;

Στη «Σημαία των Αθηνών» του Ανδρέα Κεντζού, που σκηνοθετεί ο Δημήτρης Μυλωνάς στο Από Μηχανής Θέατρο, ενσαρκώνω τον ρόλο της Σοφίας. Είναι η κόρη ενός ανθρώπου ο οποίος την περίοδο της γερμανικής Κατοχής, μικρό παιδί ακόμη, προέβη σε μια ηρωική πράξη αντίστασης. Για την ακρίβεια, συμμετείχε στην πρώτη πράξη αντίστασης κατά του φασισμού στην Ευρώπη, δίνοντας τον προσωπικό του αγώνα για την ελευθερία. Το προϊόν της δράσης του, η «γερμανική σημαία», βρίσκεται σήμερα στα χέρια της Σοφίας και της οικογένειάς της, κειμήλιο μυστικό και βάρος δυσβάσταχτο. Η Σοφία, θεματοφύλακας της οικογενειακής ιστορίας, φυλάσσει ευλαβικά τη βαριά κληρονομιά, ζώντας η ίδια στη σκιά της, ανήμπορη να τη διαχειριστεί και να ανοίξει τους δικούς της δρόμους. Η ευκαιρία να κάνει ένα βήμα προς την ατομική της ελευθερία δίνεται όταν έρχεται αντιμέτωπη με τις ερωτικές επιλογές της κόρης της και καλείται να ξεπεράσει κοινωνικές συμβάσεις και βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις. Περνώντας από διαφορετικά στάδια και βιώνοντας ποικίλα συναισθήματα κατά τη διάρκεια του έργου, υποχωρεί τελικά μπροστά στην αγάπη, παραδίδοντας το ηρωικό σύμβολο του παρελθόντος εκεί όπου ανήκει: Στο μέλλον. Στους νέους, που έχουν το θάρρος να διεκδικήσουν το δικαίωμά τους στην ελευθερία.

Η κωμωδία υπήρξε ανέκαθεν ένας τρόπος να θίξει κανείς ακόμα και τα πιο σοβαρά ζητήματα.

Μαρία Μαυροματάκη

Ε: Το έργο χρησιμοποιεί τη μαύρη κωμωδία για να εξερευνήσει σοβαρά θέματα. Αντίθεση που αδιαμφισβήτητα προκαλεί αίσθηση! Πώς εξισορροπούνται τα κωμικά στοιχεία με τις πιο σοβαρές πτυχές της ιστορίας του χαρακτήρα σας;

Η κωμωδία υπήρξε ανέκαθεν ένας τρόπος να θίξει κανείς ακόμα και τα πιο σοβαρά ζητήματα. Όταν πρόκειται, μάλιστα, για γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας, που είναι ακόμα νωπά στο συλλογικό ασυνείδητο, και άρα ιδιαίτερα φορτισμένα, ή για φλέγοντα κοινωνικά θέματα που δεν έχουν βρει ακόμα λύση, γεννιέται πολλές φορές η ανάγκη να αποφορτιστούν μέσα από την κωμωδία, η οποία επιδρά συνήθως λυτρωτικά. Στη «Σημαία των Αθηνών» υπάρχει από γραφής μία κωμική διάσταση, την οποία έχει αναδείξει ακόμη περισσότερο η σκηνοθεσία. Ο ρόλος της Σοφίας, ωστόσο, είναι κατά βάση δραματικός. Πρόκειται για μια γυναίκα που ζει με το βάρος της ευθύνης απέναντι στον ήρωα πατέρα της, εγκλωβισμένη σ’ έναν γάμο γεμάτο αδιέξοδα, η οποία καλείται να αντιμετωπίσει καταπρόσωπο την αλήθεια του παιδιού της. Αυτή η μάχη με τον ίδιο της τον εαυτό και τις παγιωμένες αντιλήψεις της, η πεισματική αντίσταση που προβάλλει μέχρι την τελική υποχώρηση, εμπεριέχει ένα κωμικό στοιχείο ιδιαίτερα ενδιαφέρον, που αποτέλεσε μια ωραία πρόκληση και για εμένα κατά τη διάρκεια των προβών. Είναι πραγματικά ιλιγγιώδης ο τρόπος με τον οποίο εναλλάσσονται οι δραματικές με τις κωμικές στιγμές, απόρροια των εσωτερικών συγκρούσεων, όχι μόνο στον ρόλο της Σοφίας, αλλά και σε όλο το έργο.

Ε: Τι μηνύματα ελπίζετε να αποκομίσει το κοινό από τον ρόλο σας;

Λέει κάποια στιγμή ο σύζυγος της Σοφίας: «Η αγάπη μετράει». Αυτό ακριβώς είναι το μήνυμα. Η αγάπη. Στη διάρκεια του έργου η Σοφία περνάει απανωτά σοκ. Αποκαλύπτονται μπροστά της μυστικά που αντίκεινται στις αξίες της και διαταράσσουν τις ισορροπίες της, σπάζοντας τα ταμπού και όλα τα στεγανά της. Όσο κι αν αντιστέκεται στην αρχή, σταδιακά υποχωρεί και συμφιλιώνεται. Το κλειδί για την εξέλιξή της είναι η αγάπη, η αγάπη για την κόρη της, που την οδηγεί στην αποδοχή. Αποδέχεται το παιδί της, αποδέχεται τον άντρα της και στο τέλος αποδέχεται τον εαυτό της.

Η διαδικασία των προβών είναι συνήθως κοπιώδης και ιδιαίτερα δημιουργική, με στιγμές έμπνευσης, αλλά και έντασης, που φέρνουν τους συντελεστές όλο και πιο κοντά, μέχρι να δέσουν μεταξύ τους και να ανέβουν στη σκηνή σαν ένα αρμονικό σύνολο, μία ομάδα.

Μαρία Μαυροματάκη

Ε: Πώς κυλάει η συνεργασία με τους υπόλοιπους συντελεστές;

Κάθε φορά που ξεκινάει μια θεατρική δουλειά, οι ηθοποιοί εντάσσονται σε μια καινούργια οικογένεια, δημιουργώντας δεσμούς με τα υπόλοιπα μέλη. Στη δική μας θεατρική οικογένεια –που είναι οικογένεια και στο έργο– αναπτύξαμε πολύ ωραίες σχέσεις και συνεργαστήκαμε άψογα. Η διαδικασία των προβών είναι συνήθως κοπιώδης και ιδιαίτερα δημιουργική, με στιγμές έμπνευσης, αλλά και έντασης, που φέρνουν τους συντελεστές όλο και πιο κοντά, μέχρι να δέσουν μεταξύ τους και να ανέβουν στη σκηνή σαν ένα αρμονικό σύνολο, μία ομάδα. Νομίζω ότι εμείς το καταφέραμε αυτό στις πρόβες και συνεχίζουμε και στη διάρκεια των παραστάσεων.

Ευχαριστούμε πολύ!

Επμέλεια συνέντευξης: Γιώργος Μαλέκας