Γονείς με ναρκισσιστικές διαταραχές και οι συνέπειες στα παιδιά

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά πρόσωπα στην Ελληνική Μυθολογία ήταν και ο Νάρκισσος. Κάποια μέρα καθισμένος ο ωραίος νεαρός κοντά σε μια πηγή είδε το πρόσωπό του στα νερά της. Γοητεύτηκε από την εικόνα του που καθρεφτιζόταν στο νερό και θέλησε, βυθίζοντας το βραχίονα του να την αιχμαλωτίσει. Επειδή όμως παρά τις προσπάθειές του δεν το κατόρθωνε, παρέμεινε στη θέση αυτή αυτοθαυμαζόμενος μέχρι που μαράζωσε και πέθανε. Από τον Νάρκισσο λοιπόν προέκυψε η έννοια του ναρκισσισμού αλλά και η ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας.

Όλοι οι άνθρωποι κάποια στιγμή στη ζωή μας θα τύχει να βάλουμε τον εαυτό μας πάνω από τους άλλους. Έτσι, ο εγωισμός δεν είναι κάτι που θα λέγαμε ότι συναντάται σπάνια. Υπάρχουν όμως και εκείνοι οι άνθρωποι που κατ’ επανάληψη τοποθετούν τις δικές τους επιθυμίες πάνω από τις ανάγκες των άλλων γύρω τους. Τα συμπτώματα της ψυχικής αυτής διαταραχής συχνά αρχίζουν να γίνονται εμφανή στα χρόνια της εφηβείας ή και της προεφηβείας. Αν και δεν γνωρίζουμε τι ακριβώς την προκαλεί, σύμφωνα με μια ερμηνεία αυτή των Beck, Freeman, Davis,& associates (2004) οι ναρκισσιστικές τάσεις διαμορφώνονται από γονείς, οι οποίοι για να καταπολεμήσουν τα αισθήματα κατωτερότητας που βιώνουν, αποζητούν συνεχώς την εξωτερική επιβεβαίωση. Έτσι, τα παιδιά τους μαθαίνουν μέσω της μίμησης προτύπου να αποζητούν διαρκώς την επιβράβευση και να προσλαμβάνουν τις απειλές προς την αυτοεκτίμησή τους ή τα φυσιολογικά και παροδικά αισθήματα κατωτερότητας ως απαράδεκτες και ανυπόφορες εμπειρίες που πρέπει να καταπολεμηθούν μέσω της εξωτερικής επιβεβαίωσης.

Οι γονείς με ναρκισσιστικές διαταραχές δεν έχουν όρια, θέλουν  να έχουν  τον απόλυτο έλεγχο στη ζωή των παιδιών τους, από τα πιο ασήμαντα θέματα μέχρι τα πιο σημαντικά και σε κάθε ηλικία! Τους φίλους, τις σχέσεις, το διάβασμα, το ντύσιμο,  τους τρόπους διασκέδασης, τα σπορ, τη μουσική, τα πάντα. Θέλουν  να είναι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και κατά κάποιον τρόπο ζουν τη ζωή μέσα από τα παιδιά τους αντιμετωπίζοντάς τα ως προέκταση του εαυτού τους. Δυσκολεύονται να αφήσουν τα παιδιά τους να ανοίξουν τα φτερά τους. Είναι τόσο βαθιά βυθισμένοι στον εαυτό τους που αδυνατούν να κατανοήσουν πώς αισθάνονται, δεν μπορούν να χαρούν με τη χαρά και να λυπηθούν με τη λύπη τους.

Είναι τελειομανείς και όταν κάτι δεν πάει όπως το θέλουν οι ίδιοι τότε κατηγορούν τους άλλους γύρω (παιδί, σύζυγο, δάσκαλο). Αρνούνται να αναλάβουν την ευθύνη για τα λάθη τους αντί να αναγνωρίζουν και τη δική τους συμβολή στο πρόβλημα. Πιστεύουν ότι είναι το σημαντικότερο πρόσωπο μέσα στην οικογένεια και στον κόσμο γύρω τους. Διαρκώς συγκρίνουν τα παιδιά τους με άλλα παιδιά που τα έχουν καταφέρει καλύτερα σε κάτι, π.χ. στις σχολικές επιδόσεις. Συχνά χρησιμοποιούν την αγάπη τους για τα παιδιά είτε ως ανταμοιβή είτε ως τιμωρία για τυχόν συμπεριφορές τους.

Έτσι τα παιδιά τους ζουν σε ένα συναισθηματικό κενό. Δεν μαθαίνουν να αναγνωρίζουν ή να εμπιστεύονται τα ίδια τους τα συναισθήματα, φοβούνται να είναι αληθινά και έτσι διδάσκονται λανθασμένα ότι η εικόνα είναι σημαντικότερη από την αυθεντικότητα Οι συνέπειες αυτής της συναισθηματικής παραμέλησης από τους γονείς ναρκισσιστές είναι ιδιαίτερα ζημιογόνες καθώς ενώ οι ίδιοι θεωρούν ότι συμπεριφέρονται φυσιολογικά, στα παιδιά τους δημιουργείται μια σύγχυση. Μια μόνιμη σύγχυση για το πώς θα βρουν την αγάπη, την αποδοχή και την προσοχή νιώθοντας παράλληλα ότι δεν θα είναι ποτέ αρκετά καλοί.

Συμπερασματικά λοιπόν, η ανατροφή από έναν ναρκισσιστή γονέα είναι κακοποιητική τόσο συναισθηματικά όσο και ψυχολογικά και προκαλεί μακροχρόνια, αρνητικά αποτελέσματα στα παιδιά. Χρειάζεται οπωσδήποτε να γίνει θεραπευτική δουλειά για να βοηθηθούν και να νιώσουν καλύτερα.

Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση μπορείτε να καλέσετε στην «Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης Παιδιών 116111» ώστε να συζητήσετε με έναν ψυχολόγο όλα αυτά που μπορεί να σας απασχολούν σε σχέση με το παιδί σας.

Πηγή