Bertha Benz : Η πρώτη γυναίκα οδηγός

Είναι ευρέως γνωστό ότι ο Carl Benz εφηύρε το αυτοκίνητο, αλλά λίγοι γνωρίζουν πως η γυναίκα του, Bertha , έδειξε στον κόσμο την τέχνη της οδήγησης.

Η Bertha Ringer γεννήθηκε το 1849 σε μια πλούσια οικογένεια στο Pforzheim της Γερμανίας. Είχε μυαλό μηχανικού και το ενδιαφέρον της για την εξέλιξη των οχημάτων δεν κρύφτηκε ποτέ. Το 1870, η 21χρόνη τότε Bertha χρησιμοποίησε μέρος της προίκας της για να επενδύσει σε μια αποτυχημένη εταιρεία κατασκευής σιδήρου στο Μannheim , που ανήκε στον εφευρέτη Carl Benz. Αν και ιδιοφυής μηχανικός, o Carl δεν είχε τόσο καλές σχέσεις με τις επιχειρήσεις ,αφού επέλεξε έναν συνεργάτη ο οποίος στον πρώτο κιόλας χρόνο λειτουργίας της εταιρείας δημιούργησε τεράστια χρέη προς τους προμηθευτές, οι οποίοι απειλούσαν τον Carl με κατάσχεση. Η επένδυση της Bertha έσωσε τα σχέδια του Carl και η συνεργασία τους έμελλε να συνεχιστεί για αρκετό καιρό ακόμη ,καθώς οι δυο λάτρεις του μηχανοκινήτου κόσμου αποφάσισαν να παντρευτούν.

Η Bertha συνέχισε να χρησιμοποιεί την περιουσία της για να επενδύει σε έργα του Carl, συμπεριλαμβανομένης και της εταιρείας του, «Benz and Cie», που ιδρύθηκε το 1883 στο Μannheim ,για τη δημιουργία βιομηχανικών κινητήρων και μηχανών. Η εύπορη νεαρή βοήθησε επίσης στη χρηματοδότηση των εφευρέσεων του Carl ,όπως το «Benz Patent Motorwagen» ,το τρίτροχο όχημα που λειτουργούσε με κινητήρα και όχι με την συνοδεία αλόγων ,το οποίο κατοχυρώθηκε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας το 1886. Η επαναστατική αυτή εφεύρεση του Carl Benz , έμεινε γνωστή ως το πρώτο αυτοκίνητο στον κόσμο. Τα επόμενα δύο χρόνια είδαμε δύο ακόμη βελτιώσεις, το Motorwagen Model II το 1887 και το Motorwagen Model III το 1888, το οποίο παρουσίαζε δύο ταχύτητες και μια εντυπωσιακή τελική ταχύτητα δέκα μιλίων ανά ώρα.

Υπήρχε μόνο ένα πρόβλημα… Κανείς δεν ήθελε να το αγοράσει. Το Motorwagen θεωρήθηκε ως καινοτομία, ως ένα εργαλείο που μπορούσε να ταξιδέψει σε μικρή απόσταση και να επιστρέψει στην αφετηρία του ,μόνο με τις ενέργειες του οδηγού . Αυτή η άποψη δεν υποστηρίχθηκε από τους συντηρητικούς ανθρώπους της εποχής εκείνης. Μάλλον τους ήταν δύσκολο να δεχτούν τόσο ευκολά κάτι τόσο πρωτοπόρο. Έτσι, με τις πωλήσεις σχεδόν ανύπαρκτες, ο Carl άρχισε να πέφτει στην απόγνωση και έπειτα σε κατάθλιψη, διότι ήταν σίγουρος πως η εφεύρεσή του θα έμενε στο σκοτάδι.

Η μονή που πίστευε στις καινοτόμες ιδέες του Carl, ήταν φυσικά η Bertha. Ήταν εκείνη που είδε τις πραγματικές δυνατότητες του μηχανήματος στο οποίο είχε επενδύσει τόσα πολλά χρήματα. Είδε μια μηχανική αντικατάσταση του αλόγου και της άμαξας, με ένα όχημα κατάλληλο για ταξίδια μεγάλων αποστάσεων. Όμως δεν μπορούσε να πείσει το σύζυγό της να δει τα πράγματα με τα δικά της μάτια ,για αυτό επιχείρησε να του δείξει με πράξεις.

Το πρωί της 5ης Αυγούστου του 1888, η Bertha με τους δύο γιους της, τον Richard και τον Eugen, αποφάσισαν να επισκεφθούν τη μητέρα της στο Pforzheim, μια περιοχή 66 μίλια (106 χιλιόμετρα) μακριά από το σπίτι του Benz στο Μannheim. Ένα ταξίδι αυτού του μήκους διαρκούσε συνήθως μιάμιση ημέρα με άλογο. Χωρίς την άδεια του συζύγου της ή των αρχών ένα τόσο μεγάλο ταξίδι θα ήταν μάταιο ,για αυτό η Bertha έκλεψε την «άδεια οδήγησης» του Carl .Έτσι θα το λέγαμε σήμερα ,γιατί τότε ήταν απλώς ένα κομμάτι χαρτί που υπογράφηκε από έναν αξιωματικό του δουκικού περιφερειακού γραφείου του Baden , επιτρέποντας στον Carl να οδηγεί το μηχάνημά του σε δημόσιους δρόμους. Η Bertha και τα αγόρια έσπρωξαν το αυτοκίνητο ως το τέλος του δρόμου, ώστε να μην ξυπνήσουν τον Carl και το ταξίδι τους ξεκίνησε!

Φυσικά το ταξίδι αυτό δεν ήταν τόσο εύκολο. Συνάντησαν πολλές επιπλοκές και προβλήματα που τους εμπόδισαν. Αρχικά οι δρόμοι ήταν προσαρμοσμένοι για άλογα και κάρα ,οπότε η οδήγηση θα ήταν εξαιρετικά δυσάρεστη και δύσκολη. Επίσης, δεν υπήρχε «οδικός χάρτης» τότε και η Bertha έκανε πλοήγηση χρησιμοποιώντας μόνο τη μνήμη της και τα σημάδια που έβαλε νοητά στον δρόμο.

Όμως το μεγαλύτερο πρόβλημα της Bertha ήταν τα καύσιμα. Το Μοντέλο III δεν είχε δεξαμενή καυσίμου , μόνο τροφοδοσία βενζίνης τεσσάρων λίτρων στο καρμπυρατέρ, που σημαίνει ότι απαιτούνται πολλαπλές στάσεις για τα καύσιμα. Το χειρότερο ήταν πως δεν υπήρχαν πρατήρια καυσίμων και βενζίνης, οπότε η Bertha έπρεπε να αυτοσχεδιάσει για μια ακόμη φορά. Χρειαζόταν λιγκίνη , έναν διαλύτη πετρελαίου που χρησιμοποιείται ως καθαριστικό και το συναντάμε σε πολλά οικιακά προϊόντα ,επομένως έπρεπε να εφοδιαστεί από φαρμακεία. Η πρώτη στάση που έκανε για να τροφοδοτήσει τον κινητήρα, πραγματοποιήθηκε στο Wiesloch, όπου το φαρμακείο που επισκέφτηκε εξακολουθεί να διαφημίζεται ως «ο πρώτος σταθμός καυσίμων του κόσμου».

Η ιδέα για τα καύσιμα δεν ήταν το μοναδικό παράδειγμα του απίστευτου αυτοσχεδιασμού της Bertha στο ταξίδι. Όταν η γραμμή καυσίμου μπλοκαρίστηκε, η Bertha χρησιμοποίησε το καπέλο της για να την ξεμπλοκάρει. Όταν ένα εκτεθειμένο καλώδιο βραχυκυκλώθηκε, τύλιξε την καλτσοδέτα της γύρω από αυτό ώστε να λειτουργήσει ως μονωτής. Η Bertha και τα αγόρια διορθώσαν επίσης και άλλα προβλήματα που αφορούσαν το σύστημα ψύξης και τα γρανάζια του αυτοκινήτου, τα οποία ήταν μόνο δυο, με αποτέλεσμα το όχημα να δυσκολεύεται να διασχίσει τους λόφους.

Ξεπερνώντας όλα τα προβλήματα, αμέσως μετά το σούρουπο, η Bertha έστειλε στον Carl ένα τηλεγράφημα από το Pforzheim λέγοντας ότι είχε φτάσει με ασφάλεια στο σπίτι της μητέρας της. Κανείς δεν πίστευε πως κάτι άλλο πέρα από άλογο ή τρένο θα μπορούσε να διανύσει 66 μίλια σε μόλις δώδεκα ώρες .Ήταν απίστευτο και φάνταζε αδύνατο για τα χρόνια εκείνα κι όμως η Bertha με τις αποφασιστικές της παρορμήσεις και με τον αυτοσχεδιασμό της, κατάφερε το ακατόρθωτο ,μένοντας στην ιστορία ως η πρώτη γυναίκα οδηγός στον κόσμο!

Έπειτα ανακοίνωσε όλα τα προβλήματα που προέκυψαν στον Carl και εκείνος προχώρησε σε διορθώσεις. Πράγματι, ο σχεδιασμός της γραμμής καυσίμου άλλαξε για να διευκολύνει τη ροή των καυσίμων ,τα εκτεθειμένα καλώδια μονώθηκαν για να αποτραπεί το βραχυκύκλωμα και δημιουργήθηκε ένα χαμηλότερο, τρίτο γρανάζι, έτσι ώστε το αυτοκίνητο να μπορεί να κλιμακώσει τους λόφους. Ως εκ τούτου, η Bertha σύμφωνα με το σύγχρονο νόμο, θα έπρεπε να είχε λάβει τα δικαιώματα ευρεσιτεχνίας για όλες αυτές τις καινοτομίες, αλλά ως παντρεμένη γυναίκα τη δεκαετία του 1880 ,κάτι τέτοιο δεν ήταν νόμιμο και έτσι ο τίτλος ευρεσιτεχνίας πιστώθηκε στον Carl.

Η Bertha είχε επίσης βοηθήσει και στον τομέα του marketing . Το θέαμα μιας γυναίκας και των δύο γιων της να περνάνε μέσα από τη γερμανική ύπαιθρο με ένα περίεργο τροχοφόρο μηχάνημα ήταν συναρπαστικό για τους κάτοικους. Το γεγονός αυτό βρισκόταν στα πρωτοσέλιδα εφημερίδων σε όλη τη Γερμανία και αργότερα σε όλο τον κόσμο. Το Motorwagen απέκτησε μεγάλη δημοσιότητα ,μεγαλύτερη από ό, τι θα μπορούσε να φανταστεί ο Carl. Πράγματι, θεωρείται ως το πρώτο παράδειγμα «ζωντανού marketing» στην ιστορία. Λίγές εβδομάδες αργότερα, πλήθη συρρέουν στην έκθεση στο Μόναχο για να δουν το αυτοκίνητο του Carl Benz που είχε καλύψει 66 μίλια σε μια μέρα. Οι παραγγελίες για το μοντέλο ΙΙΙ πλημμύρισαν όλη την Ευρώπη , φτάνοντας ακόμη και σε παγκόσμια επίπεδα, έτσι ξεκίνησε η μεγάλη αυτοκρατορία αυτοκινήτων Benz, η οποία σηματοδότησε το μέλλον της μηχανοκίνητης βιομηχανίας .

Η Bertha παρέμεινε στο πλευρό του Carl καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, βλέποντας την «Benz and Son Company» να μεγαλώνει και να δημιουργεί την «Mercedes-Benz», το 1926. Βοηθούσε πάντα τον Carl και τους γιους τους με εναλλακτικές και καινοτόμες ιδέες και φυσικά με δοκιμές πεδίου , χωρίς ωστόσο να λαμβάνει το δημόσιο χειροκρότημα. Αλλά ο Carl ποτέ δεν ξέχασε πόσο του στάθηκε η γυναίκα του, ποσό πίστεψε σε αυτόν. Για αυτό φρόντισε να ακουστεί το έργο της.

«Μόνο ένα άτομο έμεινε μαζί μου σε αυτό το μικρό πλοίο της ζωής, όταν φαινόταν να προορίζεται να βυθιστεί. Αυτή ήταν η γυναίκα μου. Θαρραλέα και αποφασιστικά έβαλε τα νέα πανιά ελπίδας.»

-Carl Benz

Η Mercedes-Benz αναγνωρίζοντας τον καθοριστικό ρόλο που έπαιξε μια γυναίκα στη διάδοση και στην εξέλιξη του αυτοκινήτου, δημιούργησε μια ταινία μικρού μήκους προς τιμήν της Bertha Benz:

Τα στερεότυπα της εποχής μας υποστηρίζουν πως οι γυναίκες δεν είναι τόσο καλές οδηγοί ,όμως αυτή η γυναίκα κατάφερε να ανατρέψει κάθε στερεότυπο! Η πίστη στην ιδέα του συζύγου της , οι βλέψεις της προς το μέλλον, την έκαναν ασταμάτητη . Ενδεχομένως αν δεν υπήρχε αυτή η γυναίκα, η πρώτη οδηγός στον κόσμο, μπορεί η οδήγηση να μην ήταν ποτέ όπως την ξέρουμε.