Η εκμάθηση γλωσσών μέσω της προσέγγισης CLIL

Η προσέγγιση CLIL (Content and Language Integrated Learning) έχει κερδίσει σημαντική αναγνώριση στην εκπαιδευτική κοινότητα ως καινοτόμος μέθοδος για την εκμάθηση γλωσσών. Η βασική της ιδέα είναι η ταυτόχρονη διδασκαλία περιεχομένου και γλώσσας, με σκοπό την ενίσχυση της γλωσσικής ικανότητας των μαθητών μέσω της εμπλοκής τους σε μαθησιακές δραστηριότητες που συνδυάζουν τη γλωσσική μάθηση με το περιεχόμενο άλλων μαθημάτων, όπως οι φυσικές επιστήμες, η γεωγραφία ή η ιστορία.

Τι είναι η προσέγγιση CLIL;

Η προσέγγιση CLIL αναφέρεται στη διδασκαλία ενός περιεχομένου (όπως η επιστήμη ή η ιστορία) μέσω μίας ξένης γλώσσας, ενισχύοντας τη μάθηση και στις δύο περιοχές ταυτόχρονα. Αντί να διδάσκεται η γλώσσα ξεχωριστά από το περιεχόμενο, η CLIL ενοποιεί τη γλωσσική διδασκαλία με την εκμάθηση θεμάτων από άλλους τομείς της γνώσης, δίνοντας στους μαθητές την ευκαιρία να χρησιμοποιούν τη γλώσσα σε πραγματικά συμφραζόμενα (Coyle, Hood, & Marsh, 2010). Αυτό επιτρέπει στους μαθητές να αναπτύξουν γλωσσικές δεξιότητες που συνδέονται άμεσα με τις ανάγκες τους στο περιβάλλον μάθησης, κάνοντάς τους πιο ικανούς να αλληλοεπιδρούν σε ένα παγκόσμιο πλαίσιο.

Πλεονεκτήματα της προσέγγισης CLIL

1. Ανάπτυξη γλωσσικών δεξιοτήτων μέσω αυθεντικής μάθησης

Η μεγαλύτερη δύναμη του CLIL είναι ότι επιτρέπει στους μαθητές να μάθουν τη γλώσσα μέσω αυθεντικών καταστάσεων. Δίνοντας έμφαση σε πραγματικά περιεχόμενα, οι μαθητές αναπτύσσουν γλωσσικές ικανότητες που συνδέονται με καθημερινές καταστάσεις, όπως η επικοινωνία σε ένα επαγγελματικό ή κοινωνικό πλαίσιο. Η χρήση της γλώσσας για την κατανόηση και επεξεργασία νέων πληροφοριών αυξάνει τη βαθύτερη κατανόηση της γλώσσας, ενώ ταυτόχρονα εμπλέκει τους μαθητές σε πιο ενεργές μαθησιακές διαδικασίες (Marsh, 2002).

2. Εμπλουτισμένη γνωστική ανάπτυξη

Η ταυτόχρονη μάθηση μιας γλώσσας και ενός περιεχομένου προάγει τη γνωστική ανάπτυξη. Οι μαθητές μαθαίνουν να σκέφτονται σε δύο γλώσσες και να αναλύουν πληροφορίες από διαφορετικές οπτικές γωνίες, κάτι που ενισχύει την ικανότητά τους να επιλύουν προβλήματα και να παίρνουν αποφάσεις. Σύμφωνα με έρευνες, οι δίγλωσσοι μαθητές τείνουν να αναπτύσσουν καλύτερες δεξιότητες κριτικής σκέψης και πιο ισχυρές αναλυτικές ικανότητες (Cummins, 2000).

3. Κοινωνική και πολιτισμική κατανόηση

Η διδασκαλία περιεχομένου μέσω μιας ξένης γλώσσας ενισχύει επίσης την κοινωνική και πολιτισμική κατανόηση των μαθητών. Μαθαίνοντας μια γλώσσα σε έναν διαφορετικό πολιτισμικό πλαίσιο, οι μαθητές αναπτύσσουν μεγαλύτερη ενσυναίσθηση και σεβασμό για άλλους πολιτισμούς, κάτι που είναι εξαιρετικά χρήσιμο σε έναν ολοένα και πιο παγκοσμιοποιημένο κόσμο (Prahbu, 2003).

Προκλήσεις της προσέγγισης CLIL

1. Ανάγκη για κατάλληλη κατάρτιση δασκάλων

Η εφαρμογή του CLIL απαιτεί από τους δασκάλους να διαθέτουν τόσο εξειδικευμένες γλωσσικές ικανότητες όσο και γνώσεις σχετικά με το περιεχόμενο που διδάσκουν. Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να είναι ικανοί να συνδυάζουν τη διδασκαλία γλώσσας και περιεχομένου, κάτι που απαιτεί ειδική κατάρτιση. Χωρίς τη σωστή υποστήριξη, οι δάσκαλοι ενδέχεται να αντιμετωπίσουν δυσκολίες στην εφαρμογή αυτής της προσέγγισης (Davies, 2003).

2. Γλωσσικές δυσκολίες των μαθητών

Μια από τις κύριες προκλήσεις της CLIL είναι ότι οι μαθητές μπορεί να αντιμετωπίσουν γλωσσικές δυσκολίες όταν προσπαθούν να κατανοήσουν το περιεχόμενο σε μια δεύτερη γλώσσα. Η δυσκολία αυτή μπορεί να οδηγήσει σε απογοήτευση και αποσύνδεση από τη μάθηση, εάν δεν υπάρξουν οι κατάλληλοι μηχανισμοί υποστήριξης (Pérez Cañado, 2012).

3. Ανάγκη για επαρκή υλικά και πόρους

Η επιτυχία της CLIL εξαρτάται από την ύπαρξη των κατάλληλων υλικών και πόρων που να συνδυάζουν το περιεχόμενο και τη γλώσσα. Η έλλειψη εκπαιδευτικών υλικών που να υποστηρίζουν την εκμάθηση τόσο της γλώσσας όσο και του περιεχομένου μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την αποτελεσματικότητα της προσέγγισης (Eurydice, 2006).

Κατερίνα Συμφέρη
Εκπαιδευτικός

• Coyle, D., Hood, P., & Marsh, D. (2010). CLIL: Content and language integrated learning. Cambridge University Press.
• Cummins, J. (2000). Language, power and pedagogy: Bilingual children in the crossfire. Multilingual Matters.
• Davies, A. (2003). The handbook of applied linguistics. Blackwell.
• Eurydice. (2006). Content and language integrated learning (CLIL) at school in Europe. European Commission.
• Marsh, D. (2002). CLIL/EMILE–The European dimension: Actions, trends and foresight potential. European Commission.
• Pérez Cañado, M. L. (2012). CLIL: A European strategy for promoting multilingualism and multiculturalism. In S. D. Simón (Ed.), Multilingualism and Intercultural Communication in Education (pp. 73-87). Springer.
• Prahbu, N. S. (2003). The dynamics of language use in CLIL contexts. Springer.