Η Γενική Παιδαγωγική περιλαμβάνει το σύνολο των κανόνων και των αρχών της Παιδαγωγικής και ερευνά το αντικείμενό της κάτω από ένα γενικότερο πρίσμα.

Η Ειδική Παιδαγωγική περιλαμβάνει το σύνολο των κανόνων και αρχών της Παιδαγωγικής με αναφορά στα άτομα με Ειδικές Ανάγκες.

Κλάδοι Παιδαγωγικής

• Προσχολική Παιδαγωγική
• Σχολική Παιδαγωγική
• Επαγγελματική Παιδαγωγική
• Παιδαγωγική των ενηλίκων ή δια βίου
• Ειδική Παιδαγωγική
• Κοινωνική Παιδαγωγική

Βασικές έννοιες της παιδαγωγικής επιστήμης

1. Αγωγή: μαζί με τη μάθηση οριοθετούν το γνωστικό πεδίο και αντικείμενο της παιδαγωγικής επιστήμης.

2. Μόρφωση: αποτέλεσμα της δράσης αγωγής που γίνεται αντιληπτή με καθορισμένη μορφή, π.χ. νοητική, συναισθηματική, ηθική = αποτελεί το αποτέλεσμα των 1 και 3.

3. Μάθηση: αποτέλεσμα της αγωγής.

4. Διδασκαλία: αποτελεί μέσο – τρόπο για την εκπλήρωση, σύνολο ενεργειών με σκοπό να προκαλέσουν τα 1 και 3.

5. Παιδεία: ευρύτερη έννοια. Εκπαίδευση = θεσμός της πολιτείας με συγκεκριμένους μαθησιακούς στόχους, περιεχόμενο, καθορισμένη χρονική διάρκεια, αντίθετα η παιδεία δεν περιορίζεται σε κάποια συγκεκριμένη ηλικία και επεκτείνεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ατόμου, αφού ποτέ δε σταματά να δέχεται επιδράσεις και ερεθίσματα από το περιβάλλον στο οποίο ζει.

6. Κοινωνικοποίηση = διαδικασία κατά την οποία το άτομο εξελίσσεται και εντάσσεται στο περιβάλλον (φυσικό και κοινωνικό) μέσα από πρότυπα συμπεριφοράς, κοινωνικούς κανόνες και προσωπική ταυτότητα.

7. Εκπαίδευση: αποτελεί συστηματική και οργανωμένη προσπάθεια για 1, 2, 3 και πραγματοποιείται μέσα από το 4.

Κατερίνα Συμφέρη
Εκπαιδευτικός