Το διαζύγιο και η επίδραση του στα παιδιά

Written by on 28/05/2020

image_print

Η οικογένεια αποτελεί τον πυρήνα ανάπτυξης και βιωμάτων για τα παιδιά από τη στιγμή της γέννησης τους μέχρι την ενηλικίωση τους. Είναι ο περιβάλλων χώρος στον οποίο διαμορφώνονται όλες οι πτυχές της προσωπικότητας των παιδιών και συνυπάρχουν με τους γονείς σχεδόν για 18 χρόνια. Στην πορεία των ετών διάφοροι ερευνητές και ειδικοί έχουν εκτελέσει έρευνες σχετικά με τη θέση του παιδιού στην οικογένεια και τις επιδράσεις στην ανάπτυξη της ψυχοσύνθεσης του. Οι οικογενειακοί δεσμοί και η ποιότητα των ενδοοικογενειακών σχέσεων είναι καταλυτικοί, τόσο στην περίπτωση της συνύπαρξης των συζύγων όσο και στην περίπτωση που προχωρήσουν σε διαζύγιο. Η ισχυρότατη επίδραση του γονεϊκού περιβάλλοντος καθώς και η αλληλεπίδραση που υπάρχει με τα παιδιά, αποτελούν ένα δυναμικό σύστημα μέσα στο οποίο αναπτύσσονται δεσμοί και αλληλεξαρτήσεις ποικίλου σκοπού. Βέβαια η οικογένεια δέχεται ως σύστημα, επιδράσεις από το κοινωνικό σύνολο του οποίου αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι και από τους πολιτικούς, θρησκευτικούς, οικονομικούς και πολιτισμικούς θεσμούς που το διέπουν. Επιπλέον, η ιδεολογία, οι νόμοι, τα ήθη και οι αξίες που περιβάλλουν κάθε κοινωνία, διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της οικογένειας και κατά επέκταση των παιδιών που υφίστανται τη συγκεκριμένη επιρροή.

Διαζύγιο

Έχει παρατηρηθεί ότι στην Ελλάδα το 20% των γάμων καταλήγουν σε διαζύγιο, το οποίο αποτελεί μια ένδειξη της ολοένα αυξανόμενης συχνότητας που συμβαίνει το συγκεκριμένο φαινόμενο. Επακόλουθα, όλο και περισσότερα παιδιά εκτίθενται στις έντονες επιπτώσεις ενός διαζυγίου, που στην πλειονότητα των περιπτώσεων αφήνει σοβαρά τραύματα στην ψυχολογική και συναισθηματική κατάσταση τους. Οι πιο άμεσες συνέπειες, σχετίζονται με την αλλαγή της καθημερινότητας και των συνθηκών διαβίωσης των μελών που παραμένουν στην οικογένεια, συνηθέστερα η μητέρα με τα παιδιά. Αυτό συνεπάγεται, διαφοροποίηση των καθημερινών συνηθειών σε όλους τους τομείς και κυρίως στον οικονομικό και συναισθηματικό τομέα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο πατέρας είναι εκείνος που εγκαταλείπει την οικογενειακή εστία μετά το διαζύγιο και αυτό πυροδοτεί αλλαγές στη συναισθηματική κατάσταση και τον προσδιορισμό της κοινωνικής ταυτότητας των παιδιών. Ενώ συναισθηματικά και βιολογικά βρίσκονται περισσότερο προσκείμενα στη μητέρα, στον πατέρα ανατίθεται η ευθύνη της ενίσχυσης και της κοινωνικοποίησης τους.

Έχει διεξαχθεί πλήθος μελετών, σχετικά με την προσαρμογή των παιδιών και των γονέων μετά το διαζύγιο που καταδεικνύουν, τόσο τη σοβαρότητα της κατάστασης όσο και τις συμπεριφορές που εκδηλώνονται και τις επακόλουθες συνέπειες τους. Τα παιδιά διέπονται από παρόμοια συναισθήματα όπως θλίψη, θυμό, αισθήματα ενοχής και φόβο ωστόσο η έκταση και η ένταση διαφοροποιείται ανάλογα με την ηλικία και το φύλο. Είναι πιθανό να επηρεαστεί η σχολική τους επίδοση και η κοινωνική τους έκφραση. Τα κορίτσια, έχουν την τάση να εσωτερικεύουν τα συναισθήματα τους ενώ τα αγόρια στις αντίστοιχες ηλικίες, εμφανίζονται να έχουν πιο ακραίες και επιθετικές συμπεριφορές .   Αρχικά, προσκολλώνται για κάποιο χρονικό διάστημα στο στάδιο της άρνησης κατά το οποίο δεν αποδέχονται το χωρισμό και κάνουν ότι μπορούν να σκεφτούν, προκειμένου να αποτρέψουν το χωρισμό ή να συνδέσουν ξανά τους γονείς. Κατόπιν, αναπτύσσουν συναισθήματα τα οποία δεν είναι ξεκάθαρα και αμφιταλαντεύονται, θεωρώντας υπεύθυνο πότε τον ένα και πότε τον άλλο γονιό στην προσπάθεια τους να βρούνε ποιος ευθύνεται. Αυτά συμβαίνουν, μολονότι τα παιδιά συνεχίζουν να θεωρούν και τους δύο ενεργούς γονείς και το συναισθηματικό τους δέσιμο παραμένει ακόμη και με εκείνον που έχει αποχωρήσει.

Τα αγόρια συχνά έχουν παραβατικές συμπεριφορές και δεν πειθαρχούν εύκολα σε πλαίσια και όρια, εκμεταλλευόμενα την απουσία του πατέρα που είναι και η επικρατέστερη κατάσταση. Σε κάποιες περιπτώσεις βέβαια, δείχνουν πραγματικά να έχουν ωριμάσει ταχύτερα από παιδιά της ηλικίας τους και παρατηρείται να αναλαμβάνουν και πρωτοβουλίες, προκειμένου να βοηθήσουν ή να προστατεύσουν το γονέα που διαμένει μαζί τους.  Αντίθετα, τα κορίτσια λόγω της απουσίας του πατρικού προτύπου αναπτύσσουν μία συμπεριφορά απέναντι στα αγόρια που είναι ασταθής και πρώιμη. Η ψυχοσεξουαλική τους ανάπτυξη επηρεάζεται και χρειάζεται χρόνος και κατάλληλη καθοδήγηση προκειμένου να αποφευχθούν λάθη κατά το δυνατόν.  Ακόμη, εμφανίζουν αλλαγές στο χαρακτήρα τους και έχουν εκρηκτική συμπεριφορά. Είναι πολύ πιθανό, να μην πειθαρχούν στη μητέρα και ενδόμυχα να την κατηγορούν για την αποχώρηση του πατέρα, ενώ παράλληλα αρχίζουν να λένε αρκετά ψέματα και φεύγουν από το σπίτι χωρίς πρώτα να έχουν πάρει άδεια.

Αντιμετώπιση

Οι τρόποι αντιμετώπισης και απομείωσης των αρνητικών επιδράσεων του διαζυγίου στα παιδιά είναι απαραίτητο να αναλαμβάνονται και από τους δύο γονείς, με την ίδια αποφασιστικότητα και προσέγγιση. Ο κοινός γνώμονας πρέπει να είναι η σωστή ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των παιδιών, μέσα από την καθιέρωση μιας ποιοτικής σχέσης με τους γονείς και τους ανθρώπους του ευρύτερου κοινωνικού περιβάλλοντος τους. Είναι απαραίτητο οι γονείς να υποστηρίζουν ψυχικά τα παιδιά και να προσπαθούν να μειώσουν τον αντίκτυπο του διαζυγίου μέσα από τη συναισθηματική κάλυψη, ενώ όταν διαπιστώνουν ότι δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν σε αυτό να ζητούν τη βοήθεια και την καθοδήγηση ενός ειδικού. Οι συγκρούσεις ανάμεσα στους γονείς πρέπει να αποφεύγονται και να καλλιεργείται κατά το δυνατόν ένα κλίμα κατανόησης και ένα πνεύμα σύμπνοιας, που θα αποτελέσει σημαντική αρωγή στα παιδιά. Το θέμα της οικονομικής διευθέτησης πρέπει να έχει επιλυθεί αρμονικά και αποδοτικά, ώστε να μην αποτελεί πόλο έντασης και διενέξεων που θα φορτίζουν αρνητικά τα παιδιά και θα τους δημιουργούν μεγαλύτερη ανασφάλεια. Είναι πολύ σημαντικό, να είναι και οι δύο συνεπείς απέναντι στις υποχρεώσεις τους και κυρίως ο γονιός που απουσιάζει από το σπίτι. Είναι ζωτικής σημασίας ακόμη, να υπάρχει ουσιαστική επικοινωνία και με τους δύο γονείς και να έχει διαμορφωθεί κατάλληλα, ένα κλίμα μέσα στο οποίο θα είναι δυνατόν να εκφράζονται οι απορίες, οι ανασφάλειες και όλα εκείνα που νιώθουν τα παιδιά και τα απασχολούν μετά το διαζύγιο.

Γιάννης Κυρίτσης

image_print

CityVibes.gr

Read, Listen, Feel

Current track

Title

Artist


 



Current show

Night People

12:00 13:59











Current show

Night People

12:00 13:59