Η Επανάσταση του 1821: Η Γέννηση του Ελληνικού Κράτους

Η Επανάσταση του 1821 υπήρξε ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα στην ιστορία της Ελλάδας και κατέχει κεντρική θέση στην ελληνική συλλογική μνήμη. Ήταν η πρώτη μεγάλη προσπάθεια των Ελλήνων να απελευθερωθούν από τον Οθωμανικό ζυγό και να δημιουργήσουν ένα ανεξάρτητο ελληνικό κράτος. Η επανάσταση όχι μόνο διαμόρφωσε την πορεία της σύγχρονης Ελλάδας, αλλά αποτέλεσε και μέρος ενός ευρύτερου κινήματος εθνικής αφύπνισης και ανεξαρτησίας που χαρακτήρισε τον 19ο αιώνα στην Ευρώπη.

Ιστορικό Πλαίσιο και Αιτίες

Η Επανάσταση του 1821 δεν ήταν ένα αυθόρμητο γεγονός, αλλά το αποκορύφωμα μιας σειράς αιτίων και γεγονότων που προηγήθηκαν. Κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα, οι Έλληνες ζούσαν κάτω από την Οθωμανική κυριαρχία, αλλά η οικονομική ανάπτυξη, οι πολιτιστικές ανταλλαγές και η επιρροή της Δύσης συνέβαλαν στην ανάπτυξη μιας ελληνικής εθνικής συνείδησης. Ταυτόχρονα, οι επαναστατικές ιδέες του Διαφωτισμού και των Επαναστάσεων του 1789 και του 1800 στην Ευρώπη, κυρίως η Γαλλική Επανάσταση, ενέπνευσαν τους Έλληνες και τους ώθησαν να αναζητήσουν την ανεξαρτησία τους.

Η επίδραση των φιλελεύθερων ιδεών και η δημιουργία μυστικών οργανώσεων, όπως η Φιλική Εταιρεία (1814), συνέβαλαν στη συσπείρωση των Ελλήνων. Η επανάσταση ξεκίνησε την 25η Μαρτίου 1821 στη Μολδοβλαχία, αλλά γρήγορα εξαπλώθηκε σε όλη την Ελλάδα. Η ηγεσία του Αγώνα ανατέθηκε σε εξέχουσες προσωπικότητες της εποχής, όπως ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Αλέξανδρος Υψηλάντης και ο Ιωάννης Καποδίστριας, οι οποίοι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην πορεία της Επανάστασης.

Η Στρατηγική και οι Σημαντικές Μάχες

Η Επανάσταση του 1821 δεν ήταν μια απλή στρατιωτική σύγκρουση, αλλά και μια πολιτική και κοινωνική επανάσταση. Οι Έλληνες, παρόλο που αντιμετώπιζαν ισχυρότατους αντιπάλους, όπως η Οθωμανική Αυτοκρατορία και οι δυνάμεις της Αιγύπτου, κατάφεραν να οργανώσουν έναν αντάρτικο πόλεμο, γνωστό ως “αντάρτικο των κλεφτών”, με τη βοήθεια των τοπικών οπλαρχηγών.

Η ναυμαχία του Ναυαρίνου το 1827 υπήρξε καθοριστική, καθώς οι συμμαχικές δυνάμεις της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας, οι οποίες είχαν αρχίσει να υποστηρίζουν τον ελληνικό αγώνα, κατέστρεψαν τον τουρκικό στόλο, ανοίγοντας το δρόμο για την αναγνώριση της ελληνικής ανεξαρτησίας.

Η Εξωτερική Παρέμβαση και η Σύσταση του Ελληνικού Κράτους

Η διεθνής παρέμβαση υπήρξε κρίσιμη για την έκβαση της Επανάστασης. Από την αρχή, οι μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία) αντέδρασαν θετικά στις ελληνικές προσπάθειες, κυρίως λόγω της συμπάθειας για την ελληνική αρχαιότητα και τις φιλελεύθερες αξίες. Παρά τη σφοδρή αντίσταση του Οθωμανικού κράτους και την επιθετικότητα του Ιμπραήμ, του στρατηγού της Αιγύπτου, η ελληνική αντίσταση κατάφερε να κρατήσει τη φλόγα της επανάστασης ζωντανή.

Η τελική αναγνώριση της ανεξαρτησίας της Ελλάδας ήρθε το 1830, όταν οι τρεις μεγάλες δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία) υπέγραψαν το Πρωτόκολλο του Λονδίνου και δημιούργησαν το πρώτο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος. Το 1832, με τη συμφωνία της Χάγης, το βασίλειο της Ελλάδας αναγνωρίστηκε διεθνώς και επελέγη ο Όθων από τη Βαυαρία ως πρώτος βασιλιάς.

Η Επανάσταση του 1821 αποτέλεσε την αρχή για τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, αλλά και την αφετηρία για τη διαμόρφωση της ελληνικής εθνικής ταυτότητας. Οι αγώνες και οι θυσίες των Ελλήνων κατά τη διάρκεια του Αγώνα ενέπνευσαν τον ελληνικό λαό για πολλές γενιές και συνεχίζουν να παραμένουν σύμβολο της αντίστασης, της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας. Η κληρονομιά της Επανάστασης του 1821 δεν περιορίζεται μόνο στην ίδρυση του σύγχρονου ελληνικού κράτους, αλλά και στην ανάπτυξη μιας αίσθησης εθνικής ενότητας, που είναι ακόμη σημαντική στην ελληνική πολιτική και κοινωνική ζωή.

Κατερίνα Συμφέρη
Εκπαιδευτικός

• Βελεγράκη, Ε. (2012). Η Επανάσταση του 1821 και η σύσταση του ελληνικού κράτους. Εκδόσεις Παπαζήση.
• Κωστόπουλος, Κ. (2001). Η Ελληνική Επανάσταση του 1821: Ιστορική επισκόπηση. Εκδόσεις Σαββάλας.
• Μαυροκορδάτος, Ι. (1994). Ιστορία της Επαναστάσεως του 1821. Εκδόσεις Κάτοπτρο.
• Φωτιάδης, Γ. (1999). Η Επανάσταση του 1821: Πολιτικές και στρατιωτικές όψεις. Εκδόσεις ΜΙΕΤ.
• Χατζηδάκης, Ι. (2006). Η Επανάσταση του 1821 και οι εξωτερικές δυνάμεις. Εκδόσεις Γνώση.