Η Μεγάλη Εβδομάδα

Η Μεγάλη Εβδομάδα των Παθών, ή επίσημα Αγία και Μεγάλη Εβδομάς, σύμφωνα με το χριστιανικό εορτολόγιο οριοθετείται ως η αμέσως επόμενη εβδομάδα της Μεγάλης Σαρακοστής ήδη από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες. Λέγεται επίσης και «Εβδομάδα ξηροφαγίας» ή «άπρακτος εβδομάς», επειδή ακολουθείται αυστηρή νηστεία και πλήρης αποχή από κάθε εργασία αντιστοίχως.

Έχει ως χρονολογική αφετηρία το βράδυ της Κυριακής των Βαΐων, ολοκληρώνεται το Μεγάλο Σάββατο και πήρε την ονομασία της από τα κοσμοσωτήρια γεγονότα που συνέβησαν στη διάρκειά της, τα Άγια Πάθη –Σταύρωση, Ταφή και εκ νεκρών Ανάσταση του Ιησού Χριστού.

Ο όρθρος κανονικά τελείται κάθε πρωί, πλέον όμως γίνεται το προηγούμενο απόγευμα για λόγους ποιμαντικούς και οικονομίας, ώστε όσοι εργάζονται να δύνανται να παρακολουθήσουν και να συμμετέχουν στην επιτέλεση, τον επονομαζόμενο πια Εσπερινό. Τα ευαγγελικά αναγνώσματα, άλλωστε, αναφέρονται διαδοχικά στα τελευταία γεγονότα της ζωής του Κυρίου. 

Κυριακή των Βαΐων

• Είναι η τελευταία Κυριακή προ Πάσχα συνδεόμενη με την ανάμνηση της θριαμβευτικής εισόδου του Ιησού Χριστού στα Ιεροσόλυμα, όπου ο λαός τον υποδέχθηκε με επευφημίες και «βαΐα των φοινίκων». Συνάμα αρχίζει η πορεία Του προς το Πάθος με αρχιερείς και Φαρισαίους να έχουν αποφασίσει τη θανάτωσή Του.

Έτσι, ως ανάμνηση μέχρι σήμερα τιμάται με κλαδιά δάφνης, η εκκλησία στολίζεται πένθιμα και με αντίστοιχα άμφια οι ιερείς, ενώ μπροστά στην Ωραία Πύλη τοποθετείται η εικόνα Του.

Μεγάλη Δευτέρα

• Γίνεται λόγος για τον ενδέκατο γιο του προπάτορα πατριάρχη Ιακώβ, τον Πάγκαλο Ιωσήφ, δηλαδή αυτόν με την ωραία όψη και αγαθή ψυχή. Ο Ιωσήφ προεικονίζει και προαναγγέλλει με την περιπέτειά του αυτή τη δράση και το πάθος του Θεανθρώπου.  
• Και για το περιστατικό της άκαρπης, ξηρανθείσης, συκιάς που ξέρανε ο Χριστός μη βρίσκοντας καρπούς καταράσσοντάς τη. Συμβολίζει την ιουδαϊκή Συναγωγή των Εβραίων, τη ζωή του Ισραηλιτικού λαού, ούσα άκαρπη από καλά έργα και στηλιτεύεται από τον Κύριο.

Παραβολικά: δίχως πνευματικούς καρπούς αναμένεται ο αιώνιος θάνατος.

Μεγάλη Τρίτη
Παρουσιάζονται παραβολές, σύντομες ιστορίες που φανερώνουν πτυχές της βασιλείας του Θεού. 

• Παραβολή δέκα παρθένων: με διδαχή την πληρότητα πίστης και φιλανθρωπίας. Οι αρετές των φρονίμων αντιπαραβάλλονται προς τη ραθυμία και φιλαργυρία των υπόλοιπων πέντε που δεν εξασφάλισαν αρκετό λάδι για τις λαμπάδες τους. 
• Παραβολή ταλάντων: με διδαχή την εργατικότητα και την καλλιέργεια των πνευματικών χαρισμάτων. Γίνεται αναφορά σε αρετές αγιότητας και σωτηρίας όπως: σωφροσύνη, πνευματική εγρήγορση, διακονία, ελεημοσύνη. 

Μεγάλη Τετάρτη

• Το πρωί τελείται ο Εσπερινός των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων.
• Το απόγευμα η αμαρτωλή γυναίκα που «δεινόν η ραθυμία, μεγάλη η μετάνοια» άλειψε τα πόδια του Κυρίου με μύρο και συγχωρήθηκε για τα αμαρτήματά της. 
• Ψέλνεται το περίφημο δοξαστικό τροπάριο της Υμνογράφου Μοναχής Κασσιανής του 9^ου.
• Το ίδιο απόγευμα τελείται και η ακολουθία του Ευχελαίου.

Μεγάλη Πέμπτη

• Αρχικά, ο Ιερός Νιπτήρας, το πλύσιμο ποδιών των μαθητών από τον Κύριο, με εκδήλωση ταπεινοφροσύνης ως ικεσία και ευχαριστιακή αποδοχή θείου ελέους ανιδιοτέλειας.
• Μετά ο Μυστικός Δείπνος, η παράδοση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας, με την ανάδειξη του προδότη.
• Ακολουθεί η υπερφυής γονατιστή Προσευχή του Κυρίου στο Όρος των Ελαιών. 
• Τέλος, η Προδοσία του Ιούδα και σύλληψη του Κυρίου από τους στρατιώτες, δηλαδή η αφετηρία του Πάθους Του, ή αλλιώς η ανάγνωση των δώδεκα ευαγγελίων.

Μεγάλη Παρασκευή
Πρόκειται για ημέρα πένθους και θρήνου, απόλυτης νηστείας, προσευχής και περισυλλογής. 

• Ακολουθία Μεγάλων Ωρών: τελείται το πρωί δίχως θεία λειτουργία, καθώς υποκαθίσταται από την σταυρική θυσία του Κυρίου. Ο Εσπερινός της Αποκαθήλωσης με τη λιτάνευση του Τιμίου Σταυρού από την Αγία Τράπεζα και η περιφορά του Ιερού Επιταφίου εντός του χώρου του ναού και ο ψαλμός «Σήμερον κρεμᾶται ἐπὶ ξύλου» είχε ατονήσει και επανήλθε το 1864.
• «Ακολουθία αγίων και αχράντων Παθών», δηλαδή η Κορύφωση του θείου δράματος, με την ανάμνηση και βίωση Σωτήριων Παθών του Κυρίου. Δηλαδή: μαστιγώματα, κοροϊδίες, εξευτελισμούς, σταύρωση και θάνατο. Διαμορφώνεται στην Κωνσταντινούπολη τον 9^ο μ.Χ.

Φέρει κόκκινη χλαμύδα, ακάνθινο στεφάνι και καλάμι αντί σκήπτρου. Βαδίζει στον τόπο της καταδίκης, Γολγοθά, κουβαλώντας τον σταυρό. Φωνάζει «Τετέλεσται», λογχίζεται στα πλευρά και τρέχει αίμα και νερό.

Μεγάλο Σάββατο

• Ταφή του Κυρίου από τον Αριμαθαίας Ιωσήφ και το Φαρισαίο Νικόδημο αρωγοί στην αποκαθήλωση και προετοιμασία του σώματος. Και φραγή του τάφου με φρουρά στρατιωτών από τον Πιλάτο για την αποφυγή ληστείας του σώματος του Κυρίου υποστηρίζοντας ότι αναστήθηκε.
• Κάθοδος στον Άδη, κήρυξε στους νεκρούς, φέροντας αναστάτωση γκρεμίζοντας τις αιώνιες πύλες με το πνεύμα Του να ήταν αδύνατο να μείνει εκεί για αυτό και ανέστη. Όπως και οι πιστοί που δεν μπορούν πια να μείνουν αυτοί δέσμιοι, ελευθερώθηκαν μαζί Του. Με τη νίκη του θανάτου. 
• Στον όρθρο ψέλνεται η «Πρώτη Ανάσταση» στη Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου και λαμβάνει χώρα το βάπτισμα κατά την αρχαία εκκλησία, σύναξη.
• Το μεσημέρι στον Πανάγιο Τάφο πραγματοποιείται η αφή του Αγίου Φωτός, όπου και διανέμεται σε όλο τον Ορθόδοξο κόσμο.
• Το βράδυ ακολουθεί η Τελετή της Ανάστασης με το «Δεῦτε λάβετε φῶς» και το «Χριστός Ανέστη», που συνοδεύεται από τους χαρμόσυνους ήχους, ασπασμούς και ρίψη  πυροτεχνημάτων.

Συμπερασματικά, επιβεβαιώνεται η οργανική συνέχεια μεταξύ των δυο Διαθηκών σύμφωνα με την ερμηνευτική σταθερά της πατερικής παράδοσης που βλέπει στην Παλαιά την προτύπωση της Καινής και στη Καινή την αρτίωση της Παλαιάς με τη διακονία του Ιησού.

Αικατερίνη Συμφέρη