Το ξύλο δεν βγήκε από τον Παράδεισο

Μπορεί να ανήκει στον προηγούμενο αιώνα , ως μέθοδο πειθαρχίας , μπορεί να το θεωρείτε ένα απλό “μάθημα” για το παιδί σας , μπορεί να μην δίνετε σημασία στις επιπτώσεις που έχει. Κάποιος , όμως οφείλει να επιστήσει την προσοχή σε νεοσύλλεκτους γονείς – παλαιούς για την μέθοδο διαπαιδαγώγησης που έχει ως βάση …. την βία , σωματική και λεκτική. Η φράση “Το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο “κάποτε μας έκανε να γελάμε , βλέποντας την Αλίκη Βουγιουκλάκη , ως μαθήτρια να δέχεται ράπισμα από τους καθηγητάς της. Φούσκωνε τα περήφανα στήθη των γονέων που το παιδί τους , είχε εξελιχθεί σε ήρεμο και υπάκουο στρατιωτάκι. Και αναρωτιόταν , πολλές φορές , έχοντας την λύση στα χέρια τους , τι έφταιγε και εκείνο επαναστατούσε και ήθελε να κόψεις τις επαφές μαζί τους. Μπορεί να μην ανήκουμε στην σφαίρα του 19ου , στην εποχή που η ψυχή του μικρού Καζαντζάκη δεχόταν αλλεπάλληλα στίγματα από την βάναυση και παράλληλα αδιανόητη συμπεριφορά του πατέρα του , καθώς και του δασκάλου του . Όμως , μέχρι και σήμερα , αρκετοί γονείς θεωρούν ότι το να σηκώσει χέρι κάποιος επάνω στο παιδί του ,αποτελεί την τέλεια διδακτική μέθοδο !

Είναι κρίμα να συγκρίνουμε γονείς με παιδιά και την συμπεριφορά αμφότερων. Τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ένα τέτοιο οικογενειακό περιβάλλον έχουν συχνές εκρήξεις και ξεσπάσματα , ενώ οικιοποιούν το αίσθημα της ανάγκης να επιβληθούν σε κάποιον διά της βίας . Μα φυσικά , πρότυπο τους είναι η συμπεριφορά των γονιών , οπότε δεν μου φαίνεται διόλου παράξενο , που παρατηρείται συχνά διαμάχη με κινήσεις βίας , μεταξύ αδελφών , όταν οι ίδιοι οι γονείς αδυνατούν να διαχειριστούν την ιδιοσυγκρασία των παιδιών τους και καταφεύγουν στην χρήση βίας. Και το να σύρεις από τα μαλλιά ένα δεκάχρονο παιδί , ναι είναι βία. Και το να πετάξεις ένα αντικείμενο πάνω στο αδύναμο σώμα του παιδιού , πάνω στα νεύρα σου , ναι είναι βία. Γιατί γνωρίζεις πως εκείνο , επειδή σέβεται την ιεραρχία της οικογένειας δεν θα μπορέσει να κάνει το ίδιο. Και το να βομβαρδίσεις το παιδί με ανούσιες κατηγορίες τύπου “ θα μείνεις μόνος σου , δεν θα σε θέλει κανένας” , “ είσαι άχρηστος /ανίκανος” , ναι είναι βία. Ψυχολογική μεν , λεκτική δε , όμως πάλι είναι βία. Και κανένα δικαστήριο , κανένας ουρανός , καμιά δύναμη δεν πρόκειται να δικαιολογήσει την βίαιη συμπεριφορά σου , επειδή απλά είσαι ο γονιός και έχεις το δικαίωμα να συνετείς το παιδί σου.

Οι γονείς συχνά χρησιμοποιούν την εξουσία που τους δίνεται , βάσει της ιεραρχίας της κοινωνίας και συνάμα της οικογένειας , για να επιβληθούν πάνω στην προσωπικότητα του ατόμου και να το χειραγωγήσουν προς όφελος τους. Κανένας χαρακτήρας παιδιού , δεν αξίζει μια βίαιη , σε συνδυασμό με σκληρές τιμωρίες , αντιμετώπιση. Το να χτυπήσεις το παιδί σου είναι εύκολο, το να κερδίσεις τον σεβασμό του όμως , είναι η αληθινή σου πρόκληση. Σαφώς , δεν υπονοούμε να μεγαλώσει ένα παιδί χωρίς όρια και παραδείγματα. Εφόσον πιστεύετε ότι είναι ο καθρέφτης της ψυχής σας , πως νομίζετε ότι ένα παιδί αποκτά ειρωνική – βίαιη συμπεριφορά απέναντί σας ; Ξυπνώντας μια μέρα με κακή διάθεση , αποφασίζοντας να χαλάσει το σύμπαν ; Ή μήπως υιοθετώντας την στάση σας , ως προς αυτό ; Τα σωματικά τραύματα είναι καταδικαστέα και αξίζουν αμέριστη προσοχή. Τι γίνεται όμως , με τα ψυχολογικά ; Το ξύλο φαίνεται να αποδίδει όσο πίστευαν παλαιότερα ; Τα ψυχικά τραύματα , είναι εκείνα που διαμορφώνουν σε μεγάλο ποσοστό την συμπεριφορά των ατόμων και καλλιεργείται η εικόνα του χεριού που σηκώνεται , με βία , πάνω στο σώμα του παιδιού ως η αποτελεσματικότερη μέθοδος για να μάθει ένα παιδί.

Στον αντίποδα , ο διάλογος , τα όρια και η ηρεμία μπορούν να διαπαιδαγωγήσουν με τον καλύτερο τρόπο το παιδί , χωρίς βίαια ξεσπάσματα και σωματικούς τραυματισμούς. Μιλήστε στο παιδί σας , για τον τρόπο που συμπεριφέρεται . Ξανά και ξανά . Εξηγείστε του ότι ο σωστός τρόπος για να μιλάμε μεταξύ μας εμπεριέχει σεβασμό και διάλογο , όχι φωνές και φασαρία. Δείξτε του ότι το εμπιστεύεστε , καθώς με αυτόν τον τρόπο εμπνέετε σεβασμό και συγκρατήστε τον θυμό σας , σε περίπτωση που προβεί σε μη επιτρεπτές ενέργειες. Εκφράστε την δυσαρέσκεια σας και την απογοήτευση σας για ένα ζήτημα με λόγια και όρια , όχι με το σήκωμα του χεριού . Το παιδί σας θα μάθει , ότι για να λύνουμε τα προβλήματα μας, χρησιμοποιούμε βία και όχι διάλογο. Αργότερα , ως καλλιεργημένο άτομο πλέον , θα μπορεί να αντιμετωπίζει προβληματικές καταστάσεις με λόγια και ψυχική ηρεμία. Για το κομμάτι της λεκτικής βίας , θα μπορούσα να μιλάω για ώρες. Σκεφτείτε εσάς , στην θέση του και τους γονείς σας , κάθε φορά που μαλώνετε ( γιατί φυσιολογικό είναι , εφόσον είμαστε διαφορετικοί άνθρωποι) να εκφράζουν με βίαια ξεσπάσματα τον θυμό τους. Σκηνές , βγαλμένες από ταινία του ‘60 , με γονείς να λένε στα παιδιά τους “ Αν συνεχίσεις έτσι , θα μείνεις μόνος σου “ και “ δεν θα καταφέρεις τίποτα “. Ευτυχώς , για μερικούς από εμάς , τέτοιες ανούσιες προσβολές μόνο καλό μας κάνουν , γιατί συνειδητοποιούμε πως πρέπει να δουλέψουμε σκληρότερα . Μετατρέποντας την βία ( λεκτική και σωματική ) σε όπλο , καταλαβαίνουμε ότι δεν μας χρειάζεται και μπορούμε να σταθούμε πλέον στα πόδια μας , με ηρεμία και αυτοπεποίθηση.

Είναι δύσκολο να κάνεις παιδιά και να τα μεγαλώνεις σωστά , το γνωρίζω. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευθύνη από το να βγάλεις στην κοινωνία σωστούς ανθρώπους , όπως λέει και ο λαός μας. Το ξύλο , η βία , δεν είναι και δεν πρέπει να είναι μέρος αυτής της διαπαιδαγώγησης. Διάλογος και πάλι διάλογος. Όσες φορές και αν χρειαστεί. Όρια , σαφή και απλά όρια . Εκείνο επιτρέπεται , το άλλο δεν επιτρέπεται. Κάποια οφείλετε να τα συζητήσετε μαζί με το παιδί σας , για να κάνει ο καθένας αμοιβαίες υποχωρήσεις και να βρείτε μια κοινή πορεία. Μην ξεχνάτε όμως , πως τα παιδιά μιμούνται με ιδιαίτερη ευκολία τις κινήσεις σας και τον τρόπο που τα αντιμετωπίζετε. Εάν ένα παιδί , την επικείμενη στιγμή του καυγά , εισπράξει βία και άσχημα λόγια , θα αποδεχτεί την όλη φάση , ως κάτι νορμάλ και ενδέχεται να υιοθετήσει αυτήν την στάση , αργότερα στην ζωή του. Εάν ένα παιδί νιώσει την αγάπη και την διαλεκτική συζήτηση που του προσφέρετε ως λύση , θα μάθει να λύνει τις διαφορές του με αυτόν τον τρόπο. Σαφώς , να τονίζετε κάθε φορά πως ο διάλογος έχει και αυτός όρια , καθώς εάν ξεφύγουν τα πράγματα θα καταφύγουμε σε άλλες λύσεις , που ωστόσο δεν εμπεριέχουν βία. Γίνε η αλλαγή που εσύ επιθυμείς για τον κόσμο , με μικρά σταδιακά βήματα , προς την κατανόηση και τον σεβασμό. Άλλωστε , το χρωστάμε σε αυτές τις ευγενικές και μικρές ψυχούλες….

Αριάδνη Εμμανουηλίδου