Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα δικαιωμάτων του παιδιού που ήταν στις 20 Νοεμβρίου, ας ρίξουμε μια ματιά διεξοδικά στα δικαιώματα αυτά που θεσπίστηκαν με στόχο να προστατεύονται όλα τα παιδιά παγκοσμίως από ευάλωτες καταστάσεις.

Όλα τα παιδιά έχουν δικαιώματα και αυτό απαιτεί μια νομική δέσμευση για να γίνει πραγματικότητα. Παγκοσμίως, 196 χώρες έχουν υπογράψει τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού και στη χώρα μας η Σύμβαση αυτή αποτελεί νόμο από το 1992. Πέρα από τη νομική δέσμευση χρειάζεται και προσωπική ευαισθησία αλλά και συνειδητοποίηση καθώς σε έναν κόσμο που συνεχώς μεταβάλεται είναι αναγκαίο η θέση του παιδιού να προστατεύεται.

Η Σύμβαση αυτή αναγνωρίζει ότι η παιδική ηλικία είναι ιδιαίτερη και χρήζει ειδική φροντίδα και προστασία. Υπάρχουν 54 άρθρα στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, τα οποία θέτουν πρότυπα για την ευημερία των παιδιών σε όλα τα στάδια ανάπτυξης τους. Ισχύει για όλα τα παιδιά κάτω των 18 ετών, ανεξάρτητα από το φύλο, την καταγωγή, τις θρησκευτικές πεποιθήσεις ή την αναπηρία τους.

Η Σύμβαση στηρίζεται σε τέσσερις θεμελιώδεις αρχές, οι οποίες είναι οι εξής:

• Η απαγόρευση διακρίσεων. 
• Το συμφέρον του παιδιού. 
• Η επιβίωση, ανάπτυξη και προστασία. 
• Η ελευθερία γνώμης και συμμετοχή. 

Ας δούμε, λοιπόν, κάποια από τα δικαιώματα του παιδιού:

1. Δικαίωμα στη ζωή.
2. Διατήρηση της ταυτότητας του.
3. Υγεία και παροχή ιατρικών υπηρεσιών.
4. Εκπαίδευση.
5. Ελευθερία γνώμης.
6. Ελευθερία έκφρασης.
7. Ελευθερία σκέψης και θρησκείας.
8. Ελευθερία συνάντησης και συνεργασίας.
9. Ιδιωτική ζωή.
10. Πληροφόρηση – Ενημέρωση.
11. Κοινωνική πρόνοια.
12. Ελεύθερος χρόνος και ψυχαγωγία.

Τα παραπάνω είναι ορισμένα από τα δικαιώματα του παιδιού που οφείλουμε όλοι μας να τηρούμε. Είναι νομικά κατοχυρωμένα, εξασφαλίζουν την ευημερία και την ομαλή σωματική και ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών σε όλα τα στάδια της εξέλιξης τους από την γέννηση ως την ενηλικίωση.

Ωστόσο, ακόμη και στις μέρες μας πολλά από αυτά συνεχίζουν να παραβιάζονται για πλήθος παιδιών ανά τον κόσμο με αποτελέσμα παιδιά να είναι τραυματισμένα, παραμελημένα, κακοποιημένα και να υποφέρουν καθημερινά από την αδυναμία των ενηλίκων να τα φροντίσουν όπως τους αξίζει.

Σε γενικές γραμμές, ο πιο σημαντικός παράγοντας για τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι η βιωματική εμπειρία. Επεξηγηματικά, οι άνθρωποι που έχουν δεχτεί στην παιδική τους ηλικία φροντίδα μπορούν να μεταφέρουν αβίαστα αγάπη, σεβασμό και προστασία στους άλλους. Σε αντίθεση με εκείνους των οποίων οι βασικές ανάγκες παραμελήθηκαν και παραβιάστηκαν, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται στο να προστατεύσουν τα δικαιώματα των άλλων για τους οποίους έχουν ευθύνη.

Φυσικά, υπάρχουν εξαιρέσεις σε κάθε κανόνα, αλλά εκτός από τη σύμβαση, αυτό που χρειάζεται είναι η εκπαίδευση των γονιών, των δασκάλων και όλων των άλλων που ασχολούνται με την ανατροφή των παιδιών. Το κράτος, οι κοινωνικές υπηρεσίες και οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να μεταδώσουν γνώσεις και λύσεις σε ενήλικες που φροντίζουν παιδιά.

Μόνο με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι όλα τα παιδιά μπορούν να απολαμβάνουν τα δικαιώματά τους, να απολαμβάνουν την παιδική τους ηλικία και να εξελιχθούν σε ανεξάρτητους, χαρούμενους και υπεύθυνους ενήλικες.

Αναστασία Κακλαμάνου

Η παράδοση του Αϊ-Βασίλη τρέφει τη φαντασία των μικρών παιδιών και αυτό είναι υγιές κομμάτι της ανάπτυξής τους, σύμφωνα με τους επιστήμονες.

Γενικώς το να λέμε ψέματα στα παιδιά είναι κακό.

Ωστόσο υπάρχει και ένα λευκό (όπως η γενειάδα του Αϊ-Βασίλη) ψέμα που καλά κάνουμε και το επαναλαμβάνουμε, σύμφωνα με τους ψυχολόγους.

Και αυτό διότι το να πιστεύουν οι μικροί στον Αϊ-Βασίλη αποτελεί φυσιολογικό και υγιές κομμάτι της ανάπτυξής τους.

Η έννοια ενός άνδρα που ταξιδεύει… στον αέρα με ένα έλκηθρο το οποίο σέρνουν ιπτάμενοι τάρανδοι και καταφέρνει να μπει στα σπίτια από άκρου εις άκρον της Γης μέσα από την καμινάδα προκειμένου να αφήσει δώρα – και όλα αυτά μέσα σε μία νύχτα – είναι το λιγότερο… παραμυθένια. Ωστόσο ο μύθος του Αϊ-Βασίλη ζει και βασιλεύει στους αιώνες αποτελώντας μια ατράνταχτη παράδοση.

Γιατί είναι τόσο διαχρονικός;

Η φαντασία κομμάτι φυσιολογικής ανάπτυξης

«Δεν πιστεύω ότι είναι κακό για τα παιδιά να πιστεύουν στον μύθο κάποιου ο οποίος προσπαθεί να κάνει τους ανθρώπους χαρούμενους και να τους επιβραβεύσει αν έχουν δείξει καλή συμπεριφορά» αναφέρει ο δρ Μάθιου Λόρμπερ, παιδοψυχίατρος στο Νοσοκομείο Lenox Hill στη Νέα Υόρκη. «Η φαντασία αποτελεί φυσιολογικό κομμάτι της ανάπτυξης και βοηθά τον εγκέφαλο να γίνεται δημιουργικός».

Άλλωστε ο μύθος του Αϊ-Βασίλη έχει τις «ρίζες» του στην αλήθεια – ο Άγιος Νικόλαος στον οποίον βασίζεται ήταν υπαρκτό πρόσωπο. Έγινε γνωστός καθώς μοίραζε απλόχερα δώρα και χρήματα στους φτωχούς και αυτές οι αξίες τις οποίες διέδιδε είναι και οι σημαντικές, όπως είπε ο δρ Λόρμπερ στην ιστοσελίδα επιστημονικών ειδήσεων LiveScience. «Αυτό είναι το πνεύμα των Χριστουγέννων, αν και η σημερινή καταναλωτική κουλτούρα μάλλον έχει ξεφύγει ολίγον τι από αυτό το πνεύμα» προσέθεσε ο ειδικός.

Ο Αϊ-Βασίλης είναι μόνο μία από τις μυθικές φιγούρες στις οποίες πιστεύουν τα παιδιά. Οι μικροί χρησιμοποιούν τη φαντασία τους συνέχεια, ακόμη και αν γνωρίζουν ότι το τελικό «δημιούργημα» αυτής της φανταστικής διαδικασίας είναι ψεύτικο.

Όταν, π.χ., τα παιδιά παίζουν «κλέφτες και αστυνόμους», γνωρίζουν ότι στην πραγματικότητα δεν είναι κλέφτες ή αστυνόμοι. Μάλιστα οι ψυχολόγοι ανησυχούν για τα παιδιά που δεν έχουν την ικανότητα να γράφουν ή να λένε τέτοιες φανταστικές ιστορίες, εξήγησε ο ειδικός.

Στα εμπορικά κέντρα αλλά και στην οθόνη

Η ιστορία του Αϊ-Βασίλη είναι επίσης «συνυφασμένη» με τη σύγχρονη κουλτούρα – κάθε εμπορικό κέντρο που σέβεται τον εαυτό του έχει τέτοιες ημέρες τον δικό του Αϊ-Βασίλη που φωτογραφίζεται με τα παιδιά, ενώ και η μικρή αλλά και η μεγάλη οθόνη γεμίζουν με την παρουσία του Αϊ-Βασίλη την περίοδο των Χριστουγέννων, όπως σημειώνει η Στέφανι Βάγκνερ, παιδοψυχολόγος στο Ερευνητικό Κέντρο για τα Παιδιά του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.

«Δεν μπορούμε απαραιτήτως να πούμε ότι το να πιστεύουν τα παιδιά στον Αϊ-Βασίλη είναι καλό πράγμα, αλλά σίγουρα δεν είναι κάτι επιβλαβές» τόνισε η δρ Βάγκνερ στο LiveScience. Τα Χριστούγεννα ενώνουν τις οικογένειες και ο μύθος του Αϊ-Βασίλη ενισχύει αυτούς τους δεσμούς, σύμφωνα με την ειδικό.

Παράλληλα ο Αϊ-Βασίλης βάζει (με ευχάριστο τρόπο) τα παιδιά να κάνουν… homework. Είναι ίσως από τις λίγες φορές που τα μικρά παιδιά κάθονται με τόσο ζήλο να γράψουν γράμμα, γεγονός σημαντικό καθώς τους διδάσκει καλές συνήθειες.

Η απομυθοποίηση ελέω… συμμαθητών

Βέβαια, όπως συμβαίνει με όλα τα όμορφα πράγματα, η ιστορία του Αϊ-Βασίλη κάποτε τελειώνει. Τα παιδιά σταματούν να πιστεύουν στον αγαπημένο τους… γενειοφόρο με τον κόκκινο σκούφο σε διαφορετικές ηλικίες – συχνά ο «δάκτυλος» της απομυθοποίησης είναι κάποιος φίλος από το σχολείο.

Και όταν μπει το «σαράκι» της αμφισβήτησης, αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση. Τα ίδια τα παιδιά αρχίζουν να καταλαβαίνουν ότι κάτι δεν πάει καλά στην ιστορία.

Για παράδειγμα, μπορεί να μείνουν ξάγρυπνα τη νύχτα της παραμονής των Χριστουγέννων ώστε να δουν τον Αϊ-Βασίλη να… εμφανίζεται με τα δώρα του. Και όταν εκείνος δεν έρχεται, εκείνα αμφισβητούν την ύπαρξή του. Η αμφισβήτηση αυτή σχετικά με το τι είναι αληθινό και τι όχι αποτελεί φυσιολογικό κομμάτι της νοητικής ανάπτυξης, κατά τον δρα Λόρμπερ.

Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς

Τι πρέπει λοιπόν να κάνουν οι γονείς όταν τα παιδιά τους τούς ρωτούν αν ο Αϊ-Βασίλης υπάρχει; Πρέπει ουσιαστικώς να αποφασίσουν αν το παιδί τους είναι πράγματι έτοιμο να μάθει την αλήθεια. Ο καλύτερος τρόπος να χειριστούν το ζήτημα, συμβουλεύει ο δρ Λόρμπερ, είναι να ρωτήσουν το παιδί τους αν συνεχίζει να πιστεύει στον Αϊ-Βασίλη. Σε περίπτωση που η απάντηση είναι καταφατική, ίσως είναι νωρίς να του αποκαλύψουν την αλήθεια.

Ακόμη όμως και όταν φθάσει η στιγμή της αλήθειας, τότε θα ήταν καλό οι γονείς να τονίσουν στα παιδιά τους ότι το πνεύμα αγάπης των Χριστουγέννων είναι και παραμένει αληθινό και να τους μιλήσουν για την πραγματική ιστορία του Αγίου Νικολάου.

Μη γίνεστε… μαρτυριάρηδες

Υπάρχουν βέβαια και παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς να πιστεύουν στον Αϊ-Βασίλη καθώς είτε είναι τέτοια η κουλτούρα του μέρους στο οποίο ζουν είτε έτσι έχουν επιλέξει οι γονείς τους. Και αυτό δεν είναι κάτι κακό, σύμφωνα με τον δρα Λόρμπερ. Ωστόσο, σε αυτή την περίπτωση οι γονείς πρέπει να πουν στα παιδιά τους ότι δεν πρέπει να χαλάσουν το… χριστουγεννιάτικο όνειρο των άλλων παιδιών.

Σε κάθε περίπτωση, μπορεί ο Αϊ-Βασίλης να αποτελεί μόνο μια παράδοση, ωστόσο «το πνεύμα της προσφοράς προς τους αδύναμους και της ενίσχυσης των ανθρώπινων δεσμών που τον συνοδεύει είναι άκρως αληθινό και οικουμενικό» καταλήγει ο δρ Λόρμπερ.

Πηγή

Το πιο ισχυρό μέσο έκφρασης ενός παιδιού και αναπόσπαστη δραστηριότητα της καθημερινότητάς του είναι το παιχνίδι. Μέσω αυτού μπορεί να εξωτερικεύει τα συναισθήματά του, να μαθαίνει, να πειραματίζεται, να ευχαριστιέται και να ανακαλύπτει σιγά-σιγά τον εαυτό του και τον κόσμο που το περιβάλλει.

Το παιχνίδι ως αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των παιδιών προϋπάρχει από την αρχαιότητα, διαφέρει όμως σημαντικά με το παιχνίδι στις μέρες μας. Τα παιδιά στην αρχαιότητα με τα υλικά που μάζευαν από τη φύση (ξύλα, πέτρες, πηλό) έφτιαχναν τα αυτοσχέδια παιχνίδια τους ενώ στην σημερινή εποχή υπάρχει μια τεράστια μαζική παραγωγή παιχνιδιών από αλυσίδες καταστημάτων. 

Σε γενικές γραμμές, θα μπορούσαμε να πούμε ότι το παιχνίδι αποτελεί μια βασική δραστηριότητα στη ζωή του παιδιού, η οποία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη σωματική, ψυχοσυναισθηματική, κοινωνική και γνωστική του ανάπτυξη. Μέσα από το παιχνίδι, το παιδί έχει την δυνατότητα να δράσει ελεύθερα, να αναπτύξει τις σωματικές και γλωσσικές του ικανότητες. Επίσης, να οξύνει τη σκέψη του, την κρίση του, τη λογική του, να ερευνήσει τον υλικό κόσμο, να χρησιμοποιήσει τη φαντασία του και το κυριότερο να εκφράσει τα συναισθήματα του. Ακόμη, το παιχνίδι δίνει την ευκαιρία στο παιδί να αποκτήσει εμπιστοσύνη στις ικανότητες του, να μάθει να κοινωνικοποιείται και να συνεργάζεται.

 Η αξία του παιχνιδιού είναι μέγιστη διότι μπορεί:

1. να ενσωματώνει γνωστικά, συναισθηματικά και κοινωνικά ερεθίσματα.
2. Nα διευκολύνει τη μάθηση εκθέτοντας τα παιδιά σε νέες εμπειρίες, δραστηριότητες και ιδέες.
3. Nα επιτρέπει στα παιδιά να δομούν νοήματα από τις εμπειρίες τους.
4. Nα εντάσσει τα παιδιά στο κοινωνικό σύνολο καθώς τα βοηθάει στην αντίληψη της ομαδικότητας με τους κανόνες και τις αξίες της.
5. Nα προσαρμόζει την ψυχοσύνθεση του με την δημιουργία του αυτοελέγχου, του σεβασμού και της ωρίμανσης του.

Η απουσία του παιχνιδιού από τη ζωή του παιδιού θα μπορούσε να συνδεθεί με φτωχές κινητικές δεξιότητες, χαμηλά επίπεδα φυσικής δραστηριότητας, μειωμένες κοινωνικές δεξιότητες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, τη δυσκολία διαχείρισης κοινωνικών καταστάσεων, όπως η επίλυση συγκρούσεων, θεμάτων διαφορετικότητας, αυτοεκτίμησης, αποτυχίας. Γεγονός που θα επηρεάσει και τη μετέπειτα ζωής τους.

Επιπλέον, παίζει καθοριστικό ρόλο στη σωματική, την ψυχοσυναισθηματική, την κοινωνική και τη γνωστική του ανάπτυξη ενός παιδιού γιατί εμπεριέχει την έννοια της ελευθερίας, προβάλλει πρότυπα συμπεριφοράς και συνάμα αποτελεί μια εξελικτική διαδικασία. Επίσης, βοηθάει στην εύκολη προσέγγιση της γνώσης με διασκεδαστικό τρόπο.

Επομένως, το παιχνίδι δεν είναι απλώς μια τυχαία παράμετρος της παιδικής ηλικίας αλλά έχει συγκεκριμένες λειτουργίες και σκοπό, όπως την ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού και τη ψυχική του ισορροπία.

Καταλήγοντας, μην ξεχνάμε και τα ψηφιακά παιχνίδια. Χάρη στη ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας, τα περισσότερα παιδιά από μικρή ηλικία ξέρουν να χειρίζονται κινητό, tablet και υπολογιστή. Συνήθως, η πρώτη επαφή γίνεται σε βρεφική ακόμη ηλικία όταν ορισμένοι γονείς για να κοιμίσουν, ταΐσουν ή απασχολήσουν τα παιδιά τους τους δίνουν το κινητό για να ακούσουν παιδικά τραγουδάκια ή για να δουν παιδικά.

Τα παιδιά, έτσι, εξοικειώνονται με την τεχνολογία και μεγαλώνοντας εντάσσουν στην καθημερινότητα τους τα ψηφιακά παιχνίδια. Ορισμένες φορές, όμως, αυτή η εξοικείωση γίνεται εμμονή…

 Αναστασία Κακλαμάνου

Αποφάσισα να γράψω λίγες λέξεις, λίγες γραμμές για το ιερότερο πρόσωπο στη ζωή μου. Εν τέλει δεν με ενδιαφέρει, ας γράψω και νουβέλα ή βιβλία πολλά. Η μάνα μου θα άξιζε κάθε γράμμα, κάθε λέξη και κάθε σκέψη μου. Η μάνα μου θα άξιζε κάθε δευτερόλεπτο από το χρόνο μου μέσα στην ημέρα. Θα άξιζε κάθε χιλιοστό της προσοχής μου. Η μάνα μου θα μπορούσε να με κάνει να λυγίσω ατσάλινες μπετόβεργες με τα χέρια μου και να αντέξω χίλιες μπάρες πίεση στην πλάτη μου. Όμως η μάνα μου το μόνο που μου προσφέρει, χωρίς να ζητά αντάλλαγμα, είναι ένα χαμόγελο και, σπανίως, λίγα δάκρυα. Τα μόνα δάκρυα που θα έχυνα και ποτέ δε θα μετάνιωνα για αυτό: τα δάκρυα για το πρόσωπο της μάνας μου.

Η μάνα είναι κάτι παραπάνω από εκείνη τη γυναίκα που απλά θα φέρει ένα παιδί στον κόσμο, κουβαλώντας το εννέα μήνες δίπλα στα σπλάχνα της. Μάνα σημαίνει “αγάπη”. Η μάνα είναι εκείνη η γυναίκα που, όταν θα σπάσεις σαν γυαλί σε χίλια κομμάτια, μικρά και αιχμηρά, δε θα διστάσει να σε μαζέψει από κάτω με τα γυμνά της χέρια, ακόμη κι αν η ίδια ματώσει και κοπεί. Η μάνα είναι ο άνθρωπος εκείνος που από την στιγμή της σύλληψης σου σπάει το “εγώ” και γίνεται “εσύ”. Σκέφτεται, αγχώνεται και βασανίζεται για εσένα. Τοποθετεί όλο το υπόλοιπο σύμπαν σε δεύτερη μοίρα και διοχετεύει όλο της το συναίσθημα στην ύπαρξή σου. Η μάνα θα πεινάσει για να φας εσύ την τελευταία μερίδα φαγητού.

Η μάνα σε αποδέχεται για αυτό που ήδη είσαι και όχι για αυτό που η ίδια θα ήθελε να είσαι. Η μάνα είναι εκείνη η γυναίκα που ανά πάσα στιγμή θα μπορεί να σου προσφέρει ανιδιοτελώς μια θεραπευτική αγκαλιά, ένα ιαματικό βλέμμα και ένα μαγικό φιλί. Ικανά να φωτίσουν κάθε σου σκοτάδι. Η μάνα είναι εκείνη η γυναίκα που καταφέρνει και διαβάζει την κάθε σου σκέψη, να μεταφράζει την κάθε σου κίνηση και να γνωρίζει τι σε βασανίζει την εκάστοτε χρονική στιγμή. Η μητέρα δεν έχει στο λεξιλόγιό της τα ρήματα “προδίδω” και “εγκαταλείπω”. Η μάνα τα έχει αντικαταστήσει με τα ρήματα “υπερβαίνω” και “αγαπώ”. Αυτά διακρίνουν την πραγματική μάνα από την φαινομενική μάνα. Γιατί η πραγματική μάνα θα αρχίσει να αγαπά και θα πεθάνει αγαπώντας. Χωρίς αντάλλαγμα, χωρίς επιβράβευση, χωρίς επιστροφές.

Αυτή είναι η δική μου μάνα.

Μάνα! Δεν βρίσκεται λέξη καμία / να’ χει στον ήχο της τόση αρμονία.

(Γεράσιμος Μαρκοράς)

Θανάσης Μουλιός

Ο γιος σας πλησιάζει στην εφηβεία και έχετε ήδη αρχίσει να αγχώνεστε για το τι θα συμβεί; Η εφηβεία είναι κομμάτι της ανάπτυξης ενός παιδιού και όπως τα περισσότερα στάδια αυτής δεν έρχεται με οδηγίες χρήσης ούτε για τους γονείς ούτε για τα παιδιά. Τα παιδιά συνήθως εισέρχονται σε αυτήν λιγάκι… απότομα και οι γονείς προσγειώνονται στην πραγματικότητά της… επίσης απότομα. Συνήθως, λένε, πως ξεκινά γύρω στα 12 έτη, αλλά μπορεί να ξεκινήσει και πολύ νωρίτερα, ειδικά για τα αγόρια, πράγμα το οποίο ορισμένες φορές αποτελεί έκπληξη για τους γονείς, που θα ήθελαν να έχουν πει πολλά στα παιδιά τους για αυτό το στάδιο της ανάπτυξής τους, αλλά δεν πρόλαβαν ή δεν ένιωσαν έτοιμοι εγκαίρως.

Μία μαμά, η οποία βλέπει την εφηβεία να πλησιάζει τον μεγάλο της γιο σαν …χιονοστιβάδα, συγκεντρώνει όλα αυτά που αποφάσισε να αρχίσει να του λέει καθημερινά, ελπίζοντας ότι έτσι θα μεγάλωσει έναν σωστό άνθρωπο:

1. Υποστήριξε τη γνώμη σου και όσα πιστεύεις ότι είναι σωστά. Δεν θα είναι πάντα εύκολο, αλλά θα νιώθεις πιο όμορφα αν υπερασπίζεσαι τα πιστεύω σου και δεν δειλιάζεις να πεις τη γνώμη σου.
2. Το παιδιάστικο χιούμορ δεν θα σε βοηθήσει με τα κορίτσια. Σε παρακαλώ μην κάνεις περίεργους ήχους με το σώμα σου μπροστά σε κορίτσια. Μην τα προσβάλλεις και πάντα να τα σέβεσαι. Οι αηδιαστικοί χαρακτήρες ποτέ δεν είχαν πραγματική επιτυχία.
3. Μην κάνεις bullying και μην ανέχεσαι όποιον εκφοβίζει τους άλλους. Υπερασπίσου και πάλι τη γνώμη σου και τους άλλους και θα δεις ότι πολλοί θα ακολουθήσουν το παράδειγμά σου.
4. Σε παρακαλώ, μη σταματήσεις να μου μιλάς και να κάνεις παρέα μαζί μου. Λατρεύω αυτές τις στιγμές και ξέρω ότι κάποια στιγμή θα με θεωρείς ξινή και «ξεπερασμένη», αλλά αν δεν μου μιλάς για την καθημερινότητά σου, το σχολείο, τους φίλους σου, πραγματικά νομίζω… θα πεθάνω.
5. Εμπιστεύσου το ένστικτό σου. Τις περισσότερες φορές δεν κάνει λάθος. Αν νιώθεις ότι κάτι δεν πρέπει να το κάνεις, μην το κάνεις όσο κι αν σε πιέζουν οι συμμαθητές σου.
6. Επίλεξε την ευτυχία. Η ευτυχία είναι επιλογή, αρκεί να το θέλουμε. Να είσαι αισιόδοξος, διαφορετικά η ζωή σου θα είναι δυστυχισμένη…
7. Να είσαι ευγνώμων για όσα έχεις. Μην ασχολείσαι με εκείνα που έχουν οι άλλοι και με το τι δεν έχεις εσύ. Να είσαι ευχαριστημένος για την καλύ σου υγεία, την οικογένειά σου και τους φίλους σου. Να νιώθεις εντάξει με τις επιλογές σου. Τα ρούχα και τα κινητά δεν καθορίζουν ποιος είσαι!
8. Τα αδέρφια σου μπορεί να σε εκνευρίζουν, αλλά θα γίνουν οι καλύτεροί σου φίλοι. Σου ακούγεται απίστευτο τώρα, αλλά είναι η αλήθεια.
9. Μείνε ταπεινός, αλλά όχι χωρίς αυτοπεποίθηση. Μην σε παρασύρει κάποια επιτυχία σου ή τα θετικά σχόλια των άλλων, όλοι είμαστε ικανοί για πολλά, αλλά κανένας δεν αξίζει περισσότερα από τον άλλο. Καμία ζωή και καμία ύπαρξη δεν έχει λιγότερη ή περισσότερη αξία από τη δική σου.
10. Ο μπαμπάς και εγώ σε αγαπάμε πάρα πολύ. Τώρα και για πάντα. Και αυτό είναι το μόνο «για πάντα» που πρέπει να πιστεύεις και να θυμάσαι σε όλη σου τη ζωή. Θα είμαστε πάντα δίπλα σου σε ό,τι κι αν χρειαστείς, θα σε υποστηρίξουμε, θα σε καθοδηγήσουμε, θα σε αγαπάμε…

Πηγή

Η οικογένεια αποτελείται από μια ομάδα ανθρώπων που συνδέονται μεταξύ τους μέσω στενών, κοινωνικών και προσωπικών δεσμών, οι οποίοι δημιουργούνται είτε με συγγένεια εξ΄ αίματος είτε όχι σε πολλές περιπτώσεις. Θα μπορούσε κάποιος να χαρακτηρίσει την οικογένεια ως ένα υποσύστημα της κοινωνίας. Ένα υποσύστημα που συγκροτείται από ένα σύνολο ατόμων που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, θέτουν στόχους, συλλογικούς αλλά και προσωπικούς.

Ο κάθε άνθρωπος κληρονομεί τις αρχές, τις ιδέες και τις αντιλήψεις για τη ζωή επηρεασμένος από το περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε. Η οικογένεια μεταδίδει τον πολιτισμό, τη γλώσσα, διαμορφώνει τη συμπεριφορά και επηρεάζει τη μόρφωση που λαμβάνει το παιδί της.

Είναι το κύριο περιβάλλον του παιδιού και το πρώτο «ανεπίσημο» σχολείο καθώς συμβάλλει στη γνωστική, συναισθηματική και κοινωνική του ανάπτυξη. Διαμορφώνει τον χαρακτήρα και τη συμπεριφορά του με τις επιδράσεις που του ασκεί.

Ακόμη, μπορεί να επηρεάσει τη πρόοδο του στο σχολείο σε μεγάλο βαθμό. Πιο συγκεκριμένα, η οικογένεια είναι σε θέση να επηρεάσει την αποδοτικότητα του παιδιού καθώς και τη γενικότερη στάση του απέναντι στο σχολικό σύστημα.

Η οικογένεια θα πρέπει να είναι σε θέση να προσφέρει στο παιδί με ορθό τρόπο αξίες, στάσεις, αντιλήψεις για τη ζωή και να το βοηθήσει να αναπτύξει μια προσωπικότητα ισχυρή και ισορροπημένη. Επιπλέον, να του παρέχει ασφάλεια αλλά και χώρο αυτοβελτίωσης και εξέλιξης, να λειτουργεί ως αρωγός στη ζωή του με κύριο στόχο την ολόπλευρη ανάπτυξη του.

Με λίγα λόγια, η επιρροή που ασκεί η οικογένεια στο παιδί είναι μέγιστη. Όταν το παιδί βρίσκεται σε μικρή ηλικία, αφομοιώνει όσα του λέει η οικογένεια του και προσπαθεί να μιμηθεί πράξεις και κινήσεις των ατόμων που συναναστρέφεται καθημερινά χωρίς δεύτερη σκέψη. Μεγαλώνοντας, όμως, αποκτώντας βέβαια και κριτική ικανότητα είναι σε θέση να «φιλτράρει» όσα του έχει διδάξει το περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε, να «ζυγίσει» τις καταστάσεις και να «καταλήξει», αν μπορούμε να το πούμε έτσι, σε αυτά που θέλει να συνεχίσει στη ζωή του να κάνει και σε αυτά που τα θεωρεί λάθος και θέλει να τα αλλάξει.

Ωστόσο, η μεγαλύτερη υποχρέωση που έχει η οικογένεια είναι να αγαπήσει και να προστατεύσει το παιδί της στο έπακρο. Μέσα από ένα περιβάλλον γεμάτο αγάπη και πληρότητα ως προς το αίσθημα της ασφάλειας, ένα παιδί μπορεί να αναπτυχθεί ομαλά και να εξελιχθεί με σκοπό την προσωπική του επιτυχία αλλά και ευτυχία.

Αναστασία Κακλαμάνου

Μπορεί να ανήκει στον προηγούμενο αιώνα , ως μέθοδο πειθαρχίας , μπορεί να το θεωρείτε ένα απλό “μάθημα” για το παιδί σας , μπορεί να μην δίνετε σημασία στις επιπτώσεις που έχει. Κάποιος , όμως οφείλει να επιστήσει την προσοχή σε νεοσύλλεκτους γονείς – παλαιούς για την μέθοδο διαπαιδαγώγησης που έχει ως βάση …. την βία , σωματική και λεκτική. Η φράση “Το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο “κάποτε μας έκανε να γελάμε , βλέποντας την Αλίκη Βουγιουκλάκη , ως μαθήτρια να δέχεται ράπισμα από τους καθηγητάς της. Φούσκωνε τα περήφανα στήθη των γονέων που το παιδί τους , είχε εξελιχθεί σε ήρεμο και υπάκουο στρατιωτάκι. Και αναρωτιόταν , πολλές φορές , έχοντας την λύση στα χέρια τους , τι έφταιγε και εκείνο επαναστατούσε και ήθελε να κόψεις τις επαφές μαζί τους. Μπορεί να μην ανήκουμε στην σφαίρα του 19ου , στην εποχή που η ψυχή του μικρού Καζαντζάκη δεχόταν αλλεπάλληλα στίγματα από την βάναυση και παράλληλα αδιανόητη συμπεριφορά του πατέρα του , καθώς και του δασκάλου του . Όμως , μέχρι και σήμερα , αρκετοί γονείς θεωρούν ότι το να σηκώσει χέρι κάποιος επάνω στο παιδί του ,αποτελεί την τέλεια διδακτική μέθοδο !

Είναι κρίμα να συγκρίνουμε γονείς με παιδιά και την συμπεριφορά αμφότερων. Τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ένα τέτοιο οικογενειακό περιβάλλον έχουν συχνές εκρήξεις και ξεσπάσματα , ενώ οικιοποιούν το αίσθημα της ανάγκης να επιβληθούν σε κάποιον διά της βίας . Μα φυσικά , πρότυπο τους είναι η συμπεριφορά των γονιών , οπότε δεν μου φαίνεται διόλου παράξενο , που παρατηρείται συχνά διαμάχη με κινήσεις βίας , μεταξύ αδελφών , όταν οι ίδιοι οι γονείς αδυνατούν να διαχειριστούν την ιδιοσυγκρασία των παιδιών τους και καταφεύγουν στην χρήση βίας. Και το να σύρεις από τα μαλλιά ένα δεκάχρονο παιδί , ναι είναι βία. Και το να πετάξεις ένα αντικείμενο πάνω στο αδύναμο σώμα του παιδιού , πάνω στα νεύρα σου , ναι είναι βία. Γιατί γνωρίζεις πως εκείνο , επειδή σέβεται την ιεραρχία της οικογένειας δεν θα μπορέσει να κάνει το ίδιο. Και το να βομβαρδίσεις το παιδί με ανούσιες κατηγορίες τύπου “ θα μείνεις μόνος σου , δεν θα σε θέλει κανένας” , “ είσαι άχρηστος /ανίκανος” , ναι είναι βία. Ψυχολογική μεν , λεκτική δε , όμως πάλι είναι βία. Και κανένα δικαστήριο , κανένας ουρανός , καμιά δύναμη δεν πρόκειται να δικαιολογήσει την βίαιη συμπεριφορά σου , επειδή απλά είσαι ο γονιός και έχεις το δικαίωμα να συνετείς το παιδί σου.

Οι γονείς συχνά χρησιμοποιούν την εξουσία που τους δίνεται , βάσει της ιεραρχίας της κοινωνίας και συνάμα της οικογένειας , για να επιβληθούν πάνω στην προσωπικότητα του ατόμου και να το χειραγωγήσουν προς όφελος τους. Κανένας χαρακτήρας παιδιού , δεν αξίζει μια βίαιη , σε συνδυασμό με σκληρές τιμωρίες , αντιμετώπιση. Το να χτυπήσεις το παιδί σου είναι εύκολο, το να κερδίσεις τον σεβασμό του όμως , είναι η αληθινή σου πρόκληση. Σαφώς , δεν υπονοούμε να μεγαλώσει ένα παιδί χωρίς όρια και παραδείγματα. Εφόσον πιστεύετε ότι είναι ο καθρέφτης της ψυχής σας , πως νομίζετε ότι ένα παιδί αποκτά ειρωνική – βίαιη συμπεριφορά απέναντί σας ; Ξυπνώντας μια μέρα με κακή διάθεση , αποφασίζοντας να χαλάσει το σύμπαν ; Ή μήπως υιοθετώντας την στάση σας , ως προς αυτό ; Τα σωματικά τραύματα είναι καταδικαστέα και αξίζουν αμέριστη προσοχή. Τι γίνεται όμως , με τα ψυχολογικά ; Το ξύλο φαίνεται να αποδίδει όσο πίστευαν παλαιότερα ; Τα ψυχικά τραύματα , είναι εκείνα που διαμορφώνουν σε μεγάλο ποσοστό την συμπεριφορά των ατόμων και καλλιεργείται η εικόνα του χεριού που σηκώνεται , με βία , πάνω στο σώμα του παιδιού ως η αποτελεσματικότερη μέθοδος για να μάθει ένα παιδί.

Στον αντίποδα , ο διάλογος , τα όρια και η ηρεμία μπορούν να διαπαιδαγωγήσουν με τον καλύτερο τρόπο το παιδί , χωρίς βίαια ξεσπάσματα και σωματικούς τραυματισμούς. Μιλήστε στο παιδί σας , για τον τρόπο που συμπεριφέρεται . Ξανά και ξανά . Εξηγείστε του ότι ο σωστός τρόπος για να μιλάμε μεταξύ μας εμπεριέχει σεβασμό και διάλογο , όχι φωνές και φασαρία. Δείξτε του ότι το εμπιστεύεστε , καθώς με αυτόν τον τρόπο εμπνέετε σεβασμό και συγκρατήστε τον θυμό σας , σε περίπτωση που προβεί σε μη επιτρεπτές ενέργειες. Εκφράστε την δυσαρέσκεια σας και την απογοήτευση σας για ένα ζήτημα με λόγια και όρια , όχι με το σήκωμα του χεριού . Το παιδί σας θα μάθει , ότι για να λύνουμε τα προβλήματα μας, χρησιμοποιούμε βία και όχι διάλογο. Αργότερα , ως καλλιεργημένο άτομο πλέον , θα μπορεί να αντιμετωπίζει προβληματικές καταστάσεις με λόγια και ψυχική ηρεμία. Για το κομμάτι της λεκτικής βίας , θα μπορούσα να μιλάω για ώρες. Σκεφτείτε εσάς , στην θέση του και τους γονείς σας , κάθε φορά που μαλώνετε ( γιατί φυσιολογικό είναι , εφόσον είμαστε διαφορετικοί άνθρωποι) να εκφράζουν με βίαια ξεσπάσματα τον θυμό τους. Σκηνές , βγαλμένες από ταινία του ‘60 , με γονείς να λένε στα παιδιά τους “ Αν συνεχίσεις έτσι , θα μείνεις μόνος σου “ και “ δεν θα καταφέρεις τίποτα “. Ευτυχώς , για μερικούς από εμάς , τέτοιες ανούσιες προσβολές μόνο καλό μας κάνουν , γιατί συνειδητοποιούμε πως πρέπει να δουλέψουμε σκληρότερα . Μετατρέποντας την βία ( λεκτική και σωματική ) σε όπλο , καταλαβαίνουμε ότι δεν μας χρειάζεται και μπορούμε να σταθούμε πλέον στα πόδια μας , με ηρεμία και αυτοπεποίθηση.

Είναι δύσκολο να κάνεις παιδιά και να τα μεγαλώνεις σωστά , το γνωρίζω. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευθύνη από το να βγάλεις στην κοινωνία σωστούς ανθρώπους , όπως λέει και ο λαός μας. Το ξύλο , η βία , δεν είναι και δεν πρέπει να είναι μέρος αυτής της διαπαιδαγώγησης. Διάλογος και πάλι διάλογος. Όσες φορές και αν χρειαστεί. Όρια , σαφή και απλά όρια . Εκείνο επιτρέπεται , το άλλο δεν επιτρέπεται. Κάποια οφείλετε να τα συζητήσετε μαζί με το παιδί σας , για να κάνει ο καθένας αμοιβαίες υποχωρήσεις και να βρείτε μια κοινή πορεία. Μην ξεχνάτε όμως , πως τα παιδιά μιμούνται με ιδιαίτερη ευκολία τις κινήσεις σας και τον τρόπο που τα αντιμετωπίζετε. Εάν ένα παιδί , την επικείμενη στιγμή του καυγά , εισπράξει βία και άσχημα λόγια , θα αποδεχτεί την όλη φάση , ως κάτι νορμάλ και ενδέχεται να υιοθετήσει αυτήν την στάση , αργότερα στην ζωή του. Εάν ένα παιδί νιώσει την αγάπη και την διαλεκτική συζήτηση που του προσφέρετε ως λύση , θα μάθει να λύνει τις διαφορές του με αυτόν τον τρόπο. Σαφώς , να τονίζετε κάθε φορά πως ο διάλογος έχει και αυτός όρια , καθώς εάν ξεφύγουν τα πράγματα θα καταφύγουμε σε άλλες λύσεις , που ωστόσο δεν εμπεριέχουν βία. Γίνε η αλλαγή που εσύ επιθυμείς για τον κόσμο , με μικρά σταδιακά βήματα , προς την κατανόηση και τον σεβασμό. Άλλωστε , το χρωστάμε σε αυτές τις ευγενικές και μικρές ψυχούλες….

Αριάδνη Εμμανουηλίδου

Το πέρασμα του χρόνου το καταλαβαίνω καλύτερα όταν σε βλέπω να μεγαλώνεις, μικρή μου αδελφή…

Σαν χθες θυμάμαι την μέρα που μάθαμε πως θα προστεθεί ένα ακόμη μέλος στην οικογένεια μας, σαν χθες θυμάμαι τότε που σε έπαιρνα στην αγκαλιά μου μέχρι να κοιμηθείς, τότε που δεν έφτανες τα ράφια της κουζίνας με τα γλυκά, ή τότε που σου διάβαζα παραμύθια γιατί δεν ήξερες ανάγνωση.

Τώρα όμως μεγάλωσες τόσο που δυσκολεύομαι να σε σηκώσω στην αγκαλιά μου, τώρα ψήλωσες πολύ και φτάνεις τα ψηλά ράφια, τώρα ξέρεις να διαβάζεις και εγώ ξέρω πως μπορώ να σε ακούω με τις ώρες να αφηγείσαι τις εκθέσεις που έγραψες στο σχολείο. Και τώρα οι εκθέσεις σου θα είναι πιο μεγάλες, τέτοιες γράφουν τα παιδιά που πάνε στο γυμνάσιο.

Φίλοι και συγγενείς λένε πως μοιάζουμε πολύ, γι’ αυτό άκου κάποια πράγματα που εύχομαι να είχα εμπεδώσει, όταν άφησα τα ανέμελα χρόνια του δημοτικού.

Όταν πας στο γυμνάσιο είμαι σίγουρη πως θα κάνεις πολλούς φίλους. Έχεις την δυνατότητα να γεμίζεις τα πιο άδεια δωμάτια με όμορφη αύρα , πράγμα που πηγάζει από την καλοσύνη σου. Με την πρώτη ματιά καταλαβαίνει κανείς πόσο γλυκός άνθρωπος είσαι. Έτσι γλυκιά είναι  και η φωνή σου. Μην αφήσεις ποτέ την φωνή σου να σβήσει. Να μιλάς. Όταν δεις κάτι που δεν θα σου αρέσει να το πεις, να λες την γνώμη σου. Μη διστάσεις να μοιραστείς τις υπέροχες ιδέες σου με τους συμμαθητές σου μέσα στην τάξη. Μη ντραπείς να ρωτήσεις για τυχόν απορίες κατά την διάρκεια του μαθήματος. Έχω δει πως λάμπουν τα μάτια σου μόλις ανακαλύπτεις νέα πράγματα…Κράτα αυτή τη λάμψη. Τη λάμψη που μεταδίδεις ακόμη και στους πιο μελαγχολικούς ανθρώπους.

Επίσης αν δεις κάποιο παιδί να κάθεται μόνο του στο προαύλιο χωρίς φίλους, πήγαινε κοντά του. Μιλά του, πες του να παίξετε με την παρέα σου. Μπορεί να ντρέπεται πολύ να μιλήσει με άλλους, αλλά να έχει πραγματικά ανάγκη για φίλους. Και που ξες; Ίσως η φιλία αυτή να κρατήσει πολλά χρόνια.

Δεν μπορώ να σου εγγυηθώ πως όλα τα παιδιά του γυμνασίου θα έχουν όρεξη για να παίξουν. Θα δεις πως υπάρχουν παιδιά που μπορεί να πειράζουν τους άλλους ή να τους κοροϊδεύουν. Αν συμβεί κάτι τέτοιο σε εσένα να μην το πάρεις στα σοβαρά, συνέχιζε να παίζεις με τους φίλους σου. Αν αναγνωρίζεις το ποσό καλό παιδί είσαι τίποτα από όσα θα ακούσεις δεν θα σε επηρεάσει. Εκτός αν μιλάμε για κάτι πιο σοβαρό. Τότε να απευθυνθείς σε κάποιον μεγάλο, δεν είναι κακό. Συνήθως τα παιδιά που πειράζουν τους άλλους έχουν τα δικά τους προβλήματα και ξεσπάνε σε λάθος άτομα…Μην τους παρεξηγείς. Να κάνεις πάντα αυτά που σε γεμίζουν, χωρίς δεύτερες σκέψεις, χωρίς να σε νοιάζει τι θα πουν. Έτσι θα δημιουργήσεις όμορφες σχολικές αναμνήσεις και θα ξέρεις πως δεν πρέπει να ανησυχείς για πράγματα τόσο μηδαμινά.

Χρειάστηκαν πολλά χρόνια αυτοπαρατήρησης και αυτοανάλυσης για να συνειδητοποιήσω πως μερικά από τα «αρνητικά» χαρακτηριστικά μου, είχαν φυτρώσει μέσα μου ήδη στην παιδική ηλικία, από κουβέντες που είχαν ειπωθεί επιπόλαια και αστόχαστα από τη μητέρα ή από τον πατέρα μου, πάνω στο θυμό ή πάνω σε έναν καυγά. Επειδή αργούσα να ξυπνήσω, για παράδειγμα, τα πρωινά της Κυριακής, άκουγα συχνά πίσω από την πόρτα του εφηβικού μου δωματίου, τη μητέρα μου, ανάμεσα από τους ήχους της ηλεκτρικής σκούπας, να λέει:  «Έτσι όπως πας θα γίνεις τεμπέλα».

Ο χαρακτηρισμός γινόταν χωρίς κακή πρόθεση, απλώς για να με κινητοποιήσει σε δράση. Γιατί, στην πραγματικότητα, δεν ήμουν καθόλου τεμπέλα. Ήμουν επιμελής και δραστήρια σε όλη τη μαθητική μου ζωή, και βοηθούσα με κάθε τρόπο την οικογένειά μου, είτε κάνοντας μπέιμπι- σίτινγκ στον αδελφό μου, είτε κάνοντας δουλειές για να βοηθήσω τη μητέρα μου που εργαζότανε. Βέβαια, αγαπούσα το χουζούρεμα και, ειδικά στην εφηβεία, σηκωνόμουν από το κρεβάτι αργά το μεσημέρι της Κυριακής, λίγο πριν το φαγητό,  αφού το προηγούμενο βράδυ είχε προηγηθεί συνήθως η τυπική – και μοναδική- Σαββατιάτικη έξοδος με την παρέα.

Ωστόσο, η λέξη «τεμπέλα» καρφώθηκε στο μυαλό μου και στην ψυχή μου με ένα πολύ δυνατό καρφί. Παρόλο που η μητέρα μου με επαινούσε συχνά για τις μαθητικές μου επιδόσεις και με ευχαριστούσε ζεστά για την βοήθειά μου στο σπίτι, εκείνο το Κυριακάτικο «τεμπέλα» με στοίχειωσε. 

Για χρόνια μετά από την ενηλικίωσή μου, σε ανύποπτες στιγμές, και χωρίς να το συνειδητοποιώ, αυτός ο χαρακτηρισμός ερχόταν στον μυαλό μου και με «μαστίγωνε», όπως ένα καμουτσίκι μαστιγώνει ένα άλογο. Έπρεπε να αποδείξω πως δεν είμαι τεμπέλα, οπότε δούλευα από το πρωί ως το βράδυ. Έπρεπε να αποδείξω πως είμαι εργατική, οπότε υποχωρούσα και στις πιο παράλογες απαιτήσεις του αφεντικού μου, μένοντας ως αργά στην εταιρία χωρίς καμία φορά να πληρώνομαι για τις υπερωρίες μου. Έπρεπε να αποδείξω πως δεν είμαι τεμπέλα οπότε υποχωρούσα και στους φίλους μου, κάνοντας τα  «θελήματα» και τις δικές τους αγγαρείες ακόμη κι αν ήμουν πτώμα στην κούραση.

Μετά παντρεύτηκα κι συνέχισα το ίδιο βιολί: έπρεπε να μη ζητώ βοήθεια για το σπίτι, αν και δούλευα 12ωρο, για να μην με θεωρήσουν τεμπέλα. Έπρεπε να μαγειρεύω ακόμη κι όταν κουτουλούσα από τη νύστα τα βράδια και να μην παραγγείλω φαγητό απ’ έξω, γιατί αν το έκανα θα ένιωθα πως είμαι «τεμπέλα» στα μάτια του άντρα μου. Στο τέλος οδηγήθηκα σε μία βαρβάτη υπερκόπωση, σωματική και ψυχική, η οποία με οδήγησε σε ψυχολόγο. Με την ψυχανάλυση κατάφερα να βρω την πηγή του κακού. Δεν ήμουν τεμπέλα, αλλά εκείνος ο χαρακτηρισμός  μού είχε δημιουργήσει αυτή τη βασική πεποίθηση. Κι όλη η ζωή μου ήταν ένας αγώνας για να ξεκολλήσει από πάνω μου αυτή η ετικέτα. Όταν έγινα μητέρα λοιπόν άρχισα να παρατηρώ και τον εαυτό μου και άλλες μητέρες. Και έφριξα!

Άκουγα τις φίλες μου και τον εαυτό μου (!) να κολλάνε χωρίς να το ξέρουν ετικέτες στα παιδιά. Όλες βέβαια οι «ετικέτες» έμπαιναν πάνω στο θυμό, χωρίς κακιά πρόθεση, παρόλο που όλες μας, φυσικά, λατρεύαμε τα παιδιά μας.

Τέτοιοι χαρακτηρισμοί, όμως, μπορούν να εντυπωθούν στο μυαλό των παιδιών και να τα πληγώσουν ανεπανόρθωτα. Είναι υποχρέωσή μας να διηθούμε τα λόγια μας, εμείς οι γονείς. Να μην χαρακτηρίζουμε το παιδί όταν η συμπεριφορά του μας δυσαρεστεί ή μας θυμώνει, αλλά να «χαρακτηρίζουμε» μόνο τη δυσάρεστη συμπεριφορά. Αντί να πούμε πάνω στην οργή της στιγμής: «Ανόητε!», να πούμε: « Ήταν παρακινδυνευμένο που ανέβηκες στο δέντρο, θα μπορούσες να βλάψεις τον εαυτό σου…».

Αντί να πούμε: «Παλιόπαιδο!», να πούμε: «Με στεναχώρησε και με προβλημάτισε που χτύπησες τον συμμαθητή σου».

Είναι φυσικά πολύ δύσκολο να συγκρατήσουμε το θυμό μας και να κοντρολάρουμε τον εαυτό μας, αλλά είναι υποχρέωσή μας. Ένας επιπόλαιος χαρακτηρισμός εκ μέρους μας σήμερα, μπορεί να δημιουργήσει διάφορα προβλήματα στο μέλλον, καθώς σιγά- σιγά, εγκαθίσταται « βασική πεποίθηση» στο παιδί.

Με απλά λόγια, κάτι που εμείς λέμε πάνω στο θυμό μας και που συνήθως δεν το εννοούμε, μπαίνει και ριζώνει στη ψυχή του παιδιού και του μετέπειτα ενήλικα, τροποποιώντας τον τρόπο που διαχειρίζεται τη ζωή του.

Μόνο θετικές δηλώσεις πρέπει να βγαίνουν από το στόμα ενός γονιού. Οι αρνητικές δηλώσεις όχι μόνο δεν διορθώνουν μία συμπεριφορά αλλά την ενισχύουν. Αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να «κακομαθαίνουμε» τα παιδιά, αφήνοντάς τα έρμαια σε κακές συνήθειες από φόβο μην τα βλάψουμε. Αντίθετα πρέπει να αποδυναμώνουμε την ενοχλητική συμπεριφορά, εξηγώντας στα παιδιά με σαφήνεια τη βλαπτική επίδραση που μπορεί να έχει αυτή στην εξέλιξη της ζωής τους, αποφεύγοντας όμως με κάθε τρόπο να πετάμε «βατράχια».

Οι γονείς είναι οι γεωργοί που πρέπει να σπείρουν το χωράφι της ψυχής των παιδιών τους, χρησιμοποιώντας «υγιείς» σπόρους. Η θετική ενίσχυση, η ενθάρρυνση, η επιβράβευση, αλλά και τα «όρια» χτίζουν υγιείς προσωπικότητες. Αντίθετα, οι αρνητικές δηλώσεις, οι αρνητικοί χαρακτηρισμοί, η επίκριση και, τελικά, η έμμεση απόρριψη, κάνουν μόνο κακό.

Πηγή

«Mην πεις στην κόρη σου ότι έχασε κιλά.

Ούτε ότι πήρε κιλά.

Απλά μίλα της για το πώς λειτουργεί το σώμα της.

Εάν πιστεύεις ότι το σώμα της είναι υπέροχο, απλά μην της το πεις.

Ρώτα την αν αισθάνεται υγιής ή αν νιώθει δυνατή.

Καλύτερα να επαινέσεις κάτι επάνω της που δεν έχει σχέση με το σώμα της.

Ούτε να σχολιάζεις το σώμα άλλων γυναικών.

Όχι.

Κανένα σχόλιο. Ούτε θετικό, ούτε αρνητικό.

Μην τολμήσεις να εκφράσεις μπροστά της το πόσο απεχθάνεσαι το σώμα σου ή να της αναλύσεις την καινούργια δίαιτά σου.

Ακόμα καλύτερα… μην κάνεις δίαιτα μπροστά στην κόρη σου.

Αγόρασε υγιεινές τροφές. Μαγείρεψε υγιεινά.

Μην πεις: «δεν τρώω υδατάνθρακες».

Η κόρη σου δεν πρέπει να σκεφτεί ότι οι υδατάνθρακες είναι κάτι κακό, γιατί όταν ντρέπεσαι για ό,τι επιλέγεις να τρως, ουσιαστικά ντρέπεσαι για τον ίδιο σου τον εαυτό.

Ενθάρρυνέ την να τρέξει, για να απελευθερωθεί από το στρες.

Ενθάρρυνέ την να ανέβει βουνά, για να ανακαλύψει την πνευματικότητά της στην κορυφή του κόσμου.

Ενθάρρυνέ την να σκαρφαλώσει τοίχους ή να κάνει βουτιά από ψηλά, γιατί ο φόβος νικιέται μόνο με φόβο.

Ενθάρρυνέ την να αγαπήσει τα αθλήματα, για να γίνει οδηγός στην ομάδα της και να αποκτήσει σιγουριά για τον εαυτό της.

Εξήγησέ της πως κι όταν μεγαλώσει, θα πρέπει να παίζει στους κανόνες της ομάδας.

Μην την αναγκάσεις να κάνει κάποιο άθλημα που δεν λατρεύει.

Δείξε της ότι οι γυναίκες δεν έχουν ανάγκη τον άντρα για να μετακινήσουν ένα έπιπλο στο σπίτι.

Μάθε της να μαγειρεύει.

Δώσε της εκείνη τη συνταγή της μαμάς σου με τα πασχαλινά κουλουράκια με την κανέλα.

Κληροδότησέ της το θαυμασμό σου για τη φύση, σε όλες της τις αποχρώσεις.

Μάθε της να αγαπάει τους άλλους, αλλά πρώτα απ’όλα τον εαυτό της.

Μπορεί το κορμί σου ή και το δικό της να είναι «βαρύ», με δυνατούς μυς και θώρακα στιβαρό.

Είναι πολύ εύκολο να μισήσεις μέρη του σώματός σου, απλά γιατί απέχουν από το ανορεξικό μοντέλο.

Μην το κάνεις.

Πες της πως αν θέλει, με τα πόδια της μπορεί να τρέξει σε κάθε μαραθώνιο.

Πες της πως οι πνεύμονές της υπάρχουν για να της δώσουν δύναμη να φωνάξει, να τραγουδήσει, να ξεσηκώσει ολόκληρο τον κόσμο, αρκεί να το θελήσει.

Θύμιζε κάθε μέρα στην κόρη σου πως το καλύτερο που μπορεί να κάνει με το σώμα της είναι να το χρησιμοποιήσει, για να ταξιδέψει την όμορφη ψυχή της.

(έμπνευση από κείμενο της Sarah Koppelkam)»

Μαρία Αϊβαζίδου Ψυχολόγος- Παιδοψυχολόγος