Ύστερα από τα γεγονότα που εξακολουθούν να κεντρίζουν το ενδιαφέρον του κόσμου παγκοσμίως και το φόβο που κυριάρχησε στις ψυχές μας μετά το άκουσμα του πολέμου στην Ουκρανία, δεν θα γινόταν να μην ασχοληθούμε με τον τρόπο που θα εξηγήσουμε σε ένα παιδί για τον πόλεμο και ό,τι συνεπάγεται με αυτό.

Τα παιδία έχουν πολλές απορίες και ανησυχίες για το τι συμβαίνει και για το τι θα συμβεί στο μέλλον. Εύλογες απορίες που δυστυχώς κανείς μας δεν μπορεί να απαντήσει με βεβαιότητα. Ωστόσο, μπορούμε να τα προφυλάξουμε και να τα καθησυχάσουμε.

Ο βασικός κανόνας για όλες τις ηλικίες είναι όχι στην υπερβολική πληροφόρηση, όχι στον καταιγισμό εικόνων και όχι στην υπερβολική απόκρυψη που οδηγεί στην αποστείρωση των παιδιών. Τα παιδιά πρέπει να έχουν πρόσβαση στην πληροφορία ανάλογα με την ηλικία τους.

Πιο συγκεκριμένα, τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας δεν έρχονται συνήθως σε επαφή με την πληροφορία, αν δεν τους τη δώσουμε εμείς. Επομένως, δεν εξηγούμε σε ένα παιδί του νηπιαγωγείου που δεν μας ρώτησε τι συμβαίνει με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Τα παιδιά του δημοτικού, του γυμνασίου και του λυκείου σίγουρα γνωρίζουν ό,τι συμβαίνει είτε από συμμαθητές, είτε από συζητήσεις δασκάλων, είτε από τα social media, είτε από το ίδιο τους το σπίτι. 

Σε γενικές γραμμές, όμως, προσπαθούμε να δίνουμε λίγες πληροφορίες, χωρίς ιδιαίτερες λεπτομέρειες και προσπαθούμε να απαντάμε στις απορίες τους με τρόπο καθησυχαστικό και ήρεμο.

Επίσης, απάνταμε με ειλικρίνεια όσα γνωρίζουμε χωρίς να τα τρομοκρατήσουμε. Αν δεν γνωρίζουμε κάτι, δεν είναι κακό να πούμε πως δεν ξέρουμε.

Τέλος, αγκαλιάζουμε το παιδί για να ηρεμήσει και αποφεύγουμε να βλέπει τη τηλεόραση κυρίως δελτία ειδήσεων προκειμένου να μην δει εικόνες που μπορεί να το τραυματίσουν.

Αναστασία Κακλαμάνου

Έχετε σκεφτεί ποτέ τι ακριβώς συμβαίνει στην ψυχή και το μυαλό ενός παιδιού όταν του φωνάζουμε; Κάποιες φορές είναι αναπόφευκτο θα μου πείτε, και ούσα μάνα και η ίδια, θα συμφωνήσω μαζί σας. Ή μάλλον, θα συμφωνούσα μαζί σας μέχρι πριν λίγο που διάβασα τι σκέψεις ενός παιδιού, ενώ του φώναζαν:

«Ενώ εσύ μου φώναζες, μου μάθαινες να σε φοβάμαι…

Ενώ εσύ μου φώναζες, τραυμάτιζες την αυτοπεποίθηση μου…

Ενώ εσύ μου φώναζες, μου μάθαινες ότι δεν είχα αξιοπρέπεια επειδή ήμουν μικρός…

Ενώ εσύ μου φώναζες, μου μάθαινες να μην τολμάω, να μη δοκιμάζω, να μην προσπαθώ να ανακαλύπτω, να μην παίρνω πρωτοβουλίες, για να μη θυμώνεις…

Ενώ εσύ μου φώναζες, με έκανες να νιώθω ασήμαντος και αδύναμος…

Ενώ εσύ μου φώναζες, μου έδειχνες ότι δεν μπορούσα να σε εμπιστεύομαι…

Ενώ εσύ μου φώναζες, μου μάθαινες ότι δεν μπορούσα να σου μιλήσω αν είχα κάποιο πρόβλημα ή κάποιος μου έκανε κακό, γιατί φοβόμουν πώς θα αντιδρούσες…

Ενώ εσύ μου φώναζες, μου μάθαινες ότι όταν αγαπάμε κάποιον, έχουμε δικαίωμα να του φερόμαστε άσχημα…

Ενώ εσύ μου φώναζες, η φωνή σου δεν με άφηνε να σκεφτώ τα λόγια σου…

Ενώ εσύ μου φώναζες, ίδρωνα, η καρδιά μου χτυπούσε δυνατά, το στομάχι και τα αυτιά μου πονούσαν…

Ενώ εσύ μου φώναζες,, θύμωνα που δεν νοιαζόσουν για αυτά που ήθελα να σου πω

Ενώ εσύ μου φώναζες, αναρωτιόμουν που πήγε ο μπαμπάς μου…

Ενώ εσύ μου φώναζες, μου μάθαινες να φωνάζω κι εγώ…

Ενώ εσύ μου φώναζες, ήμουν μόνος μου…

Ενώ εσύ μου φώναζες, σκεφτόμουν ότι δεν μ’ αγαπάς πια…

Ενώ εσύ μου φώναζες, μου μάθαινες ότι επιτρέπεται να φέρομαι άσχημα σε κάποιον πιο αδύναμο από μένα…

Ενώ εσύ μου φώναζες,  μου μάθαινες πώς να φερθώ στα παιδιά μου όταν μεγαλώσω…

Ενώ εσύ μου φώναζες, δεν φανταζόσουν τον αγώνα που πρέπει να δώσω τώρα που μεγάλωσα, για να μη γίνω σαν εσένα…

 Κατερίνα Μάλλιου».

Πριν βάλετε τις φωνές, κάντε κάτι που σας αποφορτίζει

Όσο δύσκολο κι αν φαίνεται κάποιες φορές να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας, υπάρχει τρόπος. Μια βόλτα, λίγα λεπτά στο μπαλκόνι ή να μετρήσουμε από μέσα μας μέχρι το εκατό είναι κάποιοι πρόχειροι τρόποι για να μπορέσουμε να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας για να μην ξεσπάσουμε στο μικρό μας. 

Αν βάλετε τις φωνές, ζητήστε συγνώμη

Ακόμα όμως κι αν αυτό συμβεί, όμως, ας προσπαθήσουμε να επανορθώσουμε. Μία συγνώμη, μια μεγάλη αγκαλιά και ίσως μία ειλικρινής εξήγηση στο παιδί μας: «Συγνώμη, δεν έφταιγες εσύ, ήμουν νευριασμένη με τη δουλειά. Πώς ένιωσες; Μπορώ να επανορθώσω;». 

Τα παιδιά νιώθουν, σκέφτονται και αισθάνονται ακριβώς όπως και εμείς οι ενήλικοι και αξίζουν την καλύτερη συμπεριφορά μας. Και μην ξεχνάτε, πως τα παιδιά μας είναι οι καθρέφτες μας…  

Πηγή

Τι είναι τα όρια; Γιατί υπάρχουν; Ποια η διαφορά με την τιμωρία και πως βάζουμε όρια στη συμπεριφορά των παιδιών;

Βάζοντας όρια

Ας σκεφτούμε τα όρια όχι σαν τιμωρία αλλά σαν “φράχτη” που προστατεύει τα παιδιά στην αυλή: Όταν δεν υπάρχει, τα παιδιά είναι εκτεθειμένα σε διάφορους κινδύνους γιατί δεν θα ξέρουν μέχρι που μπορούν να κινηθούν. Όταν ο φράχτης είναι πολύ μικρός, τα παιδιά περιορίζονται και ασφυκτιούν  Όταν όμως ο φράχτης αφήνει χώρο στα παιδιά να παίξουν και να κινηθούν ελεύθερα όσο πρέπει, τότε τα παιδιά είναι ασφαλή και χαρούμενα. Έτσι , βάζουμε όρια για να ξέρουν τα παιδιά μέχρι που μπορούν να κινηθούν και να νιώθουν ασφάλεια, ώστε να  μην περιορίζονται αλλά και να μην βρίσκονται σε συνεχή ένταση και άγχος χωρίς αυτά. Για να μπουν τα όρια, οι γονείς θα πρέπει να συμφωνούν μεταξύ τους ώστε να υπάρχει μια κοινή γραμμή και να είναι σταθεροί, δηλαδή να μην υποχωρούν όταν αποφασίσουν να βάλουν όρια σε μια συγκεκριμένη συμπεριφορά. Βασική προϋπόθεση είναι , ότι οι γονείς ως ενήλικες μπορούν να γνωρίζουν τα όρια τους εαυτού τους και των άλλων ατόμων και να αναγνωρίζουν πότε αυτά παραβιάζονται ώστε να επεμβαίνουν κατάλληλα.

Ανταμείβουμε την καλή συμπεριφορά

Πολλές φορές δίνουμε περισσότερη σημασία στις αρνητικές και όχι στις θετικές συμπεριφορές, ενώ θα έπρεπε να ενισχύουμε και να επιβραβεύουμε τις θετικές συμπεριφορές και να αγνοούμε τις αρνητικές , έτσι ώστε το παιδί κάποια στιγμή να συνδέσει την επιβράβευση με την θετική συμπεριφορά. Δεν λέμε ποτέ: «Αν είσαι καλό παιδί, θα σε αγαπάω». Είναι δεδομένο ότι αγαπάμε το παιδί και βέβαια το παιδί είναι πάντα καλό! Λέμε όμως ότι η συμπεριφορά αυτή δεν είναι καλή/σωστή/αποδεκτή κ.τ.λ και ότι θα πρέπει να την αλλάξει.  Δεν ικανοποιούμε ποτέ την ανάγκη ενός παιδιού να πάρει αυτό που θέλει, όταν γκρινιάζει, ή χτυπιέται και γενικά όταν δεν έχει μάθει να περιμένει. Οι κανόνες και τα όρια που θέτουν οι γονείς πρέπει να τηρούνται εξ αρχής και από τους δύο και βεβαίως να είναι αδιαπραγμάτευτα.

Από την άλλη πλευρά , στερούμε μικρά προνόμια που έχουν συμφωνηθεί από πριν ή/και αφήνουμε το παιδί να βιώσει τις συνέπειες των πράξεων του: «Θα τελειώσεις τα μαθήματά σου και μετά μπορείς να πας να παίξεις με τους φίλους σου ή να πάμε βόλτα» κ.τ.λ. Αν λοιπόν, δεν τελειώσει τα μαθήματά του, θα στερηθεί το παιχνίδι με τους φίλους. «Δεν μπορείς να χτυπάς τα άλλα παιδιά όταν παίζετε γιατί δεν θα θέλουν να ξαναπαίξουν μαζί σου». Ή «Αν τα χτυπάς, λυπάμαι αλλά θα πρέπει να φύγουμε π.χ από ένα πάρτυ γενεθλίων . Φυσικά όταν λέμε σε ένα παιδί ότι θα φύγουμε από κάπου γιατί δεν συμπεριφέρεται σωστά, τότε θα πρέπει να το κάνουμε, διαφορετικά το παιδί δε θα καταλάβει τη συνέπεια της πράξης του και θα το επαναλάβει.

Γενικά τα όρια πρέπει να είναι ανάλογα της ηλικίας του παιδιού, ώστε να μπορεί να τα καταλαβαίνει. Η στέρηση προνομίων ή ή επανόρθωση θα πρέπει να είναι αντίστοιχη της πράξης του παιδιού: Π.χ Δεν στερούμε για μια εβδομάδα την έξοδο επειδή έσπασε ένα αντικείμενο. Σε αυτή την περίπτωση το παιδί θα πρέπει να μαζέψει τα κομμάτια ή/και ακόμη, ένα παιδί μεγαλύτερης ηλικίας θα πρέπει αν μπορεί με το χαρτζιλίκι του να βοηθήσει στην αντικατάσταση του αντικειμένου. Επιπλέον, δεν επιβάλουμε στο παιδί την παραμονή του σε ένα χώρο πχ στο δωμάτιο με χρόνο ανάλογο της ηλικίας του, (π.χ ένα παιδί 5 ετών, να παραμείνει στο δωμάτιο για 5 λεπτά!!!) γιατί απλώς δεν υπάρχει περίπτωση να αλλάξει τη συμπεριφορά του με τέτοιου είδους τιμωρίες!!!

Με αυτό τον τρόπο, παράλληλα, διδάσκουμε την έννοια του συμβιβασμού στα παιδιά: «Θα διαβάσουμε ένα παραμύθι και μετά θα κοιμηθείς», «θα μαζέψουμε τα παιχνίδια και μετά θα πάμε βόλτα» , «Θα διαβάσεις και μετά θα πας να παίξεις».

Δεν απειλούμε το παιδί

«Περίμενε να έρθει το βράδυ ο πατέρας σου και θα δεις!», γιατί με αυτό τον τρόπο, δημιουργούμε άγχος στο παιδί και φυσικά το παιδί μπορεί να φοβηθεί τον πατέρα του αλλά όχι να αλλάξει τη συμπεριφορά του.

Διδάσκουμε στο παιδί εναλλακτικές λύσεις:

Βοηθήστε τα παιδιά να αναγνωρίσουν και να επιλέξουν μόνα τους λύσεις για μικρά καθημερινά ζητήματα που δεν είναι σοβαρά, βρίσκοντας τις θετικές και τις αρνητικές συνέπειες κάθε λύσης.

Παράδειγμα: «Μου λες ότι ο φίλος ο Γιώργος δεν παίζει μαζί σου τώρα. Τι θα μπορούσες να κάνεις;». Μη δίνετε έτοιμες τις λύσεις σε παιδιά από 4 ετών και πάνω. Ρωτήστε τα τι μπορούν να κάνουν σε μια δύσκολη περίπτωση, αλλά η επιλογή που θα κάνουν σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να οδηγεί στο επιθυμητό αποτέλεσμα για τον γονιό. Π.χ Αν το παιδί ζητάει από τη μαμά να κοιμηθεί μαζί του, η επιλογή του γονιού δε θα είναι αυτή. Η επιλογή που θα δώσει στο παιδί είναι: «Θέλεις να κάτσω δίπλα σου, να διαβάσουμε μια ιστορία ή δε θες τίποτα και θα κοιμηθείς κατευθείαν; Η μαμά θα κοιμηθεί στο κρεβάτι της.»

Βοηθάμε τα παιδιά να αναγνωρίσουν τις συνέπειες των πράξεών τους

«Αν χτυπήσεις τον φίλο σου, θα πονέσει», «Αν χτυπάς τα παιδιά, δε θα θέλουν να παίξουν μαζί σου», «Αν χαλάσεις το παιχνίδι, δε θα μπορείς να παίξεις ξανά με αυτό» κ.τ.λ.

Δεν υποχωρούμε σε προκλητικές συμπεριφορές

Η επιβολή ορίων, κάποια στιγμή μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες συμπεριφορές του παιδιού, όπως γκρίνια, φωνές, κλάματα συνήθως χωρίς δάκρυα αλλά και χτυπήματα προς το γονιό. Δίνουμε το μήνυμα στο παιδί ότι αυτές οι συμπεριφορές δεν είναι επιτρεπτές και σε καμιά περίπτωση δεν υποχωρεί από την αρχική του στάση, γιατί δεν μπορούμε να τις αντέξει ή γιατί φοβάται τα επικριτικά βλέμματα των άλλων.

Αλλάζουμε τη δική μας συμπεριφορά

Το πιο σημαντικό όλων όμως, αυτό το οποίο δυσκολευόμαστε συχνά να αποδεχθούμε, είναι οι αλλαγές που πρέπει να κάνουμε στη δική μας συμπεριφορά, την οποία τα παιδιά μακροπρόθεσμα θα μιμηθούν. Το παιδί βέβαια δεν είναι απλώς παθητικός δέκτης των επιδράσεων των γονέων.  Το ίδιο το παιδί, με την ιδιοσυγκρασία του επηρεάζει και διαμορφώνει τη συμπεριφορά των γονιών και αυτό είναι μια συνεχής διαδικασία. (π.χ. Όταν γκρινιάζει, παίρνει αυτό που θέλει. Αν οι ενήλικες δεν το σταματήσουν εξ αρχής, τότε και η δική τους απάντηση στη γκρίνια θα είναι η άμεση ικανοποίηση στα θέλω του παιδιού και αυτό θα συνεχίζεται.) .

Παρόλαυτα δεν μπορούμε να αρνηθούμε το προφανές: η ανάπτυξη των θετικών και των αρνητικών συμπεριφορών στα παιδιά, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη μίμηση και μάθηση των αντίστοιχων δεξιοτήτων και συμπεριφορών των ενηλίκων.

Δεν αρκεί απλώς να πούμε ποιο είναι το σωστό, αλλά θα πρέπει και να το εφαρμόζουμε: Τα παιδιά μας παρατηρούν προσεχτικά, απορροφώντας το πώς φερόμαστε μεταξύ μας, σε εκείνα, στους φίλους, στους συγγενείς και στους ξένους. Τα παιδιά θα μιμηθούν αυτά που βλέπουν, αυτά που λέμε και κάνουμε.

Έτσι, για να  γίνει η θετική αλλαγή, θα πρέπει να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να αξιολογήσουμε πρώτα τις δικές μας δεξιότητες και τη δική μας συμπεριφορά:

– Ποιες είναι οι δικές μας κοινωνικές δεξιότητες όταν θέλουμε π.χ να επιλύσουμε μια διαφωνία ή όταν απλώς συζητάμε;

– Μήπως χρησιμοποιούμε επιθετικούς τρόπους επικοινωνίας, δηλαδή μήπως υψώνουμε τον τόνο της φωνής για να επιβληθούμε;

– Ή αντίθετα, μήπως χρησιμοποιούμε παθητικούς τρόπους συμπεριφοράς; Δηλαδή, δεν εκφράζουμε στον άλλο πως νιώθουμε για μια κατάσταση που μας αφορά, δεν λέμε τη γνώμη μας γιατί φοβόμαστε ότι κάποιος μπορεί να πληγωθεί ή να θυμώσει.

– Με αυτό τον τρόπο, μήπως ανεχόμαστε τις αρνητικές συμπεριφορές του παιδιού χωρίς να επεμβαίνουμε κι έτσι τις ενισχύουμε;

Οι επιθετικές συμπεριφορές εκδηλώνονται καθημερινά γύρω μας: Συχνά συμπεριφερόμαστε επιθετικά ακόμη και χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε (π.χ. στο αυτοκίνητο οδηγώντας). Πολλές φορές επιβάλλουμε τη γνώμη μας στα παιδιά χωρίς να εξηγούμε γιατί πρέπει να κάνει κάτι. Από την άλλη πλευρά, μπορεί να αφήνουμε τα παιδιά να λειτουργούν ελεύθερα χωρίς καμία καθοδήγηση ενώ παράλληλα απαιτούμε μια τέλεια μαθησιακή επίδοση χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη τις δυνατότητές τους.

Η έκφραση της επιθετικότητας είναι μια εγγενής, ανθρώπινη τάση. Όταν η έκφραση αυτή, πραγματοποιείται με υγιείς και κοινωνικά αποδεκτούς τρόπους, η συναισθηματική υγεία των παιδιών,  των γονιών αλλά και ολόκληρης της οικογένειας, αναπτύσσεται φυσιολογικά. Στην αντίθετη περίπτωση, είναι δυνατόν να εκδηλωθούν ακόμη σε πολύ μικρή ηλικία, συναισθηματικές και συμπεριφορικές δυσκολίες, οι οποίες χρήζουν την παρέμβαση του ειδικού όχι μόνο στο παιδί αλλά και σε ολόκληρη την οικογένεια.

Στεργιανή Γ. Μαντζιούρα, Ψυχολόγος, Επιστημονικά Υπεύθυνη Κέντρου Παιδιού & Οικογένειας – ΚΕ.Ψ.Υ.Π.Ο Αταλάντης

Πηγή

Όταν φτάσει σε σημείο το παιδί σας να σας χτυπήσει, τότε μπορεί η όλη κατάσταση να είναι από ενοχλητική έως απογοητευτική ή απελπιστική για σας. Να σας εξαγριώσει ή ακόμη και να σας δημιουργήσει ντροπή.

Μάλιστα, πολλοί γονείς ανησυχούν ότι η επιθετικότητα που δείχνει το παιδί τους απέναντί τους αποτελεί ένα σημάδι προσωπικής τους αποτυχίας.

Σύμφωνα με τους ειδικούς ο τρόπος με τον οποίο αντιδρούμε στο χτύπημα του παιδιού μας είναι το κλειδί για να σταματήσουμε αυτή τη συμπεριφορά εν τη γενέσει της! Ιδού, κάποιες στρατηγικές πειθαρχίας που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ενώ τους διδάσκετε καλύτερους τρόπους χειρισμού των συναισθημάτων τους και διαχείρισης της συμπεριφοράς τους.

Φτιάξτε κανόνες μέσα στο σπίτι

Καταστήστε σαφές ότι το χτύπημα, οι κλωτσιές, το δάγκωμα και οποιαδήποτε άλλη εκδήλωση επιθετικότητας με σωματική βία δεν επιτρέπονται στο σπίτι σας. Ντύστε τους κανόνες σας με θετικό πρόσημο, όπου είναι δυνατόν. Αντί να πείτε, «Μην χτυπάς», πείτε «Ό,τι έχεις να πεις, πες το ήρεμα». Συζητήστε με το παιδί σας σχετικά με τους κανόνες για να βεβαιωθείτε ότι κατανοεί τις συνέπειες της παράβασής τους. Να είστε σταθεροί στην συμπεριφορά σας για να διδάξετε στο παιδί σας ότι δεν επιτρέπεται το χτύπημα και ότι δεν θα το ανεχτείτε

Εάν το παιδί σας γνωρίζει τους κανόνες αλλά συνεχίζει να χτυπά, χρησιμοποιήστε μερικές από τις ακόλουθες συνέπειες για να το αποτρέψετε από να χτυπήσει ξανά.

Time-out ή time-in

Για ορισμένα παιδιά, το time-out ή το time-in μπορεί να είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να τα αποτρέψετε από το να χτυπήσουν ξανά.

Η συμβατική μέθοδος time-out, είναι η πειθάρχηση του παιδιού μέσω της απομάκρυνσης και της απομόνωσής του. Ο φόβος της απομόνωσης μπορεί να διακόψει μια συγκεκριμένη συμπεριφορά, οπότε νομίζουμε ότι έχουμε πετύχει τον στόχο μας. Αλλά η διάθεση των παιδιών να συμμορφωθούν στη συνέχεια οφείλεται στο αίσθημα της ανασφάλειας που βιώνουν κατά τη διάρκεια της απομόνωσης – και αυτός είναι ο τελευταίος λόγος για τον οποίο θα θέλαμε να συμμορφωθούν και σίγουρα δεν τα βοηθά να γίνουν καλύτερα.

Μπορείτε όμως να εφαρμόσετε τη μέθοδο του time-in παίρνοντας το παιδί στην αγκαλιά σας ή πηγαίνοντας μαζί του στη «γωνιά χαλάρωσης» που έχετε ορίσει μέσα στο σπίτι σας. Καθίστε κοντά του για να ασχοληθείτε μαζί με κάποιες ήρεμες δραστηριότητες. Μόλις αντιληφθείτε ότι είναι δεκτικό στο να ακούσει, πείτε του εν συντομία ποιο όριο ξεπέρασε και πώς μπορεί να διαχειριστεί καλύτερα τη συμπεριφορά του.

Να χάσει τα προνόμια

Η κατάργηση προνομίων μπορεί να είναι μια αποτελεσματική στρατηγική πειθαρχίας όταν τα πράγματα ξεφεύγουν και το παιδί δεν ανταποκρίνεται σε άλλες μεθόδους. Περιορίστε την πρόσβαση του παιδιού σας σε ηλεκτρονικά είδη ή σε ορισμένα παιχνίδια για 24 ώρες ή λιγότερο, ανάλογα με την ηλικία του.

Να σας “αποζημιώσει”

Κάντε το παιδί σας να κάνει μια επιπλέον δουλειά για εσάς, όχι σαν τιμωρία αλλά σαν έναν καλός τρόπος να διορθώσετε μια δυσάρεστη κατάσταση. Η ενίσχυση καλών συμπεριφορών με θετικές συνέπειες μπορεί να ενθαρρύνει το παιδί σας να σταματήσει να χτυπά. Μπορείτε επίσης να παινέψετε το παιδί σας όταν κάνει τρυφερές χειρονομίες. Όταν σας αγκαλιάζει, πείτε του γλυκά πόσο πολύ σας αρέσουν αυτές οι αγκαλιές.

Δείξτε την κατάλληλη συμπεριφορά

Δεν αρκεί απλώς να πεις στα παιδιά, «Μην χτυπάς». Διδάξτε επίσης στο παιδί σας τις ικανότητες διαχείρισης θυμού. Πώς; Ενθαρρύνετε το να διαβάσει ένα βιβλίο, να σχεδιάσει μια ζωγραφιά, να πάρει μια βαθιά ανάσα ή να πάει στο δωμάτιό του όταν αισθάνεται θυμωμένο και το θέλει το ίδιο. Βοηθήστε το παιδί σας να ανακαλύψει στρατηγικές που το βοηθούν να αντιμετωπίσει τα συναισθήματά του με ασφάλεια.

Αποφύγετε τη σωματική τιμωρία

Εάν χρησιμοποιείτε το χτύπημα ως τιμωρία, το παιδί σας θα μπερδευτεί για ποιο λόγο επιτρέπεται σε σας να το χτυπάτε και σε εκείνο όχι. Τα παιδιά μαθαίνουν περισσότερα για τη συμπεριφορά από ό, τι βλέπουν να κάνετε, παρά από αυτά που ακούνε να λέτε.

Δείξτε στο παιδί σας πώς να αντιμετωπίσει τον θυμό, τη θλίψη και την απογοήτευση με κοινωνικά κατάλληλους τρόπους. Εάν έχετε ένα μεγαλύτερο παιδί που σας χτυπά, ή έχετε ένα ιδιαίτερα επιθετικό παιδί προσχολικής ηλικίας, ζητήστε επαγγελματική βοήθεια. Ένας ειδικός μπορεί να παραπέμψει το παιδί σας σε μια αξιολόγηση για να βοηθήσει στον προσδιορισμό της αιτίας της επιθετικότητας και σε ένα σχέδιο για την αντιμετώπισή της.

Πηγή

Το αίσθημα της αγάπης είναι τόσο όμορφο, γλυκό αλλά και σημαντικό. Νιώθουμε αγάπη για πολλά πράγματα γύρω μας και τα παιδιά λαμβάνουν από πολύ μικρή ηλικία το συναίσθημα αυτό. Όμως, δεν γίνεται να εκφράσουν εύκολα πάντα αυτά που νιώθουν, καθώς η εξέλιξη της ομιλίας των παιδιών σχετίζεται με την ηλικία και τα ερεθίσματα που δέχονται από το περιβάλλον τους.

Στα παιδιά οφείλουμε να μιλάμε για τα συναισθήματα με απλό τρόπο και με παραδείγματα προκειμένου να τα κατανοήσουν εύκολα, ακόμη και να ζητήσουμε από τα ίδια να εκφράσουν την αγάπη με το δικό τους τρόπο όπως το έχουν στο μυαλό τους. Αρκετές φορές, βέβαια, τα λόγια των παιδιών περί αγάπης μας σοκάρουν όταν έχουν ανεπτυγμένη συναισθηματική νοημοσύνη.

Οφείλουμε να μάθουμε στα παιδιά μας πως η αγάπη μπορεί να εκδηλωθεί με ποικίλλους τρόπους, όπως με το να αφιερώνουμε χρόνο στους ανθρώπους που αγαπάμε, να τους αποδεχόμαστε όπως είναι, με μια αγκαλία, ένα φιλί ή ένα χαμόγελο.

Ο καλύτερος τρόπος να μιλήσουμε για το συναίσθημα αυτό στα παιδιά είναι μέσα από τα παιδικά βιβλία. Διαβάζοντας ξεχωριστές ιστορίες στα βιβλία, τα παιδιά θα ανακαλύψουν τι είναι πραγματικά η αγάπη αλλά και τα είδη αγάπης που υπάρχουν (γονική αγάπη, αδερφική, ερωτική, φιλική, η αγάπη μεταξύ συγγενών).

Κάθε σχέση αγάπης, προσφέρει μια μοναδική εμπειρία και ποικιλία συναισθημάτων. Μέσω αυτών αναπτύσσονται συναισθηματικά και κοινωνικά οι άνθρωποι. Τα παιδιά μαθαίνουν να σχετίζονται με τους συνανθρώπους τους, αποκτούν αυτοπεποίθηση, αισιοδοξία και αναπτύσσουν προσαρμοστικές συμπεριφορές.

Ας δούμε, λοπόν, κάποια παιδικά βιβλία για την αγάπη:

1. Η κυρία Άιφελ

2. Τη μέρα που μεταμορφώθηκα σε πουλί

3. Η παράξενη αγάπη του αλόγου και της λεύκας

4. Ερωτόκριτος, ο πρώτος μου Κορνάρος

Αναστασία Κακλαμάνου

Ο θυμός είναι ένα έντονο συναίθημα που προκαλείται συνήθως από κάποια προσβαλή, ταραχή ή και άρνηση. Όπως όλοι οι άνθρωποι θυμώνουν, το ίδιο συμβαίνει και στα παιδιά. Συνηθώς παρουσίαζεται ως άμυνα ενάντια σε βαθύτερα συναισθήματα όπως ο φόβος, η απογοήτευση, η ζήλια και ο πόνος. 

Τα παιδιά μαθαίνουν και έρχονται σε επαφή καθημερινά με ερεθίσματα από το κοντινό τους περιβάλλον, δηλαδή την οικογένεια και τους φίλους. Χάρη σε αυτούς, μπορούν αβίαστα να διδαχθούν μέσω της υπομονής και της απόκτησης συναισθηματικής νοημοσύνης να αναγνωρίζουν και να διαχειρίζονται τα συναισθήματα τους, όπως για παράδειγμα το θυμό.

Για να θεωρήσουμε ορθή την αντιμετώπιση του θυμού από τα παιδιά, σημαίνει πως έχουν καταφέρει:

1. να ελέγχουν μια επιθετική συμπεριφορά,
2. να είναι σε θέση να αναγνωρίσουν τι συναισθήματα κρύβονται πίσω από το θυμό τους και
3. να επιλύουν τα προβλήματα τους με εποικοδομητικό τρόπο.

Όμως, τι πρέπει να κάνουμε όταν το παιδί βιώνει έντονο θυμό; Πώς να το βοηθήσουμε να διαχειριστεί και να κατανοήσει τα έντονα αυτά συναισθήματα; Ας δούμε κάποιες πρακτικές που θα μας βοηθήσουν!

1. Όλα τα συναισθήματα είναι αποδεκτά. Μόνο οι πράξεις πρέπει να περιορίζονται.

2. Προσπαθήστε να βάλετε όρια. Επιτρέποντας το συναίσθημα δεν σημαίνει πως επιτρέπονται και οι καταστροφικές πράξεις, π.χ το να χτυπάει. Υπενθυμίστε στο παιδί ότι η βία δεν είναι λύση.

3. Παραμείνετε κοντά στο παιδί όταν είναι αναστατωμένο, σας χρειάζεται! Είναι εντάξει να ζητάνε βοήθεια διότι όταν κλείνονται στον εαυτό τους πιθανόν δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν μόνα τους το πρόβλημα που τους απασχολεί. Γι’ αυτό ενθαρρύνετε τους να σας ζητήσουν υποστήριξη.

4. Προσπαθήσετε να είστε ήρεμοι. Τα παιδιά θα προσπαθήσουν να υιοθετήσουν τη συμπεριφόρα σας καθώς έχουν την τάση να μιμούνται συμπεριφορές κυρίως από το οικογενειακό τους περιβάλλον.

5. Βοηθήστε το παιδί να αναπτύξει συναισθηματική νοημοσύνη, δηλαδή να χειρίζεται το θυμό του πιο εποικοδομητικά. Κάντε το να νιώθει ασφάλεια να εκφράσει το συναίσθημα που το κατακλύει.

Ορισμένες φορές, για να βοηθήσουμε την κατάσταση είναι αναγκαίο το παιχνίδι με σκοπό, βέβαια, τη διαχείρηση του θυμού. Ενδεικτικά:

1. Το «θυμόμετρο»

Αρχικά, αναφερόμαστε στα στάδια του θυμού (ηρεμία-εκνευρισμός-θυμός-οργή). Επιλέγουμε ένα χρώμα για κάθε στάδιο (π.χ. για την οργή το κόκκινο γιατί όταν θυμώνουμε πολύ κοκκινίζει το πρόσωπό μας) ενώ για τις διακυμάνσεις του θυμού στα πλαίσια του ίδιου σταδίου χρησιμοποιούμε τις διαβαθμίσεις του αντίστοιχου χρώματος (π.χ. για την οργή χρησιμοποιούμε το κόκκινο, για το ανώτερο στάδιο από αυτήν προσθέτουμε στο κόκκινο λίγο μαύρο και για το προηγούμενο από αυτήν στάδιο προσθέτουμε στο κόκκινο λευκό). Με αυτόν τον τρόπο για την έντονη οργή έχουμε σκούρο κόκκινο και για την ήπια οργή ανοιχτό κόκκινο. Τέλος, συζητάμε για τα συναισθήματα και τι ήταν αυτό που μας προκάλεσε το συναίσθημα αυτό. Αν το παιδί δυσκολεύεται, μπορεί να εκφραστεί και μέσω της ζωγραφικής.

2. Το κουτί της «Ηρεμίας»

Είναι σημαντικό να φτιάξουμε ένα κουτί στο οποίο θα βάλουμε πράγματα που μας βοηθάνε να ηρεμήσουμε, όπως ένα μουσικό όργανο που ακούγοντάς το ηρεμούμε ή κάποιο αγαπημένο παιχνίδι.

Παρ’ όλα αυτά, κάποια παιδιά αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη διαχείρηση θυμού. Σε μια τέτοια περίπτωση, η θεραπευτική παρέμβαση μπορεί να τα βοηθήσει να επεξεργαστούν τα βαθύτερα συναισθήματα που κρύβονται κάτω από το θυμό και να αναπτύξουν την ικανότητα να διαχειρίζονται όλα τους τα συναισθήματα. Προλαμβάνοντας και αντιμετωπίζοντας το συσσωρευμένο θυμό του παιδιού σας μέσω μιας θεραπευτικής παρέμβασης, το βοηθάτε να γίνει ένας πιο ισορροπημένος ενήλικας.

Αναστασία Κακλαμάνου

Τα αγόρια που παίζουν συχνά βιντεοπαιχνίδια στην ηλικία των 11 ετών, είναι λιγότερο πιθανό να εμφανίσουν κατάθλιψη μετά από τρία χρόνια, δείχνει μια νέα διεθνής επιστημονική έρευνα. Από την άλλη, σύμφωνα με την ίδια μελέτη, τα κορίτσια που περνάνε περισσότερες ώρες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εμφανίζουν συχνότερα συμπτώματα κατάθλιψης.

Οι ερευνητές από τη Βρετανία, τη Σουηδία (ιατρικό Ινστιτούτο Καρολίνσκα Πανεπιστημίου Στοκχόλμης) και την Αυστραλία, με επικεφαλής τον ‘Ααρον Κάντολα του Τμήματος Ψυχιατρικής του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (UCL), οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό ψυχολογικής ιατρικής “Psychological Medicine”, ανέφεραν πως τα ευρήματα δείχνουν ότι ο χρόνος μπροστά σε μια οθόνη μπορεί να επηρεάσει είτε θετικά είτε αρνητικά την ψυχική υγεία των παιδιών.

«Μολονότι δεν μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ότι τα βιντεοπαιχνίδια πραγματικά βελτιώνουν την ψυχική υγεία, δεν φαίνεται το παίξιμο τους να είναι βλαβερό και μάλιστα μπορεί να έχει μερικά οφέλη. Ιδιαίτερα στη διάρκεια της πανδημίας τα βιντεοπαιγνίδια αποτελούν μια σημαντική κοινωνική πλατφόρμα για τους νέους. Είναι όντως ανάγκη να μειωθεί ο χρόνος που τα παιδιά -και οι ενήλικες- περνάνε καθιστοί, τόσο για τη σωματική όσο και για την ψυχική υγεία τους, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η χρήση μιας οθόνης είναι εγγενώς επιβλαβής», δήλωσε ο Κάντολα.

Η μελέτη, η οποία αφορούσε συνολικά 11.341 παιδιά και εφήβους, βρήκε ότι τα αγόρια που έπαιζαν βιντεοπαιγνίδια τις περισσότερες μέρες, είχαν κατά μέσο όρο 24% λιγότερα συμπτώματα κατάθλιψης μετά από μία τριετία, σε σχέση με τα αγόρια που έπαιζαν βιντεοπαιγνίδια λιγότερο από μια φορά το μήνα. Κάτι ανάλογο δεν παρατηρήθηκε στα κορίτσια.

Από την άλλη, τα κορίτσια (αλλά όχι τα αγόρια) που έκαναν τη συχνότερη χρήση των social media, είχαν 13% περισσότερα συμπτώματα κατάθλιψης μετά από τρία χρόνια, σε σχέση με τα συνομήλικα κορίτσια που χρησιμοποιούσαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στο διαδίκτυο λιγότερο από μια φορά το μήνα. Η μέτρια χρήση των social media δεν φάνηκε να αυξάνει την πιθανότητα κατάθλιψης. Προηγούμενες μελέτες έχουν βρει παρεμφερή ευρήματα και οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η πολύ συχνή ενασχόληση με τα social media επιβαρύνει την ψυχική υγεία των παιδιών, ιδίως των κοριτσιών.

Όπως έδειξε και η νέα μελέτη, τα αγόρια παίζουν βιντεοπαιγνίδια συχνότερα από τα κορίτσια, ενώ τα τελευταία κάνουν χρήση των social media συχνότερα από τα αγόρια. Η έρευνα δεν βρήκε κάποια σαφή συσχέτιση ανάμεσα στη γενική χρήση του διαδικτύου από τα παιδιά και στην κατάθλιψη.

«Η σχέση ανάμεσα στο χρόνο μπροστά από μια οθόνη και στην ψυχική υγεία είναι πολύπλοκη και θα χρειαστεί περισσότερη έρευνα για να την κατανοήσουμε», ανέφερε ο επίκουρος καθηγητής ψυχιατρικής επιδημιολογίας Ματς Χάλγκρεν του Ινστιτούτου Καρολίνσκα. Πρόσθεσε ότι «σε κάθε περίπτωση, πρέπει να ενθαρρύνουμε τους νέους να είναι πιο δραστήριοι σωματικά και να διακόπτουν τις παρατεταμένες περιόδους καθισιού μπροστά από μια οθόνη, κάνοντας έστω ελαφριά σωματική δραστηριότητα».

Πηγή

Με αφορμή την έναρξη της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης και για το 2021, θ’αναφερθώ σε 4 συν ένα βιβλία που διάβασα πολύ –πάρα πολύ– κατά την παιδική μου ηλικία, και την άνεση και τη συντροφιά που μου προσέφεραν τότε, θα απολάμβανα ξανά ακόμη και τώρα!

Η μωβ ομπρέλα – Άλκη Ζέη

Ένα βιβλίο που αγάπησα από την πρώτη σελίδα, τόσο ως παιδί όσο και αργότερα. Η συγγραφέας μεταφέρει τον αναγνώστη σε μια άλλη εποχή, στο καλοκαίρι πριν τον πόλεμο του 1940. Βλέπουμε, λοιπόν, τα συναρπαστικά παιχνίδια της Ελευθερίας, της δεκάχρονης ηρωίδας, και της παρέας της, την παιδική αθωότητα και την καλπάζουσα φαντασία, αλλά και την σύγκρουση μεταξύ του κόσμου των παιδιών με αυτόν των ενηλίκων.

Ο μικρός πρίγκιπας – Αντουάν Ντε Σαιντ Εξυπερύ

Ένα μαγικό παραμύθι για όλες τις ηλικίες και για όλες τις εποχές. Μια ιστορία τρομακτικά επίκαιρη, μια συγκινητική φιλία ενός πιλότου με τον μικρό πρίγκιπα, μια διαρκής αναζήτηση της αλήθειας και, χωρίς υπερβολές, η επιπολαιότητα, η υπεροψία, η μιζέρια, η μοναξιά του κόσμου όπως μόνο ένα παιδί μπορεί να την αντιληφθεί.

Ο ήλιος είναι για όλους – Νατάσσα Καρακατσάνη

Ιδιαίτερα σε μικρότερες ηλικίες (6-9 ετών), τα παιδιά θα ενθουσιαστούν από την ιστορία του Βασίλειου, αλλιώς του “ήλιου”, και της Ίριδας, του αγοριού με το ταλέντο στη δημιουργία και στην αφήγηση παραμυθιών, και της γλυκύτατης πριγκίπισσας που αγάπησε.

Η τελευταία μαύρη γάτα – Ευγένιος Τριβιζάς

Το συγκεκριμένο βιβλίο, μολονότι το διάβασα στις αρχές της εφηβείας μου, δεν παύει να είναι από τα αγαπημένα μου παιδικά μυθιστορήματα. Μέσα από συμβολισμούς και αλληγορίες, ο συγγραφέας με μοναδικό τρόπο εξηγεί στα παιδιά τις έννοιες του φασισμού και του ρατσισμού και με τα μηνύματα που περνάει τα απαλλάσσει από κάθε προκατάληψη.

Σιλουανή – Θοδωρής Παπαϊωάννου

Ξεχωριστή αναφορά στην πολυαγαπημένη μου Σιλουανή του Θοδωρή Παπαϊωάννου, ενός ανθρώπου που γνωρίζω προσωπικά κι εκτιμώ, και στις περιπέτειες της στα μαγευτικά τοπία της Έδεσσας και της Παναγίτσας. Ανάλαφρο μα και συνάμα συναρπαστικό, αυτό το μυθιστόρημα είναι η περίτρανη απόδειξη ότι οι διακοπές στο βουνό δεν είναι κάτι το βαρετό!

Γράφει η Ελένη Παπαργυρίου

Η παράδοση του Αϊ-Βασίλη τρέφει τη φαντασία των μικρών παιδιών και αυτό είναι υγιές κομμάτι της ανάπτυξής τους, σύμφωνα με τους επιστήμονες.

Γενικώς το να λέμε ψέματα στα παιδιά είναι κακό.

Ωστόσο υπάρχει και ένα λευκό (όπως η γενειάδα του Αϊ-Βασίλη) ψέμα που καλά κάνουμε και το επαναλαμβάνουμε, σύμφωνα με τους ψυχολόγους.

Και αυτό διότι το να πιστεύουν οι μικροί στον Αϊ-Βασίλη αποτελεί φυσιολογικό και υγιές κομμάτι της ανάπτυξής τους.

Η έννοια ενός άνδρα που ταξιδεύει… στον αέρα με ένα έλκηθρο το οποίο σέρνουν ιπτάμενοι τάρανδοι και καταφέρνει να μπει στα σπίτια από άκρου εις άκρον της Γης μέσα από την καμινάδα προκειμένου να αφήσει δώρα – και όλα αυτά μέσα σε μία νύχτα – είναι το λιγότερο… παραμυθένια. Ωστόσο ο μύθος του Αϊ-Βασίλη ζει και βασιλεύει στους αιώνες αποτελώντας μια ατράνταχτη παράδοση.

Γιατί είναι τόσο διαχρονικός;

Η φαντασία κομμάτι φυσιολογικής ανάπτυξης

«Δεν πιστεύω ότι είναι κακό για τα παιδιά να πιστεύουν στον μύθο κάποιου ο οποίος προσπαθεί να κάνει τους ανθρώπους χαρούμενους και να τους επιβραβεύσει αν έχουν δείξει καλή συμπεριφορά» αναφέρει ο δρ Μάθιου Λόρμπερ, παιδοψυχίατρος στο Νοσοκομείο Lenox Hill στη Νέα Υόρκη. «Η φαντασία αποτελεί φυσιολογικό κομμάτι της ανάπτυξης και βοηθά τον εγκέφαλο να γίνεται δημιουργικός».

Άλλωστε ο μύθος του Αϊ-Βασίλη έχει τις «ρίζες» του στην αλήθεια – ο Άγιος Νικόλαος στον οποίον βασίζεται ήταν υπαρκτό πρόσωπο. Έγινε γνωστός καθώς μοίραζε απλόχερα δώρα και χρήματα στους φτωχούς και αυτές οι αξίες τις οποίες διέδιδε είναι και οι σημαντικές, όπως είπε ο δρ Λόρμπερ στην ιστοσελίδα επιστημονικών ειδήσεων LiveScience. «Αυτό είναι το πνεύμα των Χριστουγέννων, αν και η σημερινή καταναλωτική κουλτούρα μάλλον έχει ξεφύγει ολίγον τι από αυτό το πνεύμα» προσέθεσε ο ειδικός.

Ο Αϊ-Βασίλης είναι μόνο μία από τις μυθικές φιγούρες στις οποίες πιστεύουν τα παιδιά. Οι μικροί χρησιμοποιούν τη φαντασία τους συνέχεια, ακόμη και αν γνωρίζουν ότι το τελικό «δημιούργημα» αυτής της φανταστικής διαδικασίας είναι ψεύτικο.

Όταν, π.χ., τα παιδιά παίζουν «κλέφτες και αστυνόμους», γνωρίζουν ότι στην πραγματικότητα δεν είναι κλέφτες ή αστυνόμοι. Μάλιστα οι ψυχολόγοι ανησυχούν για τα παιδιά που δεν έχουν την ικανότητα να γράφουν ή να λένε τέτοιες φανταστικές ιστορίες, εξήγησε ο ειδικός.

Στα εμπορικά κέντρα αλλά και στην οθόνη

Η ιστορία του Αϊ-Βασίλη είναι επίσης «συνυφασμένη» με τη σύγχρονη κουλτούρα – κάθε εμπορικό κέντρο που σέβεται τον εαυτό του έχει τέτοιες ημέρες τον δικό του Αϊ-Βασίλη που φωτογραφίζεται με τα παιδιά, ενώ και η μικρή αλλά και η μεγάλη οθόνη γεμίζουν με την παρουσία του Αϊ-Βασίλη την περίοδο των Χριστουγέννων, όπως σημειώνει η Στέφανι Βάγκνερ, παιδοψυχολόγος στο Ερευνητικό Κέντρο για τα Παιδιά του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.

«Δεν μπορούμε απαραιτήτως να πούμε ότι το να πιστεύουν τα παιδιά στον Αϊ-Βασίλη είναι καλό πράγμα, αλλά σίγουρα δεν είναι κάτι επιβλαβές» τόνισε η δρ Βάγκνερ στο LiveScience. Τα Χριστούγεννα ενώνουν τις οικογένειες και ο μύθος του Αϊ-Βασίλη ενισχύει αυτούς τους δεσμούς, σύμφωνα με την ειδικό.

Παράλληλα ο Αϊ-Βασίλης βάζει (με ευχάριστο τρόπο) τα παιδιά να κάνουν… homework. Είναι ίσως από τις λίγες φορές που τα μικρά παιδιά κάθονται με τόσο ζήλο να γράψουν γράμμα, γεγονός σημαντικό καθώς τους διδάσκει καλές συνήθειες.

Η απομυθοποίηση ελέω… συμμαθητών

Βέβαια, όπως συμβαίνει με όλα τα όμορφα πράγματα, η ιστορία του Αϊ-Βασίλη κάποτε τελειώνει. Τα παιδιά σταματούν να πιστεύουν στον αγαπημένο τους… γενειοφόρο με τον κόκκινο σκούφο σε διαφορετικές ηλικίες – συχνά ο «δάκτυλος» της απομυθοποίησης είναι κάποιος φίλος από το σχολείο.

Και όταν μπει το «σαράκι» της αμφισβήτησης, αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση. Τα ίδια τα παιδιά αρχίζουν να καταλαβαίνουν ότι κάτι δεν πάει καλά στην ιστορία.

Για παράδειγμα, μπορεί να μείνουν ξάγρυπνα τη νύχτα της παραμονής των Χριστουγέννων ώστε να δουν τον Αϊ-Βασίλη να… εμφανίζεται με τα δώρα του. Και όταν εκείνος δεν έρχεται, εκείνα αμφισβητούν την ύπαρξή του. Η αμφισβήτηση αυτή σχετικά με το τι είναι αληθινό και τι όχι αποτελεί φυσιολογικό κομμάτι της νοητικής ανάπτυξης, κατά τον δρα Λόρμπερ.

Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς

Τι πρέπει λοιπόν να κάνουν οι γονείς όταν τα παιδιά τους τούς ρωτούν αν ο Αϊ-Βασίλης υπάρχει; Πρέπει ουσιαστικώς να αποφασίσουν αν το παιδί τους είναι πράγματι έτοιμο να μάθει την αλήθεια. Ο καλύτερος τρόπος να χειριστούν το ζήτημα, συμβουλεύει ο δρ Λόρμπερ, είναι να ρωτήσουν το παιδί τους αν συνεχίζει να πιστεύει στον Αϊ-Βασίλη. Σε περίπτωση που η απάντηση είναι καταφατική, ίσως είναι νωρίς να του αποκαλύψουν την αλήθεια.

Ακόμη όμως και όταν φθάσει η στιγμή της αλήθειας, τότε θα ήταν καλό οι γονείς να τονίσουν στα παιδιά τους ότι το πνεύμα αγάπης των Χριστουγέννων είναι και παραμένει αληθινό και να τους μιλήσουν για την πραγματική ιστορία του Αγίου Νικολάου.

Μη γίνεστε… μαρτυριάρηδες

Υπάρχουν βέβαια και παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς να πιστεύουν στον Αϊ-Βασίλη καθώς είτε είναι τέτοια η κουλτούρα του μέρους στο οποίο ζουν είτε έτσι έχουν επιλέξει οι γονείς τους. Και αυτό δεν είναι κάτι κακό, σύμφωνα με τον δρα Λόρμπερ. Ωστόσο, σε αυτή την περίπτωση οι γονείς πρέπει να πουν στα παιδιά τους ότι δεν πρέπει να χαλάσουν το… χριστουγεννιάτικο όνειρο των άλλων παιδιών.

Σε κάθε περίπτωση, μπορεί ο Αϊ-Βασίλης να αποτελεί μόνο μια παράδοση, ωστόσο «το πνεύμα της προσφοράς προς τους αδύναμους και της ενίσχυσης των ανθρώπινων δεσμών που τον συνοδεύει είναι άκρως αληθινό και οικουμενικό» καταλήγει ο δρ Λόρμπερ.

Πηγή

Το πιο ισχυρό μέσο έκφρασης ενός παιδιού και αναπόσπαστη δραστηριότητα της καθημερινότητάς του είναι το παιχνίδι. Μέσω αυτού μπορεί να εξωτερικεύει τα συναισθήματά του, να μαθαίνει, να πειραματίζεται, να ευχαριστιέται και να ανακαλύπτει σιγά-σιγά τον εαυτό του και τον κόσμο που το περιβάλλει.

Το παιχνίδι ως αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των παιδιών προϋπάρχει από την αρχαιότητα, διαφέρει όμως σημαντικά με το παιχνίδι στις μέρες μας. Τα παιδιά στην αρχαιότητα με τα υλικά που μάζευαν από τη φύση (ξύλα, πέτρες, πηλό) έφτιαχναν τα αυτοσχέδια παιχνίδια τους ενώ στην σημερινή εποχή υπάρχει μια τεράστια μαζική παραγωγή παιχνιδιών από αλυσίδες καταστημάτων. 

Σε γενικές γραμμές, θα μπορούσαμε να πούμε ότι το παιχνίδι αποτελεί μια βασική δραστηριότητα στη ζωή του παιδιού, η οποία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη σωματική, ψυχοσυναισθηματική, κοινωνική και γνωστική του ανάπτυξη. Μέσα από το παιχνίδι, το παιδί έχει την δυνατότητα να δράσει ελεύθερα, να αναπτύξει τις σωματικές και γλωσσικές του ικανότητες. Επίσης, να οξύνει τη σκέψη του, την κρίση του, τη λογική του, να ερευνήσει τον υλικό κόσμο, να χρησιμοποιήσει τη φαντασία του και το κυριότερο να εκφράσει τα συναισθήματα του. Ακόμη, το παιχνίδι δίνει την ευκαιρία στο παιδί να αποκτήσει εμπιστοσύνη στις ικανότητες του, να μάθει να κοινωνικοποιείται και να συνεργάζεται.

 Η αξία του παιχνιδιού είναι μέγιστη διότι μπορεί:

1. να ενσωματώνει γνωστικά, συναισθηματικά και κοινωνικά ερεθίσματα.
2. Nα διευκολύνει τη μάθηση εκθέτοντας τα παιδιά σε νέες εμπειρίες, δραστηριότητες και ιδέες.
3. Nα επιτρέπει στα παιδιά να δομούν νοήματα από τις εμπειρίες τους.
4. Nα εντάσσει τα παιδιά στο κοινωνικό σύνολο καθώς τα βοηθάει στην αντίληψη της ομαδικότητας με τους κανόνες και τις αξίες της.
5. Nα προσαρμόζει την ψυχοσύνθεση του με την δημιουργία του αυτοελέγχου, του σεβασμού και της ωρίμανσης του.

Η απουσία του παιχνιδιού από τη ζωή του παιδιού θα μπορούσε να συνδεθεί με φτωχές κινητικές δεξιότητες, χαμηλά επίπεδα φυσικής δραστηριότητας, μειωμένες κοινωνικές δεξιότητες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, τη δυσκολία διαχείρισης κοινωνικών καταστάσεων, όπως η επίλυση συγκρούσεων, θεμάτων διαφορετικότητας, αυτοεκτίμησης, αποτυχίας. Γεγονός που θα επηρεάσει και τη μετέπειτα ζωής τους.

Επιπλέον, παίζει καθοριστικό ρόλο στη σωματική, την ψυχοσυναισθηματική, την κοινωνική και τη γνωστική του ανάπτυξη ενός παιδιού γιατί εμπεριέχει την έννοια της ελευθερίας, προβάλλει πρότυπα συμπεριφοράς και συνάμα αποτελεί μια εξελικτική διαδικασία. Επίσης, βοηθάει στην εύκολη προσέγγιση της γνώσης με διασκεδαστικό τρόπο.

Επομένως, το παιχνίδι δεν είναι απλώς μια τυχαία παράμετρος της παιδικής ηλικίας αλλά έχει συγκεκριμένες λειτουργίες και σκοπό, όπως την ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού και τη ψυχική του ισορροπία.

Καταλήγοντας, μην ξεχνάμε και τα ψηφιακά παιχνίδια. Χάρη στη ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας, τα περισσότερα παιδιά από μικρή ηλικία ξέρουν να χειρίζονται κινητό, tablet και υπολογιστή. Συνήθως, η πρώτη επαφή γίνεται σε βρεφική ακόμη ηλικία όταν ορισμένοι γονείς για να κοιμίσουν, ταΐσουν ή απασχολήσουν τα παιδιά τους τους δίνουν το κινητό για να ακούσουν παιδικά τραγουδάκια ή για να δουν παιδικά.

Τα παιδιά, έτσι, εξοικειώνονται με την τεχνολογία και μεγαλώνοντας εντάσσουν στην καθημερινότητα τους τα ψηφιακά παιχνίδια. Ορισμένες φορές, όμως, αυτή η εξοικείωση γίνεται εμμονή…

 Αναστασία Κακλαμάνου